سازوکار ترجمه شعر: مطالعه موردی ترجمه منظوم شعر (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ترجمه شعر در طول سالیان گذشته موضوعِ موردتوجه پژوهشگران بوده و با چالش های فراوانی از جمله دشواری در انتقال معنا، حفظ فُرم و ساختار شاعرانه و نیز حفظ تأثیر عاطفی اثر اصلی مواجه بوده است. هدف اصلی این مقاله به دست آوردن درک عمیق تری از فرایند ترجمه، به ویژه ترجمه شعر است. تحقیق حاضر با به کارگیری رویکرد تحلیلی کنراد پاتر آیکن در ترجمه (۱۹۱۷) به دنبال روشن کردن جنبه های شناختی دخیل در انتقال معنای شاعرانه از زبانی به زبان دیگر است. برای نیل به این مهم، پژوهش پیش روی از طریق مطالعه موردی ترجمه شعر «When You Are Old» سروده ویلیام باتلر ییتس به زبان ترکی باهدف بررسی تصمیمات پیچیده و اقتباس های خلاقانه ای انجام می شود که مترجم باید با حفظ جوهر اصلی شعر انجام دهد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مترجمِ شعر برای دستیابی به ترجمه موفق باید در دو حوزه انتقال معنی و حفظ فُرم شعر فعالیت نماید. انتقال معنی همانند دیگر متون بوده و در صورت تسلط مترجم به زبان مبدأ و مقصد به شکل کامل اتفاق می افتد. اما برای انتقال فُرم شعر، مترجم لاجرم باید در زبان مقصد در هیئت یک شاعر ظاهر شود. بررسی اشعار ترجمه شده در زبان های ترکی (ترجمه صابر از حافظ)، فارسی (ترجمه نسیم شمال از صابر) و انگلیسی (ترجمه فیتزجرالد از خیام) نشان می دهد که مترجمان موفقِ اشعار، شعرای موفقی نیز هستند. به عبارت دیگر، تسلطِ تنها بر عروض و ساخت های شعری در زبان مقصد مکفی نبوده و مترجم باید حتماً ذوق شعری داشته و حتی شاعر نیز باشد. این مطالعه نشان می دهد که اگر شعرِ ترجمه شده در زبان مقصد به عنوان شعر بومی آن زبان مقبول افتد، آنگاه ترجمه شعر موفق بوده است. همچنین، یکی از ملاک های سنجش کم و کیف موفقیت ترجمه ارجاع به ترجمه های موفق آن زبان، همانند سه نمونه ای است که در این پژوهش بررسی شده اند.Mechanism of poetry translation: A case study of versified translation
Translation of poetry has been a subject of scholarly interest for centuries. It poses numerous challenges, including the difficulty of conveying the poet's intended meaning, preserving the poetic form and structure, and retaining the emotional impact of the original work. The primary purpose of this study is to gain a deeper understanding of the translation process, particularly when dealing with poetry. By employing Conrad Potter Aiken's analytical approach to translation, this research seeks to shed light on the cognitive aspects involved in the transference of poetic meaning from one language to another. Through a case study of the translation of "When You Are Old" into Azerbaijani Turkish, the study aims to explore the intricate decisions and creative adaptations that the translator had to make while preserving the essence of the original poem. In the second attempt, the translation of “When you are old” is compared with some translations in Azerbaijani Turkish (Sabir’s translation of Hafiz), Persian (Nasime- Shomal’s translation of Sabir), and English (Fitzgerald’s translation of Khayyam) to present a crosslinguistic analysis of poetic translation to study the qualities of successful poetic translations. The results of the paper showed that translators of poetry, to achieve a successful translation, must be successful in transferring both form and content. The conveyance of meaning in poetry translation can be similar to the conveyance of meaning from any text, and if the translator masters both languages, it can be possible. However, to covey the form, the translator must be a poet. The investigations of Turkish, Persian, and English translations showed that mastering the respective prosody is not enough, and the translator must possess poetic wit and he must be a poet himself. This study also showed that the poetic translation can be successful if it looks like a poem in the target language. Moreover, one of the criteria for examining and investigating the translation is referring to the successful translations of that language.
تبلیغات
