سایر

سازمان حسبه یکی از بخشهای تشکیلات قضایی حکومت مسلمانان بوده است. در آغاز وظیفة اصلی این سازمان که در رأس آن محتسب قرار داشت نظارت و رسیدگی به امور بازار و بازاریان بود اما در سدة 3 ق. وظایف این نهاد به سرعت گسترش یافت و نه تنها رسیدگی و نظارت بر بهداشت، عبور و مرور و ساخت و ساز شهری را شامل می شد بلکه مراقبت از رفتارهای اخلاقی و شرعی شهروندان را نیز در بر می گرفت. همة نویسندگان مسلمان، ریشه و بنیاد این نهاد را فریضة امر به معروف و نهی از منکر می دانند و بر این باورند که پیدایش این سازمان در دوره های بعد به واقع، شکل نهادینه شدة این حکم دینی است. نگارنده در این مقاله ضمن تأکید بر وجود حسبت اسلامی و بررسی نشانه های تاریخی آن از آغاز تشکیل حکومت اسلامی در مدینه و استمرار آن در دوره های بعد، زمان پیدایش سازمان و تشکیلات اداری حسبه را پیش از دورة عباسیان منتفی می داند.

۱۴۷.

گامی در راه یک حقوق اجتماعی بین المللی

نویسنده: ابراهیم بیگ زاده

منبع: حقوقی بین المللی ۱۳۷۰ شماره ۱۴ و ۱۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی حقوق کلیات سایر

تعداد بازدید : ۱۵۸۹ تعداد دانلود : ۸۲۸

ظهور یکصد دولت جدید در عرصه بین المللی به طور کلی عمده ترین تحولی به شمار آمده که بعد از جنگ جهانی به وقوع پیوسته است. در واقع، تازگی این این پدیده بیشتر به لحاظ توسعه نیافتگی این دولتهای جدید بوده تا تعدد تابعان حقوق بین الملل. در واقع، تا آن زمان جامعه بین المللی مرکب از دولتهای «متمدن» یعنی دولتهای اروپایی یا منشعب از اروپا بود که دارای یک سطح توسعه بودند. این دولتها می توانستند از یک برابری واقعی در حاکمیت برخوردار باشند، زیرا به عبارتی دارای اقتصادی همگن بودند، گستره و قدرتشان متفاوت بود ولی مردمان آنها به یک شکل می زیستند و به طور محسوس از یک فلسفه رشد پیروی می کردند. مابقی جهان، بی آنکه استقلالی داشته باشند، در حاشیه و به صورتهای مختلف در قیمومت دولتهای حاکم بزرگ و کوچک به حیات خویش ادامه می دادند. بعد از جنگ دوم جهانی جامعه بین المللی همگنی خود را از دست می دهد. در کنار دولتهای قدیمی دولتهایی قرار می گیرند که از آن پس «در حال توسعه» نامیده می شوند. این اصطلاح حقیقی تر ومتین تر از اصطلاح سابق است که ظاهراً مبتنی بر علم آمار و ارقام نبود و از یک ارزشیابی در مورد درجه تمدن ملل جهان ناشی می شد. اما با ظهور این کشورها کشف نابرابری توسعه در این دولتها که تا آن موقع در حجاب استعمار مخفی مانده بود خود عاملی حقیقی برای نوسازی حقوق بین الملل گردید.

۱۴۸.

حقوق به زبان ساده «ثالث» (جلب جالب مجلوب)

نویسنده: کاظم امامی رضوی

منبع: حقوق امروز اسفند ۱۳۴۴ شماره ۱۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۶۹ تعداد دانلود : ۷۶۳

۱۴۹.

استقلال قاضی، مصونیت یا مسئولیت

نویسنده: محسن محبی

منبع: وکالت ۱۳۷۹ شماره ۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی حقوق کلیات سایر

تعداد بازدید : ۱۵۵۶ تعداد دانلود : ۹۴۲

۱۵۰.

توسعه قضایی و نهاد داوری

نویسنده: نصرالله قهرمانی

منبع: کانون وکلا ۱۳۸۰ شماره ۱۷۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی حقوق کلیات سایر

تعداد بازدید : ۱۵۵۵ تعداد دانلود : ۸۱۲

۱۵۱.

تأملی در لزوم مرد بودن قاضی و نقد ادله آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عابدین مؤمنی

منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۷۷ شماره ۶۳

کلید واژه ها: منصب قضا شروط قضا ذکوریت قاضی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۵۴ تعداد دانلود : ۸۵۱

به سبب اهمیت منصب قضا و تأثیر بسیار آن در جوامع انسانی دین اسلام برای اهلیت افراد در تصدی سمت قضا شرایطی منظور داشته که یکی از آنها شرط ذکورات قاضی است. در این مقاله ادله اهلیت زنان برای تصدی قضا از نظر فقها نقد و بررسی شده است.

۱۵۲.