نشانه شناسی فرهنگی نقوش خالکوبی زنان بختیاری ساکن خوزستان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هنرهای بومی و قومی، بخش تحسین برانگیز میراث فرهنگی هستند در این میان خالکوبی، رسمی دیرینه محسوب می شود که در سراسر جهان عملی رایج به شمار می رود. در کشورمان ایران نیز، عمل خالکوبی میان اقوام گوناگون قدمتی دیرینه دارد. در بین اقوام بختیاری نیز این عمل مرسوم بوده است. خالکوبی زنان بختیاری ساکن خوزستان جلوه ای از فرهنگ اقوامی است که باورها و اعتقاداتشان را به صورت نقش بر متن بدنشان متجلی می سازند. این پژوهش با استفاده از روش مردم نگاری و نشانه شناسی فرهنگی به ارزیابی نقوش خالکوبی زنان بختیاری ساکن خوزستان می پردازد. هدف از پژوهش حاضر این است که با رویکرد نشانه شناسی فرهنگی و با تاکید بر آرای یوری لوتمان، نقوش خالکوبی حک شده بر متن بدن زنان بختیاری منطقه خوزستان، معنای آن و همچنین تاثیر فرهنگ، باورها و اعتقادات این مردمان را واکاوی کند. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است وگردآوری اطلاعات علاوه بر منابع کتابخانه ای، از طریق مصاحبه و مشاهده ی میدانی صورت گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که خالکوبی زنان بختیاری به دلایل گوناگونی چون تزیین و آراستن، درمان و شفا یافتن، خاصیت جادویی و مقابله با نیروهای مافوق طبیعی و همچنین محافظت زن باردار در برابر موجود آل به کار می رود. هنرمند بختیاری آثار خود را با الهام از طبیعت و جهان موجود می سازد که در این میان نقوش کیهانی، هندسی انتزاعی، جانوری، گیاهی، زیورآلات، اشیا و در برخی مواقع نقوش انسانی قابل توجه است. برخی از نقوش مانند خورشید، ستاره، چلیپا، بز کوهی، آل باوری و ... نمادین هستند و حضوری دیرینه در فرهنگ کهن ایل بختیاری دارند.Cultural Semiotics of the Tattoo Motifs of Bakhtiari Women Residing in Khuzestan
Between the Khuzestan Bakhtarian tribe as a branch of Lor tribes, this art was public. Considering the cultural origin of each tribe, the Tattoo of the Bakhtarin women settled in Khuzestan is a manifestation of the culture and civilization that highlights their beliefs in the form of pictures on their bodies. The present study is an attempt to evaluate what cultural concepts have tattoo motifs of Khuzestan Bakhtarian women represented through the anthropological and cultural semiotic approach. The data collection process in this descriptive-analytic study is done through interviews and field observation in addition to library sources. The aim of this study investigating the inscription on the bodies of Khuzestan Bakhtarian women, their meaning, and also the effect of their culture, beliefs, and religion through Lotman’s (1984) cultural semiotics. The results of this study show that the tattoos of the Bakhtarian women are used for various reasons such as decorating themselves and confronting the supernatural forces as well as protecting pregnant women from “Al”. Abstract motifs such as animals, plants, ornaments, and in some human patterns are striking. Some of the motifs including The sun, star, rood, crux, Jinn believing,… are symbolic and have a long presence in the ancient and Bakhtiari culture.
تبلیغات
