کتاب« آلیات التأویل السّیمیائی» (ابزارهای تفسیر نشانه شناسی) در بوته نقد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

دانش نشانه شناسی یکی از شاخه های نقد ادبی جدید در قرن بیستم است که به بررسی نشانه ها و روابط میان آنها در متون ادبی و کارکردشان در انتقال پیام میان صاحب اثر و خواننده می پردازد. کتاب «آلیات التأویل السّیمیائی» نوشته موسی ربابعه نیز از جمله آثاری است که می کوشد تا از رهگذر برخی ابزارهای نشانه شناسی و با عبور از روساخت متن نمونه هایی از ادب معاصر عربی به لایه های زیرین و ژرف ساخت متن دست یابد. در پرتو اهمیت مسأله، مقاله حاضر می کوشد به روش توصیفی - تحلیلی و با رویکرد نقد محتوا، ضمن بررسی و بیان برخی از نقاط قوت این کتاب، نقاط ضعف و کاستی های اثر مورد نظر را تبیین نماید. نتایج بررسی حاکی از این است که این اثر در سه فصل اول در مبحث استعاره و رمز به مثابه دو ابزار نشانه شناسی تا حدود زیادی موفق عمل نموده است و با انتخاب نمونه های شعری مناسب، تحلیل های خوبی ارائه داده است. امّا عدم هماهنگی عنوان کتاب با محتوا و نپرداختن مستقیم به همه شگردهای نشانه شناسی از جمله پارادوکس، نقاب، حس آمیزی، هنجار گریزی، اسطوره،عدم رعایت توازن میان فصل ها و اشاره گذرا به مقوله نقد نشانه شناسی در رمان از مهم ترین کاستی های این کتاب است.