مددکاری اجتماعی

نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۳۰۰ مورد.

۱۲۱.

هنجاریابی پرسشنامه اخلاق حرفه ای مددکاری اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرضیه قرائت خیابان حسین رضایی حسین آبادی فاطمه بیدی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱۳ 121 - 160

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای مددکاری اجتماعی خدمات اجتماعی سازمان هنجاریابی پرسشنامه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۷۱۷ تعداد دانلود : ۳۰۷

در سال های اخیر، وجوب اخلاق حرفه ای با هدف ارتقاء کیفیت خدمات مورد توجه مسئولین سازمان ها و مؤسسات قرارگرفته است. اخلاق حرفه ای بخش بنیادین اقدامات مددکاری اجتماعی در ارائه خدمات اجتماعی می باشد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، تدوین پرسشنامه اخلاق حرفه ای مددکاری اجتماعی و هنجاریابی آن می باشد. این مطالعه از نوع هنجاریابی اکتشافی است و جامعه آماری آن را کلیه مددکاران اجتماعی شاغل در سازمان های خدمات اجتماعی شهر تهران که در حدود 868 نفر هستند، تشکیل داده اند و یک نمونه 335 نفری از آن ها مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته اخلاق حرفه ای می باشد که روایی صوری آن از طریق استادان دانشگاهی، روایی محتوای آن با آلفای کرونباخ با میزان آلفای 81/0 و روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی تحت آزمون KMO مورد بررسی قرارگرفته است. پایایی ابزار گردآوری اطلاعات نیز از طریق روش باز آزمایی، با ضریب همبستگی 85/0 به دست آمد. بر طبق تحلیل عاملی انجام شده، به غیراز چند گویه که حذف گردیدند، روایی تمام گویه ها بر طبق آزمون KMO بالاتر از 60/0 قرار داشتند. هشت بُعد در نظر گرفته شده برای اخلاق حرفه ای بر طبق ادبیات نظری موجود در این حوزه با حذف برخی از گویه های مورد تائید قرار گرفت. این نتایج بیانگر روایی و پایایی این پرسشنامه به عنوان یک ابزار هنجارمند می باشد. با توجه به یافته های این تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته اخلاق حرفه ای دارای روایی و پایایی قابل قبولی است و می تواند در سنجش چگونگی اخلاق حرفه ای در سازمان های خدمات اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.

۱۲۲.

نشاط آفرینی و سلامت اجتماعی دانشگاهیان (ارائه یک نظریه داده بنیاد )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهنوش جووری یوسف محمدی مقدم سوسن قهرمانی قاجار نرگس حسن مرادی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۴ 67 - 104

کلید واژه ها: نشاط اجتماعی سلامت اجتماعی منابع انسانی دانشگاهی روش کلایزری نظریه پردازی داده بنیاد

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۳۷۶

رسالت عظیم دانشگاهیان در تأمین سلامت و پویایی فردی- اجتماعیِ اعضای جامعه، تعریف شده است، امّا در حال حاضر مسئله اصلی که دانشگاهیان با آن دست وپنجه نرم می نمایند این است که، سلامت و پویایی دانشگاه ها با شیوع بیماری ای سازمانی، با عنوان "بی نشاطی اجتماعی اعضا"، به خطر افتاده است. تحقیق حاضر از نظر نوع هدف کاربردی بوده و سعی دارد تا با الهام از روش داده بنیاد و رویکرد تفسیری، مدل پارادایمیِ "بانشاطی و سلامت اجتماعی اعضای دانشگاه ها"، را کشف نماید . جمع آوری داده ها با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته، در محدوده زمانی سال های 97-95 صورت پذیرفته است. روش شناسی تحقیق، روش کیفی است. با استفاده از نمونه گیری هدفمند و بر مبنای شاخص اشباع نظری، تعداد بیست نفر از خبرگان دانشگاهی به عنوان نمونه ای از جامعه پژوهش مورد مصاحبه قرار گرفتند. کدهای حاصل از متن گزاره ها، با استفاده از متدولوژی کلایزری احصا شدند و سپس بر مبنای آن ها، مدل پارادایمیِ سلامت و بانشاطی اجتماعی اعضای دانشگاه ها به صورتی داده بنیاد شناسایی شد. روایت نظری این پژوهش بر مبنای مدل پارادایمیِ" نشاط و سلامت اجتماعی دانشگاهیان"احصاءشده، بدین شرح جلوه گر شد: " دانشگاه می تواند با استقرار نظام مدیریت استراتژیک منابع انسانی و تحت تأثیر سه شرط لازم و کافیِ حمایت در رفع تعارض های کار- خانواده، تأمین بالندگی ساختاری دانشگاه، پرورش تعاملات روان شناختی مثبت فردی – سازمانی اعضا، و با رفع موانع سازمانی – اجتماعی نشاط آفرینی از طریق برندسازی توانمندی های دانشگاه، زمینه ساز تأمین سلامت و نشاط اجتماعی اعضا شود. به گونه ای که بازتاب آن در قالب شکوفایی استعدادها و پویایی آموزشی-پژوهشی-اجرایی عضو دانشگاه (تولید و اشتراک علم) و پاسخ به نیازهای محیطی و محاطی (کیفیت، تخصص، دانش، درآمدزایی) دانشگاه به نمایش گذاشته خواهد شد.

۱۲۳.

بررسی نتایج ناخواسته اجتماعی ناشی از "مین" ضد نفر در استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین محمدزاده

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۱ 122 - 150

کلید واژه ها: مین کنش مشکلات اجتماعی نتایج ناخواسته کنش استان کردستان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۱۹۳

مطالعه کنش و نتایج ناخواسته کنش های انسانی یکی از مفاهیم بنیادی در پژوهش های علوم اجتماعی بوده است. اهمیت مطالعه نتایج ناخواسته کنش فقط ناشی از پیامد مثبت یا منفی نیت عاملان کنش نیست بلکه تولید نتایج و کنش های متوالی دیگری است که فراسوی پیش بینی کنشگران می رود. به کارگیری "مین"های ضدنفر در جنگ ناشی از کنش هدفمند میان نیروهای متخاصم است که نتایج ناخواسته فردی و اجتماعی گسترده و غیرقابل پیش بینی به دنبال دارد. مشکلات ناشی از پیامدهای پنهان، ناخواسته و غالباً منفی این پدیده دامن گیر نهادهای مختلف اجتماعی شده و هزینه های سرسام آوری را بر دوش جامعه می گذارد. ازاین رو، هدف این تحقیق بررسی نتایج ناخواسته اجتماعی ناشی از مین های زمینی ضدنفر در استان کردستان به عنوان یکی از استان های آلوده به مین کشور است. مبانی نظری این تحقیق ریشه در مطالعات مرتن و گیدنز دارد. روش این تحقیق از نوع ترکیبی (کمی-کیفی) بوده و جامعه موردمطالعه مشتمل بر کلیه افراد غیرنظامی بوده است که در استان کردستان به نحوی از انحاء در معرض آسیب ناشی از مین قرارگرفته اند. بخشی از داده ها از طریق اسناد و مدارک بنیاد جانبازان، هلال احمر و سایر منابع و بخشی از طریق مصاحبه با آسیب دیدگان به دست آمده است. نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از مین های ضدنفر و پیامدهای ناخواسته آن ضمن این که جان انسان های زیادی را گرفته وعده ای را معلول ساخته است، عامل مهاجرت و طلاق و ناامنی بوده و به محیط زیست، کشاورزی و توریسم... آسیب جدی وارد ساخته است. تمام آسیب های ناشی از این پدیده هنوز ناشناخته است و در ابعاد زمان، مکان و مشکلات در حال گسترش است. نتایج استفاده از مین امری مزمن بوده و راه حل جدی برای آن نیازمند خواست، همکاری گسترده و مداوم نهادهای مردمی، دولتی و بین المللی برای پیشگیری از تولید، ذخیره و به کارگیری آن هاست.

۱۲۴.

بررسی انطباق تحصیلی مهاجران افغانستانی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین میرزایی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۱ 43 - 84

کلید واژه ها: انسان شناسی تحصیل فرهنگ پذیری مهاجرت مهاجران افغانستانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۶۱۵

ایران در چهار دهه گذشته میزبان بزرگ ترین جمعیت مهاجران خارجی، عمدتاً افغانستانی و عراقی بوده و اکنون نیز پس از پاکستان، دومین کشور پذیرنده مهاجران افغانستانی محسوب می شود. تحصیل، بعد از امنیت و اقتصاد، یکی از عوامل مهم جذب مهاجران افغانستانی به ایران بوده است. مدارس دولتی، دانشگاه ها، مؤسسات آموزش عالی، نهضت سوادآموزی، مدارس خودگردان و مدارس موسسه های خیریه در ایران زمینه تحصیل مهاجران در هر سطحی را ممکن ساخته اند؛ اما این امکانات با دشواری های اقتصادی، هویتی، سلیقه ای و مانع تراشی ها، نگرانی های مذهبی، مخالفت های ایرانی های معترض و... گره خورده است. مدارس و دانشگاه ها بهترین مکان برای جامعه پذیری و ادغام مهاجران در ایران قلمداد می شوند. بی شک نسل مهاجر تحصیل کرده که به نظر قصد بازگشت به افغانستان را ندارد، بهتر از نسلی تحصیل نکرده است و تبعات مثبت این سیاست گذاری، به خصوص از دیدگاه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی، اثرات خود را در جامعه ایران و افغانستان نشان خواهد داد. در این مقاله وضعیت انطباق تحصیلی مهاجران افغانستانی که نیمی از ساکنان شهرک قائم در قم را تشکیل داده اند، بررسی خواهد شد. برای گردآوری داده ها، پژوهشگر از مصاحبه های عمیق و مشاهده های همراه با مشارکت یاری گرفته است. این داده ها از بطن پژوهش هایی که به سبک زندگی مهاجران اختصاص داشته است خراج شده و با استفاده از روش کیفی، تجربه آنان در حوزه های تحصیل، شبکه های اجتماعی، اقتصاد و بوروکراسی های اداری ترسیم شده است.

۱۲۵.

بررسی نقش عوامل اجتماعی- اقتصادی مؤثر بر شادی (مطالعه موردی جمعیت فعال شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جعفر میکاییلی مرتضی خورسندی فاطمه السادات همایونی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۲ 1 - 41

کلید واژه ها: شادی سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی انسجام اجتماعی مشارکت اجتماعی درآمد بیکاری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۲۴۷

گزارش ها و داده های آماری گویای وضعیت بحرانی ایران در رابطه با شادی و شاخص های مربوط به آن هستند. از سوی دیگر، زندگی پرهیاهو در کلان شهرهای عظیم مانند شهر تهران، به دلیل شتاب روزافزون سرعت زندگی و بروز مسائل و مشکلات اجتماعی و اقتصادی فراوان، افراد را مستعد خمودگی، افسردگی و احساس ناخشنودی ساخته و این امر سلامت روانی افراد و درنتیجه سلامت جامعه را از ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مورد تهدید قرار می دهد. این مطالعه از نوع تحقیقات همبستگی و مقطع عرضی بوده که با روش پیمایش در جامعه آماری جمعیت فعال (65-15سال) شهر تهران و با نمونه 371 نفری (نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای) انجام شده است. در این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که میزان اثرگذاری متغیرهای اجتماعی: سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی) و متغیرهای اقتصادی: بیکاری و درآمد بر شادی جمعیت فعال شهر تهران تا چه اندازه ای است؟ برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی، آمار استنباطی و از روش تحلیل مسیر به منظور بررسی فرضیه های تحقیق استفاده شد. بر اساس نتایج، بین انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی، میزان درآمد خانوار و سن با شادی رابطه مثبت معناداری مشاهده شد. بر اساس دیگر نتایج بین میزان تحصیلات، وضعیت اشتغال، جنسیت و وضعیت تأهل افراد با شادی رابطه معناداری وجود نداشت. در نهایت مدل تحلیل مسیر نشان داد که انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و میزان درآمد خانوار اثر مثبت معناداری بر شادی افراد داشته و این متغیرها قادرند 34 درصد از واریانس کل تغییرات شادی را تبیین کنند.

۱۲۶.

فهم تجربه زیسته زنان بی خانمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی اصغر درویشی فرد خدیجه فیضی پور

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۴ 177 - 215

کلید واژه ها: پدیدار شناختی تجربه زیسته زنان بی خانمان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۸۲۶ تعداد دانلود : ۴۱۹

بی خانمانی ازجمله مسائل اجتماعی قابل توجهی است که در عصر حاضر اکثر کشورهای جهان اعم از توسعه یافته و توسعه نیافته درگیر آن هستند و در سطح جامعه ایران و بالاخص در سال های اخیر به شکل جدی تری گسترش یافته است. شناخت مسائل و مشکلات این گروه، می تواند برنامه ریزان اجتماعی را در طراحی سیاست های اجتماعی کارآمد یاری رساند. ازاین رو، مطالعه حاضر به بررسی تجربه زیسته زنان بی خانمان با محوریت مسائل و مشکلات اجتماعی که در حین بی خانمانی با آن درگیر بوده اند، نیز پرداخته است. داده های این تحقیق از طریق روش تحقیق کیفی و با استفاده از تکنیک های مصاحبه و مشاهده گردآوری شده است. روش شناسی تحقیق، پدیدار شناختی است. حجم نمونه 18 نفر می باشد. افرادی که همگی در یک ملاک خاص مشترک اند و آن تجربه بی خانمانی است. تجزیه وتحلیل اطلاعات به روش ولکات انجام شد و 7 تم اصلی استخراج شد که در واقع نشانگر تصویری سازمان یافته از تجربیات زنان می باشد. این تم ها عبارت اند از: اعتیاد و تداوم بی خانمانی، استراتژی تلاش برای بقاء، قربانی جرائم و آزار چندگانه، شکل گیری احساسات منفی، طرد اجتماعی، ناکارآمدی شبکه های اجتماعی و هم رویدادی محرومیت ها. در نهایت می توان گفت، زنان بی خانمان دارای شرایط و وضعیت بسیار دشواری هستند که آن ها را در مقابل آسیب ها و تهدیدهای ناشی از بی خانمانی، آسیب پذیر می کند. در واقع آن ها به حدی درگیر تجربیات منفی ناشی از بی خانمانی شده اند که اولاً تداوم بی خانمانی آن ها را در پی داشته است و ثانیاً امکان رهاشدگی از شرایط منفی را برای آن ها دشوار نموده است.

۱۲۷.

رابطه انواع شبکه های اجتماعی و سلامت در سالمندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: الهام محمدی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۲ 107 - 141

کلید واژه ها: سلامت شبکه اجتماعی نوع شناسی سالمندان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۸۹۰ تعداد دانلود : ۴۳۳

نوع شبکه اجتماعی که توصیف کننده محیط بین فردی است برای بررسی هدفمند وضعیت سلامت جمعیتها قابلیت کاربرد دارد. در این پژوهش شناسایی انواع شبکه اجتماعی در میان سالمندان و مقایسه سلامت (جسمی و روانی) در انواع شبکه های شناسایی شده، مد نظر است. مطالعه به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه SF-12 و چک لیست ویژگی های ساختاری و تعاملی شبکه اجتماعی صورت گرفت. حجم نمونه 230 نفر از سالمندان بازنشسته بالای 60 سال عضو کانونهای بازنشستگان کشوری و آموزش و پرورش شهر کرج بود که با نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای تعیین انواع شبکه از تحلیل خوشه ای چند میانگینی و برای مقایسه وضعیت سلامت (جسمی و روانی) در انواع شبکه از آزمون واریانس یکطرفه استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش، چهار نوع شبکه اجتماعی در میان سالمندان شناسایی شد: متنوع، خویشاوند محور، دوست محور و خانواده محور. مقایسه نمرات سلامت (جسمی و روانی) در میان انواع شبکه نشان داد که افراد متعلق به شبکه متنوع، بالاترین نمرات سلامت جسمی و روانی و افراد متعلق به شبکه خانواده محور، پایین ترین نمرات را بدست آوردند. افراد دارای شبکه های متنوع و خویشاوند محور در سلامت (جسمی و روانی) به طور معناداری نمرات بالاتری نسبت به افراد متعلق به شبکه خانواده محور داشتند. نوع شناسی شبکه های اجتماعی سالمندان با توجه به اهمیت دیدگاه فرد در محیط در مددکاری اجتماعی، به مددکاران اجتماعی سالمندی،یک چارچوب ارزیابی خوب برای بررسی وضعیت سلامت (جسمی و روانی) به دست می دهد.

۱۲۸.

بررسی اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروه ی بر ارتقاء سرمایه روان شناختیِ افراد معتاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد خالدیان

منبع: دانش انتظامی سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۷۶)

کلید واژه ها: تاب آوری خودکارآمدی امیدواری خوش بینی معنادرمانی سرمایه روان شناختی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۱۳ تعداد دانلود : ۶۹۹

زمینه و هدف: سوء مصرف مواد و شیوع آن یکی از اصلی ترین دغدغه های جوامع امروزی به شمار می رود و سالانه هزینه های زیادی صرف درمان افراد معتاد می شود. به همین دلیل شناسایی شیوه های مختلفی که بتوانند در درمان معتادان اثرگذاشته یا آن را سرعت ببخشند، ارزشمند است. در این راستا پژوهش حاضر قصد دارد اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی را بر ارتقاء سرمایه روان شناختی و مؤلفه های آن در افراد معتاد مورد بررسی قرار دهد. روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل اس ت. جامعه پژوهش شامل معتادان مرکز متادون درمانی ترک اعتیاد شهرستان قروه (نیکو سلامت) در سال 1392 به تعداد 120 نفر است که از بین آن ها 90 نفر به دلیل دارا بودن شرایط تحصیلی به عنوان نمونه انتخاب و سپس بر اساس نمرات پرسش نامه سرمایه روان شناختی (آلفای کرونباخ 85/0)، 30 نفر از این افراد که پایین ترین نمره را گرفتند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه ای معنادرمانی به شیوه گروهی را دریافت کردند، اما گروه کنترل تحت هیچگونه آموزشی قرار نگرفتند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس سرمایه روان شناختی (PCQ) و برای تحلیل آماری داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها و نتایج: پژوهش نشان داد که میانگین نمرات سرمایه روان شناختی و مؤلفه های خودکارآمدی، تاب آوری، امیدواری و خوش بینی، در پس آزمون گروه آزمایش به طور معناداری از میانگین نمرات پس آزمون در گروه کنترل بالاتر است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که معنادرمانی به شیوه گروهی به طور معناداری در ارتقا میزان سرمایه روان شناختی و مؤلفه های آن در افراد معتاد مؤثر است.

۱۲۹.

ترس از جرم و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین سالمندان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رامین مرادی سیمین جم نژاد

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۴ 137 - 176

کلید واژه ها: ترس از جرم سالمندی مهارت سرمایه اجتماعی شیراز

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۲۹۸

هدف این پژوهش، بررسی وضعیت ترس از جرم و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین سالمندان شهر شیراز بود. این پژوهش در چارچوب روش شناسی کمی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری تحقیق، سالمندان شهر شیراز بودند که 330 نفر از آنان به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که شاخص های آن با استفاده از اعتبار محتوا و اعتبار عاملی تحلیل اعتبار شدند و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ و آزمون- آزمون مجدد تعیین گردید. در بخش نظری، ترس از جرم، دیدگاه هایی نظیر انسجام اجتماعی، سرمایه اجتماعی، نظریه های جمعیت شناختی و ارتباطات بین فردی، و بزه دیده شناسی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج این تحقیق بر مبنای چنین دیدگاه هایی تبیین شده است. بر اساس یافته های تحقیق، ترس از جرم در بین سالمندان شهر شیراز در حد متوسط مقیاس سنجش تحقیق برآورد شد. تحلیل متغیرهای زمینه ای نشان داد پاسخگویان در متغیرهای سن، جنسیت، تأهل و سطح تحصیلات، تفاوت های معناداری در وضعیت ترس از جرم داشتند. به این صورت که با افزایش سن، ترس از جرم افزایش می یافت. با افزایش تحصیلات، ترس از جرم کمتر می شد و... یافته های استنباطی تحقیق نشان داد، سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از متغیرهای مستقل تحقیق به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر ترس از جرم تأثیر داشت. هرچند اثر غیرمستقیم آن (مهارت) بر متغیر وابسته (ترس از جرم) بیشتر بود. مهارت نیز به عنوان یکی دیگر از متغیرهای مستقل تحقیق، اثر مستقیم و معناداری بر ترس از جرم داشت. تحلیل نتایج نشان داد، ترس از جرم به عنوان یک پدیده اجتماعی هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ تجربی در بین سالمندان در سطح جهان پدیده ای رایج است که متأثر از شرایط مختلف اجتماعی، روانی، محیطی و... است و برای کاهش آن در بین جمعیت سالمند باید علاوه بر شناخت وجوه مختلف آن، از ظرفیت های نهادی و فردی موجود در جامعه ازجمله سازمان های مردم نهاد، رسانه ها و نظایر آن استفاده نمود. واژه های کلیدی: ترس از جرم، سالمندی، مهارت، سرمایه اجتماعی، شیراز

۱۳۰.

فهم تجربه زیسته افراد کارتن خواب در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اکبر بخشی نیا حبیب آقابخشی سعید ذکایی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۱ 214 - 262

کلید واژه ها: بی خانمانی کارتن خوابی سوءمصرف مواد تجربه زیسته توانمندسازی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۸۰۹ تعداد دانلود : ۴۸۷

در دو دهه اخیر نوع خاصی از بی خانمانی که کارتن خوابی نام گرفته، در کشور ما و به ویژه در کلانشهر تهران پدیدار شده و مورد توجه قرار گرفته است. کارتن خوابی به نظر کارشناسان اجتماعی ضمن آنکه مسئله اجتماعی تلقی می گردد، می تواند تبدیل به آسیب اجتماعی شود. کارتن خوابی نشانه و برآیندی از وجود سایر مسایل و آسیب های اجتماعی در جامعه است. هدف این مطالعه، رسیدن به درک و فهمی از تجربه زیسته افراد کارتن خواب و کشف و استخراج نظریه از درون این تجربیات و ترسیم پارادایم مربوطه، شامل مناسبات متقابل میان شرایط (ساختار)، عمل (فرآیند) و پیامدها بود. پژوهش از نوع کیفی و به روش نظریه زمینه ای (GT) است. داده ها از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند با مردان کارتن خواب در سطح شهر تهران، طی سال های 1395 و 96 جمع آوری شد. روش نمونه گیری هدفمند و با حجم نمونه 34 نفری به اشباع نظری رسید. داده ها به روش استراوس و کوربین و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری، گزینشی تحلیل شد. برزخ گسستگی- وابستگی، مقوله محوری است که بیانگر گسستگی فرد از جامعه، خانواده و منابع حمایتی و پیوستن او به گروه ناهنجار کارتن خوابی برای جبران فقدان ها و محرومیت هاست. کارتن خواب ها در برخورد با این پدیده، راهبردهای بقاء گرایی، تداوم و برونرفت را دنبال کرده و پیامدهای آنها را نیز متحمل می شوند. نتایج نشان می دهند کارتن خوابی در بستری از عوامل کلان و ساختاری در تعامل با عوامل فردی شکل میگیرد. رهایی از آن نیاز به تغییر شرایط اجتماعی این افراد دارد و شخص کارتن خواب عامل فعالی در این فرایند می تواند باشد.

۱۳۱.

مطالعه درک و تفسیر والدین از پدیده "ولی آزاری": یک مطالعه داده بنیاد در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سهیلا صادقی فسایی الهه شعبانی آفارانی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۱ 1 - 41

کلید واژه ها: خشونت خانگی پدر بودن مادر بودن نسل ها خشونت علیه والدین

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۴۴ تعداد دانلود : ۳۶۶

مطالعه حاضردر قالب سنت روش شناختی کیفی، با الهام از روش داده بنیاد و رویکرد تفسیری، تلاش می کند تا ابعاد خشونت فرزندان علیه والدین را به عنوان موضوعی که غالباً از سوی والدین پنهان نگه داشته می شود، شناسایی کند. یافته ها نشان می دهد، ولی آزاری نه تنها به لحاظ شیوع بلکه با در نظر گرفتن علل، بستر شکل گیری و تبعات آن، موضوع اجتماعی بسیار مهمی است. بر اساس مصاحبه های عمیقی که با 40 نفر از والدین تهرانی انجام شد، تجربه آنها از خشونت فرزندان مورد واکاوی قرار گرفت. داده ها حاکی از آن است که مصادیق ولی آزاری در سه دسته خشونت عاطفی، مالی و فیزیکی قابل دسته بندی و راهکارهای والدین در مقابل این پدیده در دو دسته فعالانه و منفعلانه قابل ارائه است. همینطور انواع واکنش های والدین به خشونت فرزندان علیه خودشان تحت عناوین "واکنش های معطوف به خود"، واکنش "معطوف به طرف مقابل" و واکنش "معطوف به شخص سوم" قابل صورت بندی است. دلایل این خشونت ها در سه سطح خُرد، میانه و کلان قابل بررسی هستند که به نوبه خود می توانند تبعاتی برای فرد و خانواده به همراه داشته باشند. در پایان، یافته های تحقیق در یک مدل مفهومی نمایش داده شدند. گر چه انجام این تحقیق می تواند در بسط نظری حوزه خشونت های خانگی سهیم باشد اما در عین حال به علت محدود بودن حجم نمونه، نتایج قابلیت تعمیم پذیری ندارند.

۱۳۲.

رابطه مشارکت اجتماعی با پیشگیری اجتماعی از جرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اصحاب حبیب زاده ملکی هوشنگ فرجی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۱ 85 - 121

کلید واژه ها: مشارکت اجتماعی مشارکت در فعالیت های دینی مشارکت در فعالیت های اجتماعی سمن ها مشارکت در امور خیریه مشارکت در فعالیت های محلی پیشگیری اجتماعی از جرم

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۳۴۲

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مشارکت اجتماعی با پیشگیری اجتماعی از جرم انجام شده است. پژوهش از نوع کاربردی و پیمایشی می باشد که به صورت مقطعی انجام پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق شهروندان 18 سال به بالای شهر بیجار گروس می باشند. حجم نمونه 380 نفر برآورد شده و برای نمونه گیری، از روش خوشه ای چندمرحله ای استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. برای اطمینان از پایایی، آلفای کرونباخ برای متغیرهای مشارکت اجتماعی برابر با 91/0 (به تفکیک حوزه های مشارکت در فعالیت های دینی 84/0؛ مشارکت در فعالیت های اجتماعی سمن ها 75/0؛ مشارکت در امور خیریه 93/0؛ مشارکت در فعالیت های محلی 87/0) و برای متغیر پیشگیری اجتماعی از جرم برابر با 76/0 محاسبه شد. نتایج این پژوهش بیانگر رابطه مثبت متغیرهای مشارکت در فعالیت های دینی؛ مشارکت در فعالیت های اجتماعی سمن ها؛ مشارکت در امور خیریه و مشارکت در فعالیت های محلی بر گرایش به پیشگیری اجتماعی از جرم می باشد.

۱۳۳.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان بزهکار زندانی در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: وحیده مفید مریم فاتحی زاده فاطمه درستی

منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۸)

کلید واژه ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد افسردگی کیفیت زندگی زنان بزهکار

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۴۳۸

پژوهش حاضر برای بررسی تأثیرات درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان بزهکار زندانی در شهر اصفهان انجام شده و روش آن نیمه تجربی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل بوده است. همچنین، جامعة آماری شامل 100 زن بزهکار زندانی بوده است که از این میان 30 زن به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار داده شده اند. فرضیة مدنظر ما این بوده است که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان بزهکار زندانی مؤثر است. متغیرهای وابسته نیز افسردگی و کیفیت زندگی بوده است که به ترتیب با پرسش نامة افسردگی بک (2000) و پرسش نامة خلاصه شده کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (1379) ارزیابی شده اند. متغیر مستقل درمان هم مبتنی بر پذیرش و تعهد بوده که در 15 جلسه بر روی گروه آزمایش اعمال شده است. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش آماری کوواریانس تحلیل شده اند. نتایج نشان می دهد این درمان بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان بزهکار زندانی تأثیر دارد (05/0P <) و اثربخشی این شیوه بر بهبود افسردگی و کیفیت زندگی زنان بزهکار زندانی مشخص شده است. بنابراین، از این روش برای کاهش افسردگی و افزایش کیفیت زندگی زنان بزهکار زندانی استفاده می شود.

۱۳۴.

رابطه بین الگوهای ارتباطی با اعتماد زناشویی: کاربران فضای مجازی شهر لنگرود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فائزه پیازچیان لنگرودی حمیده عادلیان راسی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۰ 203 - 233

کلید واژه ها: اعتماد زناشویی فضای مجازی الگوهای ارتباطی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۲۸۳

هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین الگوهای ارتباطی با میزان اعتماد زناشویی در بین کاربران متأهل فضای مجازی در شهر لنگرود است. تا در ایجاد سیاست های اجتماعی و رفاهی حوزه خانواده و گسترش برنامه هایی با محوریت نقش مددکاران اجتماعی در آموزش خانواده ها در قبل و بعد از ازدواج، مورد بهره برداری قرار گیرد. چارچوب نظری این پژوهش را نظریات سیستمی، ارتباطی، اعتماد بالبی و اعتماد گیدنز تشکیل داده اند. روش پژوهش پیمایشی بوده و داده ها از طریق شیوه نمونه گیری احتمالی از نوع خوشه ای چندمرحله ای و با استفاده از پرسشنامه های اعتماد رمپل و هولمز ( TS )، الگوهای ارتباطی کریستنسن و سالاوی ( CPQ ) و پرسشنامه دموگرافیک جمع آوری شدند. حجم نمونه شامل 382 نفر از کاربران متأهل تلفن همراه و فضای مجازی شهر لنگرود است. برای تجزیه وتحلیل داده های استنباطی از آزمون های همبستگی خی دو، v کرامرز و گاما در نرم افزار spss نسخه 23 بهره گرفته شد یافته ها نشان داد رابطه معناداری بین زیرمقیاس های الگوهای ارتباطی و زیرمقیاس های اعتماد زناشویی و همچنین کل میزان اعتماد زناشویی وجود دارد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد استفاده از فضای مجازی به صورت غیرمستقیم و از طریق الگوهای ارتباطی که زوجین در زندگی مشترک خود انتخاب می کنند با اعتماد زناشویی در ارتباط است و درواقع کاهش یا افزایش اعتماد در بین کاربران متأهل فضای مجازی، از تبعات نوع الگوهای ارتباطی انتخابی زن و شوهر است. نتایج این مطالعه در راستای کاهش آسیب های اجتماعی فضای مجازی، بر سیاست های پیشگیرانه مبتنی بر ارتقاء الگوهای مثبت ارتباطی زن وشوهری از طریق آموزش تأکید دارد.

۱۳۵.

برساخت سامانه اعتیاد جنسی در ایران (بر اساس تجربه زیسته جمعی از معتادان جنسی) .(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ادریس سلطانی فرح ترکمان

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۳۹۵ شماره ۹ 141 - 178

کلید واژه ها: اعتیاد جنسی برساخت اجتماعی آشفتگی هویت بی سامانی اجتماعی اختلال جنسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۳۰۷

اعتیاد جنسی وضعیتی است که در آن فرد توان کنترل بر رفتار جنسی خود را از دست می دهد و در نتیجه هم خود فرد و هم جامعه متحمل تجربیات زیانباری می شوند. این موضوع آسیب و تهدیدات بسیار جدی برای امنیت اجتماعی به وجود آورده است. پژوهش حاضر درصدد بررسی مقولاتی است که در تجربه معتادان جنسی بنا بر بستر فرهنگی و اجتماعی ویژه شکل گرفته است. این پژوهش با رویکرد روش شناختی پدیدارشناسانه، پژوهشی کیفی است و از روش گراندد تئوری برای پاسخ به سؤالات تحقیق استفاده شده است. اطلاعات با استفاده از روش مشاهده مشارکتی و تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری شد. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و نمونه گیری نظری و با معیار اشباع نظری، 40 نفر معتاد جنسی در تحقیق مشارکت داشتند. بر اساس یافته های حاصل از این مطالعه هفت مقوله شامل: رفتار جنسی کانون کنش های اجتماعی، بدکارکردی نهاد خانواده، هراس اجتماعی، حقارت اجتماعی/ طرد اجتماعی، بی پروایی جنسی، عقده محرومیت/رهایی میل جنسی و سرگشتگی هویت برساخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که کنش جنسی اعتیادگونه معتادان جنسی به شدت متأثر از تجربیات و تعاملات خانوادگی- محیطی آن هاست که این کنش جنسی در ادامه زندگی معتادان جنسی با عدم کارکرد درست نهادهای دیگر اجتماعی همچون نهاد آموزشی و حقوقی تشدید شده است. بر این اساس هفت مقوله حاصل از اطلاعات تحقیق در حول مقوله هسته" اعتیاد جنسی، برساخت وضعیت فرایند-تعامل آنومیک " تنیده شدند.

۱۳۶.

سنجش اندازه اثر تعیین کننده های گرایش به طلاق در پیمایش های انجام شده طی دوره 1394- 1374.(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمود مشفق

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۳۹۵ شماره ۹ 1 - 41

کلید واژه ها: فرا تحلیل اندازه اثر ساختار قدرت صمیمیت مهارت های ارتباطی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۳۶۹

این مقاله به سنجش اندازه اثر تعیین کننده های گرایش به طلاق در پیمایش های منتخب طی دوره 1394- 1374 می پردازد. روش تحقیق فراتحلیل است محاسبه ضرایب اثر نشان می دهد که برخلاف پژوهش های قبلی که نشان دهنده آن بودند که عواملی نظیر درآمد و بیکاری از عوامل درجه نخست گرایش به طلاق بوده اند، در حال حاضر شکل توزیع قدرت در خانواده با ضریب اثر 8/0 مهم ترین عامل تعیین کننده طلاق شناخته شده و بعد از آن عواملی چون دخالت اطرافیان با ضریب اثر 71/0، رفتارهای خشونت آمیز با ضریب اثر 65/0 و مهارت های اجتماعی و ارتباطی با ضریب اثر 62/0 مهم ترین عوامل تعیین کننده طلاق در کشور هستند. با توجه به این که موازنه قدرت در خانواده ایرانی، دچار تغییرات اساسی شده است، مردان بایستی نقش تعیین کننده زنان در مدیریت و تصمیم گیری های خانوادگی را به رسمیت بشناسند. مددکاران اجتماعی با توجه به تغییرات ایجادشده در ساختار خانواده بایستی در زمینه حل و مدیریت تعارضات خانوادگی، زوجین را کمک کنند و از طریق مداخلات مددکارانه به موقع، به ترمیم روابط آسیب دیده در خانواده های در شُرُف طلاق بپردازند.

۱۳۷.

دو زبانگی - تک زبانگی و سلامت اجتماعی (یک مطالعه مقایسه ای)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهزاد خدری فریده سادات مؤمنی ماسوله

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۳۹۵ شماره ۸ 185-222

کلید واژه ها: سلامت اجتماعی یکپارچگی اجتماعی دانشجویان زبان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۲۵۰

در بین دانشجویان، تنیدگی های دوره تحصیلی، تضادهای قومی و فرهنگی، احساس مفعولی مبنی بر مورد تبعیض سیاسی، عقایدی، نژادی و جنسیتی قرار گرفتن، وجود دارد که می تواند بر جنبه های مختلف زندگی دانشجویان اثر گذاشته و سلامتی این قشر خصوصاً بعد اجتماعی آنان را به خطر بیندازد. در خصوص ارتباط زبان که یک مولفه اساسی فرهنگی بوده، با مفهوم سلامت اجتماعی تحقیقاتی تاکنون انجام نشده است. به عبارتی زبان قومیت های مختلف می تواند زمینه ساز وحدت و یکپارچگی، انسجام و مشارکت را فراهم آورد و یا این که زبان مشترک، می تواند بر سلامت و بعد اجتماعی آن تأثیرگذار باشد یا خیر؟ که پژوهش حاضر با مطالعه دانشجویان دوزبانه (قومیت ها) و یک زبانه (کسانی که فقط به یک زبان تسلط دارند) در پی پاسخ به آن است. در ادامه می خواهیم تبیین کنیم که چه عواملی بر میزان سلامت اجتماعی دو گروه یادشده تأثیرگذار هستند؟ روش پژوهش حاضر پیمایشی و داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه سراسری سنندج بوده و نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر انتخاب شده اند. نتایج پژوهش نشان داد مابین سلامت اجتماعی کل و ابعاد آن در دو گروه دانشجویان تفاوت معنی داری به نفع دانشجویان دو زبانه وجود دارد و متغیرهای سن، تأهل، رشته تحصیلی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، باورهای دینی و اعتقادی و مهارت های ارتباطی بر سلامت اجتماعی دو گروه تأثیر گذار است. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که 29 درصد از تغییرات متغیر وابسته این پژوهش توسط متغیرهای مستقل تببین می شود و متغیر مهارت های ارتباطی با ضریب 66 درصد قوی ترین متغیر پیش بین متغیر وابسته است.

۱۳۸.

بررسی مشکلات ارتباطی محکومان به جرائم علیه اشخاص در مرکز اصلاح و تربیت شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نعیما محمدی سمیه پوراحسان

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلید واژه ها: ناگویی خلقی مشکلات بین فردی جرائم علیه اشخاص درمانگری بین شخصی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۰۵ تعداد دانلود : ۶۲۲

پژوهش حاضر با هدف بررسی فرض تأثیر مشکلات ارتباطی در ارتکاب جرم علیه اشخاص، بزهکاران 12 تا 18 ساله مرکز اصلاح و تربیت شهر کرمان را مطالعه کرده است. در پژوهش حاضر، که با استفاده از دو روش پیمایش پرسش نامه مشکلات بین فردی (IIP) و الکسیتیمیا (TAS) و آزمایش انجام شد، مشکلات ارتباطی 130 نوجوان بزهکار حاضر در مرکز را به صورت تمام شماری تحت بررسی قرار داد. با توجه به تفاوت معنادار میانگین نمره های مشکلات ارتباطی کسانی که به دلیل ارتکاب جرم علیه اشخاص محکوم شده اند در مقایسه با محکومان دیگر پژوهش وارد فاز دوم شد. در این مرحله، 30 نوجوانی که نمره مشکلات ارتباطی آنها دست کم یک نمره بیش از میانگین به دست آمد، به تصادف در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش، طی دوازده جلسه یک ساعته، برنامه توانمندسازی ارتباطی بین فردی (IPT) را تجربه کردند و گروه کنترل مداخل ه ای دریافت نکردند. پس از پیگیری سه ماهه، دو گروه با یکدیگر مقایسه شدند. یافته ها حاکی از کاهش مشکلات بی ن شخصی (به جز عامل گشودگی) و درمان مشکلات خلقی بلافاصله پس از اتمام درمانگری بود. در مرحله پیگیری مشخص شد نمره مشکلات بین فردی در کلیه مؤلفه ها (غیر از عامل گشودگی) بهبود یافته است و مشکلات خلقی هم در هر سه مؤلفه (غیر از تفکر معطوف به بیرون) کاهش نشان داد. پیشنهاد می شود به منظور بازپروری بزهکارانی که مرتکب جرم علیه اشخاص شده اند، درمانگری بین فردی در دستور کار مسئولان مرکز اصلاح و تربیت قرار گیرد.

۱۳۹.

رابطه توسعه و طلاق در ایران .(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصور دیهول سیروس احمدی اصغر میرفردی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۳۹۵ شماره ۹ 180 - 217

کلید واژه ها: توسعه اقتصادی - اجتماعی طلاق روش سری های زمانی ایران

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۳۶۲

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین توسعه اجتماعی - اقتصادی و طلاق در کشور در طی سال های 1392-1360 انجام شده است. بنابراین رویکرد این پژوهش به موضوع توسعه و طلاق و برهمکنش آن ها، رویکردی جامعه شناختی به مطالعه انحرافات و مسائل اجتماعی در بستر توسعه و تحولات اجتماعی است. تحقیق حاضر از نوع کمّی- طولی است که به روش سری های زمانی (تحلیل ثانویه) انجام شده است. مشاهدات مربوط به متغیرهای تحقیق، در دوره زمانی 92-1360 جمع آوری و مورد بررسی قرارگرفته است. پژوهش در سطح کلان انجام شده و به همین دلیل جامعه مورد بررسی، سطح مشاهده و تحلیل، کل کشور است. چارچوب نظری مبنای تحلیل، نظریه تغییر ارزش ها در جوامع در حال گذار و پذیرش طلاق به عنوان پیامد تحولات ارزشی توسعه اقتصادی- اجتماعی و برخورد ارزش ها و هنجارهای مدرن با ارزش ها و هنجارهای سنتی تخصیص نقش ها در حوزه ازدواج و خانواده است، که انتظار می رود با افزایش سطح توسعه یافتگی کشور، میزان آن نیز افزایش پیدا کند. یافته های مطالعه نشان می دهد که همراه با روند رشد شاخص های توسعه در طول دوره مورد بررسی در کشور، میزان طلاق نیز افزایش قابل توجهی پیداکرده است. بررسی روابط کوتاه مدت بین متغیرها نشان می دهد که از میان متغیرهای مورداستفاده جهت سنجش توسعه اقتصادی - اجتماعی، سطح باسوادی و اشتغال در بخش صنعت در کوتاه مدت تأثیر منفی بر طلاق داشته و باعث کاهش آن می شود درحالی که بررسی روابط بلندمدت نشان می دهد که هر چهار متغیر نرخ باسوادی، میزان اشتغال در بخش صنعت، امید به زندگی و دسترسی به زیرساخت های توسعه ای دارای اثر مثبت بر طلاق بوده و سبب افزایش طلاق شده اند.

۱۴۰.

شکل گیری فضاهای مسکونی در کرمانشاه 95- 1375 (با تأکید بر مسکن مهر و سکونت گاه های غیررسمی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیاوش قلی پور جلیل کریمی گلاویژ صادقی

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۰ 73 - 106

کلید واژه ها: تولید فضا سکونت گاه های غیررسمی فضا کرمانشاه مسکن مهر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۵۰۹

این مقاله تلاش می کند که شکل گیری فضاهای مسکونی شهریِ کرمانشاه را در دو دهه (1395-1375) بررسی کند. چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر آرای لفور در باب تولید فضا است. روش تحقیق کیفی و تکنیک گردآوری داده ها مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد است. یافته ها نشان می دهند که در طی این دو دهه شهر در جهات مختلف به ویژه شمال شرقی، شمال غربی، جنوب غربی و شرق رشد برون زا داشته اند. رشد طبیعی جمعیت و مهاجرت روستاییان و ساکنان سایر شهرهای استان به کرمانشاه از مهم ترین دلایل رشد شهر در این دوره هستند. سه فرایند در شکل گیری فضای مسکونی این دوره نقش داشته است: نخست، سیاست های مسکن مهر که سبب رشد شهرک های پردیس، دولت آباد، دانش و کیهانشهر شد. این شهرک ها به پراکندگی و ازهم گسیختگی فضای شهری دامن زدند، همچنین به دلیل کمبود امکانات زیرساختی و فضای عمومی، عاری از حیات شهری هستند و هویت محله ای در آن ها شکل نگرفته و افراد در خانه های خویش محبوس اند. دوم، رشد سکونت گاه های غیررسمی دره دراز، نوکان، کرناچی و ده پهن است که به رغم عدم وجود زیرساخت ها و فقر امکانات از پویایی بیشتری در زندگی روزمره برخوردارند. سوم، کارکردهای اقتصادی و فراغتی فضاهای مسکونی جدید که تعامل آن ها را با بازارچه ها داخل شهر اجتناب ناپذیر ساخته است. همچنین سکونت گاه های غیررسمی سبب رشد پدیده کوچه نشینی به مثابه تاکتیکی برای مقاومت در برابر کمبود فضای فراغت شده است.

درخت حوزه‌های تخصصی