واکاوی آموزه لعن در معارف اسلامی

چکیده

لعن بر بدی و بدان به کلّی و شخصی قابل تقسیم است. در آموزه های دینی نسبت به جریان، جواز و اجرای لعن کلّی در قبال باطل و اهل آن، تردیدی وجود ندارد و مواردی از جریان، جواز و اجرای آن نسبت به نادر اشخاصی نیز تا حدودی اسناد و مدارک دینی در دست داریم امّا برای بررسی جواز تسرّی و تعمیم آن به گونه ای که در اجتماع اهل ادیان و ایمان به صورت قانونی همگانی و همه جایی در اید و منجرّ به تکفیر و تفریق امّت اسلام گردد، نیاز به بررسی چیستی لعن، مبنای عقلی، منبع نقلی و در نهایت اسباب جواز اجرای آن داریم. در پژوهش حاضر با توصیف و تحلیل ابعاد یاد شده، به این نتیجه رسیده ایم که اقرب به تقوی و احتیاط آن است که لعن کلّی را ترک نکنیم و نسبت به لعن شخصی تمام ابعاد عقیدتی، اخلاقی و فقهی را مدّ نظر داشته باشیم تا از حدّ اعتدال و صراط مستقیم به بیراهه و انحراف نگرویم و این فرع تقویت آگاهی و اجتهاد در باب آموزه های دینی و پیامد های افراط و تفریط اهل دیانت و ایمان در تاریخ پر فراز و فرود امّت اسلام و نیز فرع تقویت ایمان و تحسین هر چه بیشتر عمل صالح است.