تأثیر عقل گرایی اعتدالی غزالی بر سیر فلسفه و پیدایش آن در ملاصدرا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از مسائل بنیادین در سیر تعالی انسان، کسب معرفت است. معرفت انسان، هر چه متعالی تر باشد می تواند نفس را به کمال ویژه اش نزدیک تر کند. همین امر مهم و اساسی اندیشمندان متعددی را به فکر واداشته است. به طوریکه در طول تاریخ متفکران شیوه های مختلفی را در این رابطه ارائه کرده اند. تفاوت اساسی این شیوه ها میزان بهره مندی از عقل یا ایمان (وحی) است. در نتیجه برخی از این شیوه ها اساس عقلی و برخی اساس ایمانی- وحیانی دارند. از جمله اثرگذارترین افراد در سیر این امر، امام محمد غزالی است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شیوه معرفتی غزالی بر سیر فلسفه به روش تحلیلی-توصیفی است. این تحقیق در پی یافتن پاسخ این سؤالات است که بیانات غزالی بر کدام شیوه معرفتی استوار است؟ شیوه ایشان چه تأثیراتی را بر سیر فلسفه به ویژه تفکرات ملاصدرا داشته است؟ برخورد غزالی با فلاسفه برداشت های متفاوتی را به همراه داشته است. به طوری که حتی برخی ایشان را فردی عقل ستیز می دانند. اما موضع دقیق ایشان جای بررسی جامع تر و واضح تری دارد. در حقیقت غزالی با بیاناتش شیوه جدید عقل گرایی اعتدالی را در میان اندیشمندان استوار کرد. این تأثیر را می توان در سیر عقل گرایی فلسفه و ظهور آن را به ویژه در ملاصدرا می توان یافت. به نحوی که ملاصدرا هم نظر با غزالی، عقل فلسفی را از ارائه نظر در همه زمینه ها قاصر دانسته و بهره مندی از وحی در کنار عقل را مطمئن ترین شیوه معرفتی می داند.Ghazali on Knowledge, with Emphasizing on Revealed Knowledge
One of the fundamental issues in the course of human perfection is the acquisition of knowledge. The higher level of the human knowledge is, the closer its soul would be to its perfection. This important issue has made many thinkers represent their ideas. Throughout history, thinkers have presented different methods in this regard. The basic difference between these methods is the usage of religion or faith (revelation). As a result, some of these methods have an intellectual basis and some have a faithful (revelatory) basis. Among the most influential people in this process is Imam Mohammad Ghazali. The main goal of the current research is to investigate the effect of Ghazali's epistemological method on the course of philosophy by an analytical-descriptive method. This research seeks to find the answers to these questions, which epistemic method is Ghazali's statements based on? What effects has his method had on the course of philosophy, especially Mulla Sadra's thoughts? Ghazali's dealings with philosophers have brought different perceptions in a way that even some people consider him to be an anti-rational person. But his exact position deserves a more comprehensive and clear investigation. In fact, with his statements, Ghazali established a new mode of moderate rationalism among thinkers. This influence can be found in course of rationalism in philosophy and specifically in Mulla Sadra. He, in agreement with Ghazali, finds philosophical reason unable to provide opinions in all fields and considers benefiting from revelation along with relation to be the most reliable epistemological method.
تبلیغات
