قیمت گذاری بهینه خدمات مراکز تبادل ترافیک اینترنت: رویکرد برنامه ریزی هندسی فازی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

قیمت گذاری کالاها و خدمات برای تخصیص بهینه منابع از چالشی ترین موضوع های علم اقتصاد است. یکی از زمینه های تعیین قیمت، خدمات «نقاط تبادل ترافیک اینترنت» است که امکان تبادل کاراتر اطلاعات و داده را در یک نقطه مشترک برای شبکه های محلی فراهم می سازد. در ایران، فعالیت مراکز تبادل ترافیک اینترنت از سال 1395 شروع شده و در حال حاضر تنها حدود 10 درصد از کل مشتریان بالقوه به این نقاط متصل شده اند. یکی از دلایل عدم استقبال از این نقاط در کشور، قیمت خدمات آن هاست. در این پژوهش با استفاده از برنامه ریزی هندسی فازی، ضمن مدلسازی ریاضی تعیین قیمت خدمات این نقاط، قیمت بهینه خدمات واگذاری «پورت» به مشترکان با هدف بیشینه سازی سود شرکت ارتباطات زیرساخت محاسبه شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، تقاضا برای خدمات مراکز تبادل ترافیک تابعی از قیمت پورت و تعداد خدمات هر مرکز است. این تابع تقاضا نرمال است، به طوری که با قیمت پورت رابطه منفی و با تعدد خدمات آن ها رابطه مستقیم و مثبت دارد. کشش قیمتی تقاضا برای خدمات این مراکز در کشور برای پورت های 1 گیگابیت در ثانیه کم کشش و برای پورت های 10 و 100 گیگابیت بیش از واحد است. قیمت بهینه خدمات مراکز تبادل ترافیک اینترنت کشور به تفکیک پورت های 1، 10، و 100 پیگابیت در ثانیه نسبت به قیمت های فعلی این پورت ها به ترتیب 3/10 درصد بالاتر، و 75/1 درصد و 5/14 درصد پایین تر است.