تحلیل راهبردهای ترجمه نام اشخاص در ده ترجمه انگلیسی و فارسی قرآن مجید از رهگذر ارتقاء الگوی گریما (2018) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ترجمه نام اشخاص در متون ادبی-دینی جزو عناصر چالش برانگیز ترجمه است. هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی و تحلیل راهبردهای ترجمه نام شخصیّت های قرآنی بر پایه الگوی گریما (2018) بوده است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی است. پیکره پژوهش شامل پنج ترجمه فارسی به قلم آیت الله مکارم شیرازی، الهی قمشه ای، فولادوند، خرمشاهی و انصاریان و پنج ترجمه انگلیسی به قلم قریب، سرور، رادول، سیل و ایتانی بود. در گام نخست، شخص نام ها در قرآن مجید مشخّص شدند و سپس معادل آنها از پیکره فارسی و انگلیسی مستخرج گردید. نهایتاً، راهبردها طبق چارچوبِ ارتقاء یافته تعیین شد. طبق یافته های پژوهش حاضر، راهبردهای «انتقال»، «نویسه گردانی»، «ترکیب» و «تبدیل» در ترجمه اسامی شخصیّت های قرآنی به کار رفته، در حالی که راهبرد «حذف» حتی یکبار نیز کاربردی نداشته است. همچنین، کاربست مستقلّ راهبرد «برگردان» نیز رصد نشد. در حقیقت، الحاق راهبردهای «نویسه گردانی» و «ترکیب» به منظور تکمیل و ارتقاء الگوی گریما کاملاً ضروری است. یافته ها همچنین حاکی از آن است که راهبرد «انتقال» با 96 درصد و راهبرد «تبدیل» با 71 درصد، به ترتیب پربسامدترین راهکار اتّخاذ شده توسط مترجمان فارسی و انگلیسی بوده است. علاوه بر این، مشخّص گردید که 100 درصد راهبردهای مترجمان فارسی به زبان و فرهنگ مبدأ و 79 درصد راهبردهای مترجمان انگلیسی به زبان و فرهنگ مقصد گرایش داشته است.Analyzing Procedures of Translating Personal Names in Ten Persian and English Translations of The Holy Qur’an through Enhancing Grima’s (2018) Model
Translating personal names in literary-religious texts is one the challenges faced by translators. The study aims at investigating strategies of translating such names in The Holy Qur’an based on Grima’s (2018) model. The research method is of descriptive type. The corpus includes five Persian translations by Makarem Shirazi, Elahi Qomshei, Fuladvand, Khoramshahi, and Ansarian, and five English translations by Qarib, Saewar, Rodwell, Sale, and Itani. As the first step, personal names were identified from The Holy Qur’an and their equivalents were extracted from the Persian and English translations. Finally, the strategies were specified based on the boosted framework. According to the findings, strategies of ‘transference’, ‘modification’, ‘transliteration’, and ‘combination’ were employed at least once while ‘omission’ had never been used and the strategy of ‘translation’ was not adopted independently. In fact, the addition of the two strategies of ‘transliteration’, and ‘combination’ was quite essential for boosting Grima’s (2018) model. Moreover, the findings of the present study revealed that ‘transference’ (by 96%) and ‘modification’ (by 71%) were the most repeatedly used strategies resorted by Persian and English translators, respectively. Moreover, it was found that 100% of the strategies adopted by Persian translators tended towards the source-language and culture, while 79% of the selected strategies by English translators inclined towards the target-language and culture.
تبلیغات
