درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹٬۵۳۴ مورد.
۱.

پیشران های تحول در محیط امنیتی خاورمیانه و آینده امنیت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 235 - 215

کلید واژه ها: امنیت منطقه ای خاورمیانه روندپژوهی مجموعه امنیتی منطقه ای نظم منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۸
پژوهش پیش رو با به کارگیری ابزار روند پژوهی و بهره مندی از مفاهیم نظریه مجموعه امنیتی منطقه ای در پی پاسخگویی به این پرسش است که پیشران های دگرگونی در محیط امنیتی خاورمیانه کدام اند و این تحولات چه تأثیری بر آینده امنیت ایران دارند؟ پژوهش مبتنی بر این فرضیه است که دگرگونی مذکور در سه سطح ملی، منطقه ای و بین المللی در حال وقوع است؛ دولت های ناپایدار، پویش های امنیتی نیروهای هویت بنیاد، پیچیدگی های امنیت منطقه ای، سیاست انباشت قدرت، تصاعد بحران در روابط ایران و عربستان، ائتلاف سازی در محور عبری-عربی، بازتعریف نقش و منافع منطقه ای قدرت های بزرگ و تغییر دکترین نظامی-امنیتی ایالات متحده پیشران های تحول در محیط امنیتی خاورمیانه و در نتیجه مؤثر بر امنیت ایران هستند. واحد اصلی تحلیل در پژوهش پیش رو مجموعه امنیتی خاورمیانه، متغیر وابسته امنیت ایران و متغیرهای مستقل پیشران های تحول ساز در محیط امنیتی خاورمیانه اند. پژوهش برای شناسایی و تحلیل پیشران ها و نیز ترسیم چشم انداز آتی آنها از روش روندپژوهی که یکی از رهیافت های آینده پژوهی است، بهره می گیرد. یافته های پژوهش حکایت از دگرگونی در محیط امنیتی، تغییر در الگوهای نظم منطقه ای و تشدید تهدیدهای امنیتی ایران دارد.
۲.

بررسی رویکرد حزبی و سیاست های مهاجرتی ایالات متحده (1993 تا 2020)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۷) 169 - 191

کلید واژه ها: مهاجرت سیاست های مهاجرتی قوانین مهاجرتی حزب دولت ایالات متحده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۴۸
موضوع مهاجرت، پیامد های آن و درنتیجه سیاست های مهاجرتی به مرورزمان و با افزایش تعداد و جمعیت مهاجرین خصوصاً بعد از جنگ جهانی دوم به طورجدی موردتوجه دولت ها قرار گرفت. در این میان سیاست های مهاجرتی ایالات متحده آمریکا بسیار بیشتر و جدی تر از سیاست های مهاجرتی دیگر کشورها پویایی داشته و برای هر دولت و حزب این کشور اهمیت خاصی داشته است. تاکنون سیاست های مهاجرتی ایالات متحده برگرفته از شرایط داخلی، بین المللی، حوادث و رویدادها، و متناسب با اهداف این کشور تغییراتی داشته است. به عنوان مثال پایان جنگ سرد، واقعه یازده سپتامبر، بحران اقتصادی سال 2008 و رقابتی شدن فضای نظام بین الملل و دورشدن از نظام تک قطبی ازجمله موارد تأثیرگذار بر سیاست های مهاجرتی ایالات متحده است. سؤال اصلی این پژوهش این است که «حزب خواستگاه دولت چه میزان در تغییر سیاست ها و قوانین مهاجرتی مؤثر است؟» این پژوهش با روش کیفی و با شیوه مطالعه مقایسه ای به بررسی تشابه و تفاوت ریشه های امنیتی و اقتصادی سیاست های مهاجرتی در چهار دولت منتخب کلینتون، بوش، اوباما و ترامپ پرداخته و همچنین تغییرات صورت گرفته در قوانین و سیاست های مهاجرتی آنها می پردازد. نتیجه نهایی به دست آمده از این پژوهش نیز این است که ریشه سیاست های مهاجرتی ایالات متحده ارتباطی با خاستگاه حزب نداشته و متغیرهای دیگری چون عوامل امنیتی و اقتصادی در این امر دخیل هستند.
۳.

تبیین روابط ترکیه و قطر از منظر سازه انگاری اجتماعی (2020-2011)

نویسنده:
منبع: غرب آسیا سال ۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 57 - 72

کلید واژه ها: سازه انگاری اجتماعی حزب عدالت و توسعه قطر ترکیه بهارعربی ائتلاف با قطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۸۰
ترکیه و قطر از سال 2011 به ایفای نقش به عنوان دو کنشگر فعال در تحولات خاورمیانه و خلیج فارس پرداخته اند. با وقوع بهار عربی در سال 2011 و بحران سوریه، تغییرات مهمی در روابط دوحه-آنکارا شکل گرفت. روابط دوکشور پس از بهار عربی بهبود قابل ملاحظه ای یافت و دوحه جایگاه مهمی را به عنوان شریک و متحد منطقه ای ترکیه در سیاست خارجی این کشور کسب کرده است. همسویی روابط ترکیه-قطر به ویژه پس از بهار عربی، پیامد وجود انگاره های ذهنی و اشتراک در ادراکات و برداشت ها و پیوندهای هویتی و ایدئولوژیک متقابل خصوصاً نسبت به جنبش اخوان المسلمین بوده است. در این مقاله با استفاده از نظریه سازه انگاری اجتماعی درصدد تبیین عوامل مؤثر بر سیاست خارجی و روابط ترکیه و قطر (2020-2011) هستیم. روش مورد استفاده در مقاله تحلیلی-توصیفی می باشد. سوال اصلی در این مقاله عبارت است از اینکه چگونه می توان روابط منطقه ای ترکیه و قطر(2020-2011) را با استفاده از سازه انگاری اجتماعی تبیین کرد؟ فرضیه مورد استفاده در مقاله عبارت است از اینکه: بر اساس سازه انگاری اجتماعی، برداشت بین الاذهانی مشترک ترکیه-قطر و ادراکات برگرفته از ایدئولوژی اخوان المسلمین که منجر به هویت مشترک شد، دو دولت را در سطح منطقه ای بین سال های (2011-2020) به هم نزدیکتر می کند.
۴.

تأثیر راهبرد دفاع متحرک شوروی در بحران تطویل و پایان جنگ عراق علیه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بحران پژوهی جهان اسلام دوره ۱۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 1 - 19

کلید واژه ها: دفاع متحرک جنگ تحمیلی راهبرد نظامی ایران عراق شوروی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۳۳۲۵
یکی از بحران ها و رویدادهای مهم قرن بیستم، تجاوز نظامی عراق علیه ایران بود. این جنگ که به دلایل مختلفی آغاز شد، هشت سال طول کشید. ارتش عراق در مراحل مختلف جنگ، راهبردهای نظامی مختلفی را به کار برد که یکی از آن ها، «راهبرد دفاع متحرک»  بود. این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که راهبرد دفاع متحرک عراق چه تأثیری بر روند جنگ تحمیلی علیه ایران داشت؟ فرضیه پژوهش این گونه صورت بندی شده است، راهبرد نظامی عراق بعد از دفاع ایستا، راهبرد دفاعی - تهاجمی متحرک بود. این راهبرد موجب ابتکار عمل عراق در صحنه میدانی جنگ و مانع انجام عملیات سرنوشت ساز توسط ایران شد و در نهایت به پذیرش قطعنامه توسط ایران منتهی شد. راهبرد دفاع متحرک توسط مستشاران نظامی روس به عراقی ها پیشنهاد شد و پس از تصرف فاو توسط ایران در دستورکار عراق قرار گرفت. مواد خام این مقاله با استفاده از اسناد و مدارک جنگ تحمیلی گردآوری و با روش توصیفی – تحلیلی، پردازش شده است.
۵.

تحلیل استدلالی ویژگی های ذاتی انقلاب اسلامی از منظر حکمت سیاسی معاصر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال ۲۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۰۱ 78 - 116

کلید واژه ها: تحلیل استدلالی انقلاب اسلامی ایران حکمت سیاسی اسلامی حکیمان سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۲۷
انقلاب اسلامی فارغ از مصادیق تاریخی و در مفهوم فلسفی آن، دارای ویژگی های ذاتی مختص به خود است که توسط حکیمان سیاسی معاصر صورت بندی شده است. استقراء این ویژگی ها و تبیین صورت بندی برهانی آنها، راه را برای چارچوب بندی الگویی عام از انقلاب، فارغ از بُعد زمانی و مکانی فراهم می کند. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به دو سؤال اساسی بوده است: اولاً ویژگی های ذاتی انقلاب اسلامی در بُعد فلسفی آن از منظر حکمت سیاسی چیست؟؛ ثانیاً این ویژگی ها چگونه توسط حکیمان معاصر به صورت استدلالی صورت بندی می شود؟. در این جهت، با روش استدلالیِ مبتنی بر تحلیل داده های بنیادین در آثار حکیمان سیاسی معاصر، تبیینی جامع از ویژگی های ذاتی انقلاب اسلامی در دو دسته ویژگی های ذاتی ناظر به ساخت درونی، شامل ساخت توحیدی، ساخت شریعت مدارانه، ساخت آگاهانه، و ویژگی های ذاتی ناظر ساخت بیرونی، شامل ساخت فرهنگی، ساخت مبتنی بر تحول درونی جامعه و ساخت همگانی ارائه شده و جایگاه هر یک از ویژگی ها در الگوی انقلاب اسلامی به صورت برهانی مستدل گردید. نتایج نشان داد که انقلاب اسلامی دارای ویژگی های ممتازی است که آن را به رغم وجود برخی مشترکات، از دیگر انقلاب های دنیا متمایز می سازد. برخی از این ویژگی ها ریشه در منابع ناملموس جامعه ی انقلابی داشته، روی هم رفته بُعد درونی انقلاب را سامان می دهند و معرف محتوای بنیادین آن می باشند و برخی دیگر، در مظاهر عینی جامعه ریشه داشته، ضمن آن که معرف کیفیت ساخت بندی عینی انقلاب اسلامی هستند، چهره ی بیرونی آن را نیز ترسیم می کنند. برایند این ویژگی ها، انقلاب اسلامی را قیامی مبتنی بر هستی شناسی توحیدی توصیف می کند که در چارچوب آن، جامعه ی انقلابی به صورتی آگاهانه و مبتنی بر نرم افزار شریعت، به خروش در می آید و با تکیه بر بُعد فرهنگی و ایجاد انقلاب درونی در توده های مردم، اقشار گوناگون جامعه را برای سرنگونی نظام حاکم و استقرار وضع مطلوب به حرکت در می آورد.
۶.

طراحی مدل تصویر مطلوب فرماندهی در آینده در سازمانهای فرهنگی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران براساس روش تدبر در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 121 - 160

کلید واژه ها: مدل تصویر مطلوب فرماندهی در آینده سازمانهای فرهنگی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران روش تدبر در قرآن کریم فرمانده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۶
اشتراک انسان ها در خلقت و استعداد و عوامل گوناگون در مراحل رشد و تربیت باعث می شود که توان تعقل، مسیر رشد و قدرت تحلیل و تصمیم افراد یکسان نباشد. و از آنجایی که شایستگی های افراد در موضوعات گوناگون نسبت به یکدیگر متفاوت است از دیدگاه اسلام باید هر فردی در جایگاهی قرار بگیرد که شایستگی اش را داراست و در بین شایستگان آن کس که شایسته ترین است ارجح و مقدم است. ضرورت تحول و تعالی و پیشتازی فرماندهان و مدیران نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به عنوان شایستگان حوزة ارزش های اسلامی امری بدیهی است، زیرا تحقق بخش مهمی از ارزش های والای انسانی و الهی در عرصة دفاع مقدس در گرو قابلیت ها و شایستگی های برجستة فرماندهان و مدیران مخلص نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است. بنابراین لازم است فرماندهان و مدیران ارزشمند و مکتبی نیروهای مسلح برای تحقق رسالت مهم و الهیِ محوله آمادگی و شایستگی های سازمانی را در خود ایجاد کنند و با راهبری سازمان نیروهای مسلح به سمت سازمانی بصیر، منعطف، سبک، چابک، پویا و از خودگذشته آمادة انجام مأموریت های مربوط به صیانت از انقلاب اسلامی باشند. هدف اصلی این پژوهش کیفی طراحی مدل تصویر مطلوب فرماندهی در آینده در سازمانهای فرهنگی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران براساس روش تدبر در قرآن کریم می باشد. بدین منظور مولفه های تصویر مطلوب فرماندهی در آینده براساس روش تدبر در قرآن کریم شناسایی و استخراج گردید.
۷.

موانع عرفی شدن نظام سیاسی در اسلام بر اساس اندیشه آیت الله جوادی آملی با بهره گیری از روش تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۷) 83-109

کلید واژه ها: دین اسلام آیت الله جوادی آملی سکولاریسم نظام اسلامی موانع عرفی شدن تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۹۷
نظام سیاسی اسلام بر دایر مدار اصول و ارزش های دینی شکل گرفته است که جامعه و اجتماع مسلمین با تبعیت از آن استمرار حیات دارند. دین به عنوان رکن اصلی در ابعاد مختلف زندگی انسان نقش اساسی و حیاتی دارد به عبارتی حیات بشری بر اساس منویات دینی پایه گذاری شده است.در مقابل این تفکر، نگاه سکولاریسم و عرفی حاکم است که حضور حداقلی دین در عرصه های اجتماعی و در مواردی حذف دین از عرصه ی اجتماعی و حضور آن در بعد فردی حیات انسان اعتقاد دارد.در این مقاله نگارندگان مترصد این هستند که با استفاده از روش تحلیل مضمون و با تأثی از مبانی فکری و تئوریک آیت الله جوادی آملی موانع عرفی شدن نظام سیاسی در اسلام را مورد تحلیل و واکاوی قرار دهند. سؤال مطرح اینکه موانع عرفی شدن نظام سیاسی در اسلام در افکار آیت الله جوادی آملی کدام است و با روش تحلیل مضمون چگونه قابلیت تحلیل دارد؟یافته های پژوهش گویای این است که در باور و تفکر آیت الله جوادی آملی موانعی چون تفسیر صحیح و عقلانی قران کریم و مبانی دینی،دوری از التقاط،دوری از نفسانیات و نفس اماره،توجه به رهبری و پیاده سازی بیانات او و امثال آن می تواند جوامع اسلامی را در تقابل با عرفی شدن مصونیت دهد.
۸.

بازخوانی چالشها و فرصتهای سیاسی، اقتصادی و جغرافیای منابع انرژی بین ایران و ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۹) 59 - 84

کلید واژه ها: ایران ترکیه بازار گاز مدل سوات ابعاد جغرافیای منابع اقتصادی و سیاسی گاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۶۰
این مقاله به بررسی موانع و فرصتهای ابعاد جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی صادرات گاز ایران در بازار ترکیه می پردازد. ایران با توجه به منابع غنی گازی می تواند از این فرصت برای ارتقای توان اقتصادی خود بهره گیرد. روش پژوهش ، مدل سوات و چارچوب نظری امنیت انرژی با تاکید بر امنیت انرژی کشورهای تولید کننده و مشخصاً ایران است که به توضیح وضعیت موجود ذخایر گاز طبیعی و تولید این کشور و سپسبه تبیین و تحلیل فرصتها و چالشهای موجود در بازار ترکیه از دیدگاه جغرافیای منابع، اقتصاد و سیاست می پردازد. ایران دارای ذخایرو میادین گازی است که از طریق خط لوله آنکارا-تبریز به ترکیه صادر می شود اما با وجود تحریمها، ایران نتوانسته زیرساختارهای گازی خود را به طور گسترده بازسازی کند. افزایش تقاضا و قیمتهای مناسب گاز برای ایران درآمد به همراه داشته است. اگرچه مشکلات مربوط به ترانزیت گاز می تواند درآمد اقتصادی ایران را تحت الشعاع قرار دهد. رقابت سیاسی نیز بخشی از رابطه ایران و ترکیه می باشد اگرچه همکاری نیز در دهه های اخیر تقویت شده است. اما رابطه ترکیه و امریکا در زمینه استقرار سپر دفاع موشکی امریکا در ترکیه، تحولات در دریای خزر و تحولات سوریه سبب تردید ایران به همکاری با ترکیه شده است. نتایج نشان می دهد که قراردادهای بلند مدت و قیمتهای مناسب گاز ایران در ترکیه، فرصت مناسب برای صادرات و کسب درآمد ایران
۹.

اسلام در سوئد؛ موضوعی اجتماعی، سیاسی یا امنیتی؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۷) 57 - 79

کلید واژه ها: سوئد اسلام امنیتی سازی راست افراطی مهاجرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۲
با ورود گروه های بزرگ تر مسلمان ها به سوئد در دهه های 1960 و 1970، به تدریج جامعه و سیاست-گذاری سوئدی با مسئله جدیدی مواجه شد و آن ها «مسئله اسلام» بوده است. با این حال، این مسئله در دهه-های نخست و تا دهه 2000، مسئله ای اجتماعی و مربوط به فضای عادی زیست شهروند سوئدی بود. از سال های ابتدایی هزاره جدید، اسلام در سوئد، موضوعی سیاسی و به تدریج «مسئله ای امنیتی» شده است. سوالی که مطرح است این است که چرا اسلام در سوئد از پدیده اجتماعی تبدیل به «مسئله ای سیاسی و امنیتی» شده است؟ در پاسخ به این سوال به دلایلی از جمله چسبندگی های ایدئولوژیک، امواج راست گرایی، قطبش در جامعه سوئدی، تأثیرات فضای بین المللی (چه تأثیرات دولت های و چه تأثیرات گروه های اسلامی) و ... به عنوان دلایل امنیتی شدن اسلام اشاره خواهد شد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها از نوع کتابخانه ای است.
۱۰.

پولشویی مبتنی بر سوء استفاده از نظام تجارت بین الملل با نگاهی به چالش های بنیادی نظام تجاری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۷) 257 - 282

کلید واژه ها: پولشویی مبتنی بر تجارت تحریم اقتصادی نرخ ارز رانت معاملات تهاتری گران نمایی صرافی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۰۸
به موازات افزایش مبادلات تجاری، سوء استفاده سازمان های بزهکار از نظام تجارت بین الملل به منظور تبدیل عواید مجرمانه به درآمدهایی به ظاهر قانونی فزونی یافته است. گستردگی و پیچیدگی نظام تجارت بین الملل، این حوزه را در برابر ارتکاب پولشویی آسیب پذیر نموده است؛ به گونه ای که پولشویی مبتنی بر تجارت، به سبب برخورداری از زوایای پنهان و ناشناختگی در روش های ارتکاب، توجه بسیاری از نهادهای ضدپولشویی به ویژه اف ای تی اف را جلب کرده است. لذا با توجه به تعهدات بین المللی کشورها در مبارزه با پولشویی و تبعات منفی گسترده این جرم بر تمامیت بازارهای مالی، در پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی با بررسی گزارش ها و تحقیقات انجام شده توسط مهمترین نهادهای جهانی ضد پولشویی، رایج ترین روش های سوءاستفاده از نظام تجارت بین الملل و عُمده بخش های آسیب پذیر در برابر پولشویی مبتنی بر تجارت شناسایی می شوند. سپس با مُداقه در نظام تجاری ایران، چالش های بنیادی تهدیدکننده بخش تجاری ایران در برابر این شیوه پولشویی بررسی می گردند. در پایان مشاهده می شود شکل گیری رانت های اقتصادی در نتیجه سیاست های ارزی کشور و دچار شدن به تحریم های بین المللی، تجارت خارجی را مستعد اقدامات مجرمانه و سوءاستفاده برای ارتکاب پولشویی نموده است. لذا تلاش در رفع تحریم ها و بازطراحی سیاست های اقتصادی به ویژه در حوزه تجاری و ارزی نقشی مهم در پیشگیری و مبارزه با سوءاستفاده از بخش تجاری بین المللی به منظور پولشویی دارد.
۱۱.

تجلی خلل های درونی و بیرونی دموکراسی ها در ناکارآیی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 7 - 25

کلید واژه ها: دموکراسی خلل ذاتی خلل عرضی ناکارآیی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۵۵
بسیاری از غربیان دموکراسی را پرآوازه ترین نوع نظام سیاسی و یکی از برترینِ داشته های برآمده از میراث سنت سیاسی اروپایی-آمریکایی می دانند که کم تر کسی از تشبث به آن خودداری می ورزد. با این وجود، بیش وکم تمام دموکراسی های این خاستگاه، با خلل هایی مواجهند که از کارآیی آنان در مسیر معنای واقعی کاسته به انحراف شان می انجامند. این خطری فراروی هر نظام سیاسی با نام دموکراسی است که می تواند از این منظر به آسیب زایی یا مشروعیت زدایی دچار گردد. همین زنگ خطر، ضرورت پژوهش در چرایی این آسیب ها را ضروری می نماید. امّا گوناگونی و ناهمسانی دموکراسی ها سبب می گردد تا در پژوهشی با گستره موضوعی محدود، نوع خاصی از دموکراسی ها که حائز اوصاف معیّنی هستند، اتخاذ مبنا گردد. سوال پژوهش از چیستی این خلل ها و فرضیه بر دوگانگی درونی و برونی آن ها دلالت می کند. محک فرضیه در سنجه آزمون و برآمد پژوهش به روش تحقیق تحلیلی-توصیفی، شیوه گردآوری منابع کتابخانه ای-اینترنتی نشان می دهد خلل های درونی دموکراسی ها برآمده از شهروندانی است که با بی میلی به کنش عمومی، ناآگاهی یا ضعف دانشی و منفعت طلبی در کنار مقامات انتخابی که از خواست و منافع همگانی منحرف می گردند و بروکرات های غیرانتخابی که نحله و منافع اداری خود را بر نفع همگانی ارجح می انگارند. به علاوه، نفوذگری گروه های ذی نفوذ که تصمیم گیری و تصمیم سازی را از خواست عمومی منحرف می سازند و انحراف در ارائه خدمات عمومی که دموکراسی ها ناچار از ارائه آن ها هستند، خلل های بیرونی موجد ناکارآیی دموکراسی ها هستند.
۱۲.

رویکرد اقتصاد اسلامی به دوگانه ی اثباتی هنجاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۹۹ 37 - 67

کلید واژه ها: علم اثباتی علم هنجاری اقتصاد اسلامی آیه محکمه فریضه عادله سنت قائمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۴۴
یکی از مهمترین چالش های پیش روی اقتصاد اسلامی در عرصه روش شناسی، بحث پیرامون هنجاری و یا اثباتی بودن اقتصاد اسلامی بوده است. این مقاله قصد دارد با رد تعلق اقتصاد اسلامی به حوزه اقتصاد هنجاری، تقسیمی قابل قبول بین گزاره های اقتصاد اسلامی پیشنهاد دهد. فرضیه ای که این مقاله می کوشد آن را نشان دهد این است که اگرچه تفکیک کامل علم اقتصاد اثباتی از اقتصاد هنجاری اصولاً ممکن نیست، ولی به رسمیت شناختن تمایز میان انواع گزاره های علمی، به منظور استفاده از روش شناسی متناسب برای هر یک، اگر به درستی صورت پذیرد، مفید و حتی ضروری است. روش این پژوهش، ابتدا بررسی اسنادی سیر تاریخی و مفهومی دوگانه ی اقتصاد اثباتی و هنجاری در اندیشه اقتصادی غرب و همچنین دسته بندی های مشابه نزد اقتصاددانان مسلمان، و سپس ارائه تفسیری جدید از یک روایت راهگشا پیرامون دسته بندی گزاره های یک علم است. در پایان بدین جمع بندی خواهیم رسید که علم از سه نوع گزاره تشکیل شده است که هر یک نیازمند روش شناسی مختص خود می باشند.
۱۳.

الگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 101 - 138

کلید واژه ها: الگو جامعه پذیری ارزش های انقلاب اسلامی دانشگاه ها ثبات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۳۴
الگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزشهای انقلاب اسلامی در دانشگاهها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسیالگوی سنجش جامعه پذیری ارزش های انقلاب اسلامی در دانشگاه ها در ارتقاء ثبات اجتماعی سیاسی
۱۴.

یکپارچه سازی منابع مشترک نفت و گاز در حقوق بین الملل: راهبردهایی برای سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۴۸) 31 - 58

کلید واژه ها: حقوق بین الملل منابع مشترک نفت و گاز یکپارچه سازی بین المللی توسعه مشترک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۶۰
منابع مشترک نفت و گاز، تحت کنترل و حاکمیت دو یا چند دولت قرار دارند و در نتیجه تعیین حقوق و تعهدات دولت ها و نسبت سهمشان از منبع به موضوعی حساس، مهم و مناقشه برانگیز تبدیل می شود. در غیاب چارچوب های حقوقی معین، عموماً میزان و نحوه بهره برداری دولت ها از منبع را قدرت سیاسی، نظامی و یا میزان دسترسی به فن آوری تعیین می کند. طبیعتاً، دو یا چند دولتی که به منبع مشترک نفت و گاز دسترسی دارند، هر یک تمایل دارد که بیشترین سود را با کمترین هزینه از منبع به دست آورد. این امر با منافع باقی دولت های شریک در منبع در تعارض خواهد بود و این تعارض می تواند منتهی به ایجاد مسابقه میان طرف ها در بهره برداری حداکثری از منبع شود که به «تراژدی منابع مشترک» موسوم است. با این حال، می توان از وقوع این تراژدی جلوگیری کرد و همکاری سازنده و پایدار را جایگزین رقابت مخرب در بهره برداری از منابع نمود. برای بهره برداری کارآمد و پایدار از منابع مشترک، دولت ها باید متعهد به همکاری بلند مدت شوند. اما در نبود قواعد الزام آور در حقوق بین الملل، تضمین حقوقی برای تحقق و یا ثمربخش بودن همکاری میان دولت ها وجود ندارد. در این مقاله، با مطالعه آثار صاحب نظران و بررسی حقوق بین الملل معاهداتی و عرف بین المللی از جمله از طریق بررسی رویه مراجع حل و فصل اختلافات بین المللی و رویه دولت ها به دنبال یافتن پاسخ این سؤال هستیم که جایگاه یکپارچه سازی بین المللی در نظام حقوق بین الملل چیست؟ و این جایگاه، چه راهبردهایی برای سیاست خارجی دولت ها در این خصوص توصیه می کند؟ یافته های تحقیق نشان می دهد، از آن جا که فضای بین المللی به سمت ترویج و تشویق دولت ها به بکارگیری راهکارهای مبتنی بر همکاری به جای رقابت بر سر منابع مشترک در حرکت است، «یکپارچه سازی» موثر ترین و کارآمدترین راهکار مبتنی بر همکاری است و در صورت اتخاذ راهبرد همکاری در سیاست خارجی دولت ها در خصوص میادین مشترک، می تواند مطلوب ترین روش بهره برداری از منابع مشترک با توجه به الزامات فنی و اقتصادی باشد.  
۱۵.

بررسی و تبیین جنگ الکترونیک و استراتژی های مقابله با آن(مطالعه موردی سامانه های رمزنگاری در زیر ساخت های کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 175 - 200

کلید واژه ها: رمزنگاری جنگ الکترونیک زیرساخت جنگ مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۳۶
اساسی ترین جنبه بررسی و تبیین دیدگاه صاحب نظران نظامی غرب در باب جنگ های آینده نه تنها جنگ های فیزیکی با ادوات انفجاری نیست بلکه مبتنی بر ادوات بدون وزن است که می تواند قدرت مقابله را برای کشور ایران افزایش دهد. یکی از این جنگ ها، جنگ الکترونیک و مباحث پیرامون آن از جمله کدگذاری و تحلیل الکترومغناطیسی به عنوان جنگی نوین در عرصه بین المللی است. جنگ الکترونیک یعنی هر عملی است که شامل استفاده از طیف الکترومغناطیسی یا انرژی هدایت شده برای کنترل طیف، حمله به دشمن یا جلوگیری از حمله دشمن است. اصولا در این نوع جنگ دو هدف دنبال می شود اول به هم ریختن سیستم های الکترونیکی حریف و دوم استخراج داده و نفوذ به کانالهای رادیویی است. جنگ الکترونیک را می توان از طریق هوا، دریا، زمین، یا فضا توسط سیستم های سرنشین دار و بدون سرنشین استفاده کرد و می تواند انسان، ارتباطات، رادار یا دارایی های دیگر (نظامی و غیرنظامی) را هدف قرار دهد. در این مقاله سعی شده است یکی از روش های مقابله با حملات مبتنی بر جنگ الکترونیک با رویکرد مقاوم کردن سامانه های زیر ساخت کشور از جمله نیروگاههای تولید برق، سامانه های پدافندی و استراتژیک کشور با مقاوم سازی سامانه های رمز نگاری تبیین کرد. مشکل اصلی در مدیریت زیرساختهای کشور عدم وجود ارتباط با مراکز دیگری با استفاده ازخطوط ایمن غیر بیسیم یا نوری است. لذا پروسه جنگ رادیویی به خاطر وجود کانالهای رادیویی بسیار کاراتر است. که شامل ارتباطات رادیویی، ایجاد اختلال در ارتباطات رادیویی دشمن و شنود(استراق سمع) گفتگوهای دشمن است. در این مقاله سعی شده است ارتباط موجود بین زیرساختها را به طوری ایمن کرد که حتی در صورت نفوذ دشمن به کانالهای جانبی نتوانند به محتوی اصلی داده ها دسترسی پیدا کنند. نتایج شبیه سازی های استقامت بالای 99.7 درصد در الگوریتم AES 256 را نشان می دهد.
۱۶.

تبیین منافع ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران در اتحاد موسوم به محور مقاومت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۹) 1 - 30

کلید واژه ها: منافع ایدئولوژیک امنیت هستی شناختی اتحاد هویت محور مقاومت سیاست منطقه ای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۱
حمایت ایران از جنبش های حزب الله لبنان و حماس و جهاد اسلامی در فلسطین، در کنار اتحاد با سوریه را می توان از جمله مهم ترین تأثیرات پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران محسوب نمود. در این بین سوالی که مطرح می گردد آن است که: اتحاد ایران در محور مقاومت چه تأثیری بر منافع ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران گذاشته است؟ مفروض این مقاله آن است که اقدامات ایران در قالب محور مقاومت منجر به تأمین منافع ایدئولوژیک و امنیت هستی شناختی جمهوری اسلامی ایران گردیده است. یافته های مقاله نشان دهنده ی آن است که مهم ترین منافع ایدئولوژیک ایران در اتحاد با متحدانش در محور مقاومت عبارتند از: تقویت استقلال طلبی و تأمین عزت نظام جمهوری اسلامی ایران؛ تقویت آرمان فلسطین، احقاق حقوق فلسطینی ها و وحدت جهان اسلام؛ تجدیدنظرطلبی، تقویت بازیگران اسلام گرای انقلابی، تقویت فرهنگ و هویت مقاومت در سطح نظام بین الملل؛ حفظ منازعه با اسرائیل و مقابله با تهدید وجودی آن، و مقابله با برتری طلبی عربستان سعودی در سطح منطقه ای.
۱۷.

چالش های اساسی حکمرانی جهانی در نبود دولت جهانی حق بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷۷) 237 - 256

کلید واژه ها: حکمرانی جهانی دولت جهانی جامعه ی جهانی سازمان ملل متحد سازمان های بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۳۷
چالش های فراملی عصر حاضر اعم از مسائل صلح و امنیت، توسعه و رفاه، حقوق بشر، محیط زیست، مهاجرت، تروریسم، سلامت و.. غالبا به دلیل مشکلات ساختاری و هنجاری نظام حکمرانی جهانی حل نشده باقیمانده و با مصادیقی مانند تکثر و تعدد نهادها ، همکاری ضعیف و عملکرد ناهماهنگ آنها، ناکافی بودن ترتیبات سنتی برای مدیریت مسائل در عرصه فراملی، ناپایداری در توازن قوا، نبود جامعیت در کارگزاری حکمرانی جهانی، غایت آنارشیک، سوگیری لیبرال، تضادهای هنجاری در حوزه اجرای حقوق بشر، مشروعیت و نقص دمکراتیک،انطباق و بازماندگی از تحولات جهانی و.. مورد شناسایی قرار گرفته است که دولت جهانی حق بنیاد به دلیل خصیصه های منحصر به فرد خود، توانایی انسجام بخشی، مدیریت هماهنگ و ایجاد سیستم همکاری سلسله مراتبی در بین بازیگران این حوزه را داشته و جامعیت و وحدت ساختار و رویه ها را ایجاد و بر همین اساس توانایی مدیریت و حل چالش های فوق را داراست. در مقاله پیش رو پرسش اصلی آن است که حکمرانی جهانی در وضعیت فعلی و در نبود دولت جهانی حق بنیاد دچار چه چالش های اساسی شده است؟ در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی با هدف شناسایی ابعاد حکمرانی نامطلوب جهانی لزوم استقرار دولت جهانی حق بنیاد برای رفع چالش های اساسی این حکمرانی مورد بحث قرار می گیرد. نتیجه پژوهش،گویای چالشهای ساختاری،هنجاری و.. حکمرانی جهانی است که استقرار یک دولت فراگیر را برای رفع این چالش های اساسی اجتناب ناپذیر می کند.
۱۸.

دولت حداقلی و مساله آب در عصر قاجاریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 1 - 34

کلید واژه ها: دولت حداقلی قاجاریه آب قنات سد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۶
در اقلیم نیمه خشک ایران، آبیاری مصنوعی در طول تاریخ به یکی از نیازهای حیاتی مردم تبدیل شده بود که به احداث تعداد بی شماری از تأسیسات آبی همچون قنات، سد، چاه، نهر و آب انبار منجر شد. ایجاد این تعداد از تأسیسات به سرمایه فراوان و نیروی کار انبوه نیاز داشت. نکته ای که بسیاری از پژوهشگران را به این باور رساند که دخالت دولت در احداث و نگهداری تأسیسات آبی ناگزیر بوده است. اما جدا از نظریه پردازی هایی که در این حوزه انجام شد،که به ویژه از دیدگاه های مارکس و ویتفوگل متأثر بودند، داده های فراوانی از تاریخ ایران در دوره قاجاریه به دست می آید که نشانگر دخالت حداقلی دولت در نظام های آبیاری و آب رسانی بوده است. پرسش اینجاست که چه شواهدی از عدم دخالت دولت قاجاریه در فراهم کردن آب روستاها و شهرها وجود دارد؟ چه عللی عدم دخالت دولت را تشدید می کرد و مردم به چه صورت جای خالی دولت را در این فرایند پر می کردند؟ فرض ما این است که تعداد انبوه قنات ها و سدهای ویران و چاه ها و نهرهای خشک، گواه آن است که دولت قاجاریه وظیفه ای را در این زمینه بر عهده نمی گرفت. حکام ولایات عموما تنها برای زمین ها و روستاهایی که مالک آن ها بودند امکانات آب رسانی را فراهم می کردند و دولت مرکزی در مواردی اندک، اگر سود سریعی را متصور بود، به احداث یا تعمیر این تأسیسات دست می زد. در سراسر کشور، احداث و لایروبی و تعمیر تأسیسات آبی عموما با سرمایه ملاکان و نیروی کار رعایا انجام می شد. همیاری مردم برای ساخت و تنقیه این تأسیسات و مشارکت جمعی آن ها در منازعات آبی، تظلم ها، بست نشینی ها و تدوین نظام تقسیم آب موجب شکل گیری محافل خودسامان و انسجام بیشتر آن ها می شد. روش پژوهش، توصیفی-تبیینی با تکیه بر اسناد درجه اول به ویژه عرایض مجلس تحقیق مظالم است. چارچوب نظری پژوهش، برگرفته از دیدگاه «پاتریشیا کرون» در تشریح دولت های حداقلی در جهان ماقبل صنعتی است. پیش ازاین، پژوهش مستقلی پیرامون دخالت حداقلی دولت قاجاریه در مسئله آب منتشرنشده است.
۱۹.

تحلیل روند امنیت غذایی جمهوری اسلامی ایران در دو محصول راهبردی گندم و برنج تا سال 1410(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی ایران معاصر سال ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 103 - 127

کلید واژه ها: تحلیل روند امنیت غذایی افق 1410 جمعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۹۸
امنیت غذایی در جهان بر بسیاری از زمینه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار است. از آنجا که امنیت غذایی دسترسی به غذای سالم و کافی در همه ایام عمر و برای یک زندگی شاداب بوده و دولت ها موظف اند آن را تأمین نمایند، از این رو حوزه تأمین غذایی یکی از دغدغه های اساسی هر حکومتی تلقی می شود. در این پژوهش روند تولید دو ماده غذایی راهبردی گندم و برنج در ده سال آینده با توجه به نرخ رشد جمعیت کشور، میزان نیاز مصرف، میزان تولید و میزان واردات آنها به صورت کاربردی- توسعه ای با رویکرد مورد کاوی که متکی بر تکنیک تحلیل روند است، بررسی شد. جامعه آماری پژوهش شامل اسناد منتشره از مرکز آمار کشور و سازمان ثبت احوال و اسناد در بخش جمعیت طی سال های 1391 تا 1401، گزارش های سالیانه وزارت جهاد کشاورزی و دستورالعمل های وزارت بهداشت در بازه زمانی مطرح شده است. طبق آمارهای مستخرجه و محاسبات ریاضی و آماری، روند رشد جمعیت کشور تا سال 1410، همچنین میزان تولید، مصرف و میزان واردات دو محصول راهبردی، پیش بینی های جمعیتی و نیاز کشور به این دو محصول در قالب سناریوهایی انجام پذیرفت. با توجه به سناریوهای تعریف شده و همچنین آمار مهاجرین که خود بخش قابل توجهی از جمعیت کشور است، پیشنهادات سیاستی در انتهای پژوهش مطرح گردید.
۲۰.

بررسی تفاوت دیدگاه نظریه های رئالیسم کلاسیک و ساختارگرا

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل تیر ۱۴۰۲ شماره ۸۹ 59-92

کلید واژه ها: رئالیسم رئالیسم ساختارگرا رئالیسم کلاسیک سیاست خارجی روابط بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۲۵۳
بی تردید نظریه واقع گرایی، مهمترین و پایدارترین نظریه روابط بین الملل می باشد. جاذبه بی بدیل این نظریه به دلیل نزدیکی آن با عملکرد سیاستمداران در عرصه بین الملل و همچنین نزدیکی آن با فهم متعارف از سیاست بین الملل است. نظریات رئالیستی بر روی شیوه عملی برای روابط بین الملل به شیوه «چگونه هست؟»، «نه چگونه باید باشد». تمرکز دارند. براساس دیدگاه واقع گرایی نقش محوری از آن دولت هاست و روابط بین الملل نیز متشکل از همین دولت ها می باشد و دیگر بازیگران بین المللی نظیر اشخاص، سازمان های بین الملل و سازمان های غیردولتی اهمیت چندانی ندارند بلکه تنها ابزاری در دست دولت ها هستند. این پژوهش با هدف بررسی تفاوت دیدگاه های نظریه رئالیسم کلاسیک و رئالیسم ساختارگرا به روش توصیفی و تحلیلی و با اسناد کتابخانه ای گردآوری شده است و  به دنبال  پاسخ به این پرسش است که این دو نظریه در مفاهیمی همچون دولت، قدرت، ساختار و سیاست خارجی چه تفاوت هایی دارند؟ فرضیه مقاله این است که نظریه رئالیسم کلاسیک و رئالیسم ساختارگرا ضمن برخورداری از مبانی مشترک دارای تفاوت ها و مناظرت درونی متعددی نیز هستند

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان