درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۲۹٬۵۳۴ مورد.
۲۱.

سیاست خارجی آمریکا در مقابله با محور مقاومت پس از بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال ۱۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ویژه نامه اول «مقاومت» 193 - 216

کلید واژه ها: الگوی کولاک ترکیبی ایالات متحده آمریکا جمهوری اسلامی ایران جنگ ترکیبی غرب آسیا محور مقاومت مقاومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۹
آمریکا پس از بیداری اسلامی تلاش کرد تا سیاست خارجی متنوع و درعین حال همسویی را برای مهار و تضعیف محور مقاومت به رهبری جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کند. شناخت و تبیین این سیاست ها برای دولت ها و ملت های منطقه غرب آسیا از اهمیت زیادی برخوردار است. سؤال اصلی پژوهش آن است که مبتنی بر چارچوب جنگ ترکیبی، چگونه می توان به تحلیل سیاست خارجی منازعه جویانه آمریکا علیه محور مقاومت پس از بیداری اسلامی پرداخت؟ این پژوهش، کاربردی است و در آن برای تحلیل داده ها از روش کیفی استفاده شده است. هدف این نوشتار آن است تا با استفاده از الگوی کولاک ترکیبی به تبیین اقدامات دشمن در مواجهه با محور مقاومت بپردازد. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که آمریکا برای تضعیف محور مقاومت و حذف تأثیرگذاری آن در معادلات ملی و فراملی غرب آسیا از نوعی جنگ ترکیبی علیه ملت ها و دولت های عضو آن استفاده کرده است.
۲۲.

تحلیل بازیگرمحور آینده عراق متناسب با تمایلات خارجی اعضای بیت شیعی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۱) 91 - 109

کلید واژه ها: عراق بیت شیعی عراق تحلیل بازیگر مکتور غرب آسیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۳۴
عراق، یکی از مهم ترین کشورهای منطقه غرب آسیا است که تاریخی پرتحول داشته و طی سال های اخیر نیز در تلاش برای بازیابی نقش تاریخی خود در منطقه بوده است. بیت شیعی به عنوان اصلی ترین و پرجمعیت ترین کنشگر در عراق، در ترسیم این آینده، نقشی کلیدی دارد. ماهیت ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری این کشور، منجر به نگاه ویژه برخی کشورهای خارجی به عراق شده است. در همین چارچوب، بازیگران بیت شیعی عراق نیز متناسب با منافع و گرایش های خود، می کوشند تا جایگاه خود را در معادلات سیاسی این کشور، همسو با تمایلات خارجی خود سامان داده و و فراتر از آن، مناسبات سیاست خارجی عراق را ذیل این تمایلات قرار دهند. در این میان، جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا، سه بازیگر کلیدی ای هستند که بازیگران بیت شیعی عراق، با نسبت هایی از تعامل/ تقابل با آنها، در پی آینده سازی برای کشور خود می باشند. مقاله حاضر در پی شناخت سویه های این آینده متناسب با روابط تعاملی و تقابلی بازیگران بیت شیعی عراق با سه بازیگر نام برده است. تحلیل یافته ها نشان می دهد میزان اهتمام بازیگران بیت شیعی عراق به گزینه توازن، قابل تأمل بوده و این مهم می تواند در ترسیم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در آینده، اثرگذار باشد.
۲۳.

تأثیر فرهنگ سیاسی بریتانیا بر خروج از اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 81 - 53

کلید واژه ها: اتحادیه اروپا برگزیت بریتانیا سازه انگاری فرهنگ سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۰۳
خستگی و آسیب های ناشی از جنگ های جهانی، اروپا را بسان بیماری رو به مرگ تبدیل کرد، اما راه چاره بی درنگ در تلاش برای همگرایی کشورهای دوست و دشمن اروپا در سازوکاری منطقه ای جست وجو شد. اتحادیه اروپا به عنوان نماد وحدت، همکاری و همگرایی با گرایش های واگرایانه و گریز از مرکز روبه رو شده و برگزیت را می توان نقطه اوج موج گرایش های جدایی طلبانه دانست که همگرایی اروپا را بیش ازپیش به چالش کشیده است. نتیجه همه پرسی 23 ژوئن 2016 از انگلیسی ها شوک بزرگی به اتحادیه اروپا وارد کرد. پیش بینی می شد که پرونده خروج بریتانیا از این اتحادیه، با تلاش های دیوید کامرون و اخذ امتیازهای چهارگانه بسته شود، اما 52 درصد رأی دهندگان بریتانیایی با انتخاب برگزیت با پایان بخشیدن به عضویت 42 ساله کشور خود در اتحادیه اروپا موافقت کردند. در این زمینه پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه رویکردها و جهت گیری های بریتانیا در برابر اتحادیه اروپا از فرهنگ سیاسی این کشور تأثیر پذیرفته و یا خواهد پذیرفت؟ برپایه این استدلال که فرهنگ سیاسی به عنوان بخشی از هویت ملی و سیاسی کشورها، تعیین کننده تعریف و دیدگاه های ویژه آنان درباره منافع ملی است که به برساخت کنشگری ویژه در عرصه سیاست خارجی منجر می شود، در فرضیه پژوهشی بیان می شود که فرهنگ سیاسی بریتانیا به شکل محافظه کارانه ای بر سیاست واگرایی آن از اتحادیه اروپا تأثیرگذار بوده است. برای تبیین پدیده برگزیت، و شناخت رابطه بین فرهنگ سیاسی و سیاست خارجی بریتانیا در برابر اتحادیه، از روش تحلیل رویدادهای تاریخی و سخنرانی های برخی از مقام های دولتی و نیز بررسی یافته های همه پرسی ها و نظرسنجی های مرتبط با برگزیت، و از چارچوب نظری سازه انگاری استفاده شد. نوع فرهنگ و به ویژه فرهنگ سیاسی مردم بریتانیا در شکل گیری سیاست واگرایانه این کشور درباره اتحادیه تأثیر بسزایی داشت. با وجود برگزیت، این کشور همچنان در تلاش برای رسیدن به جایگاه یک قدرت بزرگ تأثیرگذار بر سیاست جهانی بوده است.
۲۴.

اندیشه توسعه در عربستان سعودی (2022- 2015)؛ تقابل نهاد قدرت با نهاد مشروعیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۴۵) 123 - 148

کلید واژه ها: عربستان سعودی اندیشه پیشرفت نهادت قدرت وهابیون محافظه کار نخبگان سیاسی در عربستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۵۳
هر چند اندیشه توسعه در عربستان سعودی طی چند دهه اخیر مطرح بوده و مظاهر تمدنی این پیشرفت در این کشور مشهود است، اما به واسطه تصلب اندیشه دینی حاکم بر این کشور و درهم تنیدگی آن با خاندان سیاسی حاکم، موجب تقویت جایگاه سنت در عربستان سعودی شده است. با روی کار آمدن نسل جدید رهبران سعودی و تلاش آن ها برای تقویت جایگاه عربستان در جهان و نیز خروج این کشور از وابستگی به نفت، شاهد اصلاحات گاه ساختارشکنانه و در تضاد با سنت های رایج در فرهنگ دینی محافظه کار و نص گرای حاکم بر این کشور هستیم. این تحقیق با کاربست روش تحلیل لایه ای علت ها و نیز با بهره گیری از روش مطالعه اسنادی در مقام جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در هر یک از سطوح تحلیل و نیز سنجش روایی آن از طریق سنجش نخبگانی، در پی ارائه پاسخ به این سؤال است که آیا اندیشه توسعه در عربستان سعودی می تواند به تقابل نهاد قدرت با نهاد مشروعیت دینی در این کشور بیانجامد؟ یافته این تحقیق حکایت از آن دارد که نیروی توسعه در عربستان سعودی متأثر از اراده رهبری سیاسی این کشور بوده و اساساً در جریان سلفیسم وهابی، ظرفیت طرح و تعقیب اندیشه توسعه به شکل مرسوم وجود ندارد و به یک معنا، از حیث گفتمانی نمی تواند مولد اندیشه پیشرفت باشد. لذا، تداوم سیاست های توسعه نگر نخبگان حاکم ایجاب می نماید تا نهاد مشروعیت دینی هم چنان مشی محافظه کارانه خود را حفظ نموده و در جهت تأیید فرامین نهاد قدرت و مشروعیت بخشی آن عمل نماید. طبعاً این موضوع می تواند به افزایش نارضایتی وهابیون معترض و به طور خاص وهابیون جهادی و در نتیجه، افزایش تنش ها میان این بخش از وهابیون با وهابیون محافظه کار درباری در آینده نزدیک منجر شود.
۲۵.

نسبت تغییر رژیم سیاسی با سبک زندگی؛ مطالعه موردی سیاست های آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ۲۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۲ ۱۵۸-۱۳۷

کلید واژه ها: سبک زندگی الگوی زندگی رژیم سیاسی قدرت نرم تغییر نظام سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۷۷
سبک زندگی یکی از دغدغه های اصلی اندیشمندان حوزه علوم اجتماعی و عرصه فرهنگی است؛ با این وجود به دلیل بطئی بودن فرآیند تغییر سبک زندگی، تحلیل گران سیاسی و امنیتی کمتر به این مقوله به مثابه یک عامل راهبردی و امنیتی می نگرند. ازاین رو مقاله حاضر به رابطه میان تغییر سبک زندگی و تغییر رژیم سیاسی می پردازد که در آن بر سیاست های دولت آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران تأکید می شود. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از: «نسبت میان تغییر سبک زندگی با تغییر رژیم سیاسی چیست و چگونه دولت آمریکا از مجازی دستکاری در الگوی زندگی ایرانیان، تغییر نظام سیاسی در ایران را دنبال می کند؟». بررسی ها نشان می دهد فرآیند تغییر سبک زندگی شکل جدیدی از ذوائق اجتماعی در میان توده مردم و حتی بخش نخبگانی جوامع تولید می کند. درنتیجه با ظهور خواسته های سیاسی جدید و تصدی گیری سیاستمداران معتقد به الگوهای نوظهور، نظام سیاسی با تجدید نظر در روند سابق خود، در مسیر تغییر رژیم سیاسی قدم می گذارد.
۲۶.

دیپلماسی سدها میان ایران و عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 403-430

کلید واژه ها: ایران عراق کشورهای همسایه سد دیپلماسی سدها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۳
جوامع ساکن در خاورمیانه در طول تاریخ بر سر منابع آب با هم درگیری و اختلاف نظر داشته اند. ازاینرو کنترل و متنوع سازیِ شیوه های بهره برداری از این منابع، همواره یکی از ارکان سیاستگزاری دولت ها در این منطقه بوده است. به همین علت پس از جنگ جهانی دوم، سدسازی مدرن به عنوان مهمترین شیوه ی نوینِ بهره برداری از آب، نظر این دولت ها از جمله ایران و عراق را به شدت به خود جلب کرده و تبدیل به یکی از مهمترین برنامه های توسعه ی آنها شده است. توجه روزافزون به این سیاست باعث شکل گیری مناقشاتی میان دو کشور گردیده است. در این مقاله قصد داریم به این پرسش کلیدی پاسخ دهیم که سیاست های سدسازی ها در ایران و عراق چه تهدیدهایی به همراه داشته و یا خواهد داشت؟ و این تهدیدها مسبب چه مناقشات و همکاری های دیپلماتیکی بین آنها در زمینه ی دیپلماسی سدها شده است و یا خواهد شد؟ برای پاسخ به این پرسش، نخست طرح نظری ویژه ای را در باب دیپلماسی سدها به اقتراح گذاشتیم. سپس به سیاست های سدسازی و داده های مربوط به ایران و کشورهای همسایه ی آن پرداختیم. در ادامه نشان دادیم که این سیاست ها و سدها باعث شکل گیری چه تهدیدها، مناقشات و همکاری های دیپلماتیکی میان ایران و یکی از این همسایگان یعنی عراق شده و یا خواهد شد. رویکرد ما در اینجا مبتنی بر نظریه ی سبز روابط بین الملل بوده است و به تناسب موضوع از روش های اکتشافی، اسنادی و مدلسازیِ مفهومی-عقلانی استفاده کرده ایم.
۲۷.

نقد دیدگاه مخالفان حکمرانی سیاسی اهل بیت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال ۲۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۸) 131-154

کلید واژه ها: رابطه دین و سیاست سیره سیاسی اهل بیت حکمرانی سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۳
یکی از مسایل اساسی در حوزه سیره اهل بیت، مسأله نسبت آن ذوات مقدس با سیاست است؛ در یک تقسیم بندی کلی دو نظریه در این مورد مطرح شده است. نظریه نخست، نظریه مخالفان حکمرانی سیاسی اهل بیت: است. نظریه دوم، نظریه موافقان حکمرانی سیاسی اهل بیت است. در این مقاله با روش تاریخی تحلیلی، نظریه اول که توسط برخی از علمای وهابی، روشن فکران مذهبی و محققان زیدی مذهب بیان شده نقد گردیده و در ضمن آن، مؤیدات نظریه دوم که توسط برخی از محققان شیعه معاصر بیان شده تبیین می گردد. برداشت نادرست از هدف تشکیل حکومت در اسلام، خلط بین عدم اجبار در پذیرش دین اسلام با عدم الزام در اجرای احکام اسلام، عدم التفات به گستره مفهوم ولایت اهل بیت و منحصرکردن فعالیت سیاسی به قیام مسلحانه، عدم درک همه ابعاد فعالیت های سیاسی اهل بیت:، جزئی نگری به تاریخ اهل بیت و عدم نگرش کل نگر به تاریخ و سیره اهل بیت:، مهم ترین عناصر تأثیرگذار در انکار مسؤولیت حکمرانی سیاسی اهل بیت است.
۲۸.

شخصیت محوری در احزاب سیاسی ایران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۷) 49-82

کلید واژه ها: شخصیت محوری نخبگان احزاب سیاسی فرهنگ سیاسی انقلاب اسلامی رژیم پهلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۲
نقش رهبران احزاب در پویش های سیاسی-اجتماعی از جمله موضوعات مهم نزد محققان علوم سیاسی و اجتماعی است. سیر تاریخی تحولات ایران نشان می دهد که نقش و نخبگان در فرهنگ سیاسی ایران غالباً با گرایش به شخصیت محوری و توجه بیش از اندازه بر قابلیت ها و توانمندی های فردی چهره های سیاسی و نیز عدم توجه به قواعد و الزامات ساختاری حاکم بر فعالیت های حزبی همراه بوده است. در این میان وجوه تشابه و تمایز حول مفهوم شخصیت محوری در احزاب سیاسی ایران در دو برهه قبل و بعد از انقلاب اسلامی حائز اهمیت است. مسئله اصلی این مقاله، تعیین و توضیح مولفه های شخصیت محوری در احزاب سیاسی ایرانِ قبل و بعد از انقلاب اسلامی است. پژوهش حاضر به روش تحلیل کیفی از نوع اسنادی و با رویکرد تطبیقی به بررسی نقش عوامل مؤثر همچون ساختار نظام سیاسی، ساختار حزبی، ایدئولوژی حزبی، رسانه های جمعی و الگوی روابط با بیگانگان در دوره های قبل و بعد از انقلاب پرداخته است. یافته ها نشان می دهند که مؤلفه های مربوط به هرکدام از این عوامل در احزاب سیاسی این دو دوره با هم متفاوت بوده و شخصیت محوری در آن ها دارای تفاوت های ماهوی است.
۲۹.

Necessity and Feasibility Assessment of Transformation in the New Global Order in the Opinions and Thoughts of the Leader(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۵, Issue ۱۷, summer ۲۰۲۳ 107 - 128

کلید واژه ها: Islamic revolution international system Transformation Islamic Revolution Leaders New World Order

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۳۵
Since the Islamic Republic victory, the leaders of the revolution have consistently emphasized that the revolution's Islamic nature has sparked significant transformations in the regional and international order. Grounded in religious beliefs and values, the Islamic revolution has drawn upon Iran's rich cultural, political, and social background, making it a fertile and productive force for change. The first step towards change was the internal political and social transformation of Iran, culminating in the establishment of the Islamic Republic under the banner of "Revolution in the Name of God." This revolution led to transformations in all material and spiritual dimensions of the existing international system. The Islamic Revolution has invalidated materialistic and atheistic theories that explain and interpret revolutions. It has presented a new interpretation and thought based on unity and spirituality and recognized human dignity and social justice globally. The revolution has demonstrated the possibility of forming a community based on justice and spirituality, revived hope in the Islamic and Arab world regarding the defeat of imperialism and Zionism, empowered the front of truth against the front of falsehood, changed the political map of the world, awakened the Islamic nation, changed the balance of power in the Middle East and the world, and presented a model for liberation movements worldwide. These outcomes have had a significant impact on the material and spiritual structures of the international system. The present study, with a descriptive and analytical method and based on the guidance and intellectual framework of the esteemed Leader, will attempt to describe and explain their perspective of the necessity and feasibility assessment of transformation in the new global order
۳۰.

بررسی تطبیقی ماهیت و کارکرد احزاب سیاسی در جمهوری اسلامی ایراناز منظر آیت الله بهشتی (ره) و آیت الله مهدوی کنی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی ایران معاصر سال ۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 31 - 65

کلید واژه ها: شهید بهشتی آیت الله مهدوی کنی تحزب مردم سالاری ولایت فقیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۲۸
 پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی ماهیت و کارکرد احزاب سیاسی در اندیشه سیاسی آیت الله شهید بهشتی(ره) و آیت الله محمدرضا مهدوی کنی(ره) می پردازد. توجه به نقاط اشتراک و افتراق این اندیشه ها، نظرگاه ها و توصیفات گوناگون از کیفیت حزب سیاسی، موجب شناخت بهتر این اندیشه ها در مواجهه با موضوع حزب شده، و نتیجه حاصل از آن تحلیل مقایسه ای، رشد معرفت حزبی در نظام حزبی موجود را درپی خواهد داشت.  از این رو پرسش اصلی مقاله حاضر، چیستی ماهیت و کارکرد احزاب سیاسی در جمهوری اسلامی ایران از منظر آیت الله بهشتی (ره) و آیت الله مهدوی کنی (ره) همچنین شباهت ها و تفاوت هایشان است. برای دستیابی به پاسخ این پرسش؛ سه مؤلفه متفکر و عرضه کننده نظریه، مخاطبین و بافت یا زمینه تاریخی مورد توجه قرار گرفته است؛ که با روش توصیفی- تطبیقی به تحلیل و دسته بندی داده های گردآوری شده مبتنی بر شیوه کتابخانه ای، پرداخته شده است. بنابراین مقاله حاضر؛ پس از تبیین شاخص های اصلی، در دو بخش ماهیت و کارکرد احزاب سیاسی غربی، به سوی نظرات این دو اندیشمند رفته، و آراء ایشان، در این دو بخش مورد بازخوانی و مقایسه قرار گرفت. یافته های این تحقیق نشان می دهد با وجود اشتراکات دو متفکر در بخش ماهوی و کارکردی احزاب، وجوه متمایزی نیز یافت می شود که خاص اندیشه آن متفکر است که در تعیین موضع حزبی او شایان توجه و دقت است. شهید بهشتی و آیت الله مهدوی، علی رغم اینکه هر دو با اصل حزب برای جامعه مخالفتی نداشته اند اما هر دو با حزبی شدن روحانیت مخالف بوده اند و سعی بر حفظ ساختار مستقل روحانیت داشته اند.
۳۱.

چالش های صلح جویی حقوقی در پرتو دادگستری جنایی ترمیمی، در بستر راه ابریشم کهن و نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال ۱۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۲) 75 - 97

کلید واژه ها: دادگستری ترمیمی راه ابریشم سیاست جنایی صلح جویی فرهنگ حقوقی سفر کیفرگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۷
راه ابریشم به عنوان نمادی از گفت وگوی درون تمدنی و همگرایی اقوام و تقویت زمینه های فرهنگی، کمتر از دیدگاه حقوقی بررسی شده است. تعامل اقوام بسیار متنوع و ناآشنا با یکدیگر، همواره تنش زا و بسترساز درگیری و اختلاف ها بر سر دادوستدها و ارتباطات بوده است. از نظر تاریخی، صلح جویی و مفاهمه فراتر از صرف اجرای سازوکارهای رسمی و قضایی، در صورت بروز اختلاف های حقوقی در ارتباطات راه ابریشم (الگوی صلح جویی حقوقی ترمیمی)، در مقایسه با ابزارهای تنبیهی و کیفری، راه گشاتر در تداوم مسیر کاروان ها و ره گذران راه ابریشم بوده است. صلح جویی حقوقی بدون تکیه بر قانون گذاری، به معنای امروزی و دادرسی قضایی دیوان سالار، فرهنگ صلح جویی و میانجی گری و سازش در جرائم معمول ارتکابی در راه ابریشم را در طول تاریخ این منطقه از جهان رواج داده است. مقاله این پرسش را می کاود که آیین های حل اختلافات کیفری در مناسبات راه ابریشم کهن - به ویژه میانجی گری مبتنی بر عدالت ترمیمی چه ظرفیتی در حل منازعه های حقوقی مورد رخداد در راه جدید ابریشم ایجاد می کند؟ در پاسخ این فرضیه را دنبال می کنیم که سازوکارهای صلح جویانه (دادگستری ترمیمی)، روش عمومی در حل وفصل اختلاف های حقوقی در این راه بوده است. پژوهش حاضر به روش کیفی با تحلیل تاریخی و حقوقی صلح جویی کیفری در چارچوب نظریه عدالت ترمیمی در جرم شناسی به عنوان یکی از علوم جنایی، پس از تبیین مبانی نظری صلح جویی حقوقی، نقش روابط فرهنگی و حقوقی در راه ابریشم را با توجه به الگوی انتقال سیاست جنایی از نظر تاریخی بررسی می کنیم. بنابر یافته های این نوشتار، بر این اساس که مهم ترین رکن روابط بین المللی، به ویژه همکاری های حقوقی پیمان های عرفی بر محور اشتراک های فرهنگی تکیه دارد و از دیگر سو، تفاهم حقوقی، از سخت ترین جلوه های تفاهم فرهنگی است، به ویژه در ملت های کهن که جهانی شدن و تقریب ارزش های واحد حقوق بشری، در غیر از تجربه های موفقی همچون راه ابریشم آنچنان مطرح نبوده است، احیای راه ابریشم با طرح «یک کمربند و یک راه» (راه ابریشم جدید)، بدون توجه به تعارض های نظام های حقوقی کشورهای مسیر حمل ونقل با یکدیگر، چالشی از جنس همان مشکل راه ابریشم کهن است. خروج از این چالش در گرو روزآمدسازی آیین های قضازدایی برای رفع اختلاف های کیفری احتمالی با تدوین رژیم حقوقی برساخته از بازگشتن کشورهای مرتبط از صلاحیت کیفری سرزمینی است. 
۳۲.

مسیحیت ارتدوکس شرقی و صلح آفرینی عادلانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال ۱۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۲) 149 - 172

کلید واژه ها: جنگ عادلانه جنگ مقدس خشونت پرهیزی رهیافت صلح آفرینی عادلانه صلح طلبی مسیحیت ارتدوکس واقع گرایی مسیحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۲۳
با مراجعه به کتاب مقدس و آموزه های پدران کلیسای مسیحی درمی یابیم که آیین مسیحیت الهام بخش صلح در جهان است. با این حال، تاریخ مسیحیت نشان از جنگ های متعدد مذهبی دارد. نقطه آغاز این جنگ ها به زمان گرویدن کنستانتین کبیر به دین مسیح و درآمیختن دین و سیاست برمی گردد. در تاریخ مسیحیت برای مشروعیت بخشی به جنگ، ابتدا نظریه جنگ عادلانه و سپس مفهوم جنگ مقدس به تدریج وارد مباحث الهیاتی در رابطه با اخلاق جنگ و صلح شد. این پرسش مطرح می شود که موضع کلیسای ارتدکس نسبت به این رویکردها چیست و کدامیک از رهیافت های موجود در مورد جنگ وصلح با سنت الهیاتی و اخلاقی آیین ارتدوکس سازگار است و می تواند برای مفهوم بندی رویکرد جداگانه آن کارآمد باشد؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد، سنت مسیحیت ارتدوکس هیچ کدام از رهیافت های مشروعیت بخش به جنگ و خشونت را نمی پذیرد که در بستر تاریخ مسیحت غربی شکل گرفته اند. بنابراین در جست وجوی قالب های فکری جایگزین، در این نوشتار استدلال می کنیم که رهیافت «صلح آفرینی عادلانه» می تواند مدل منسجمی در ارتباط با پاسخ ارتدوکس به جنگ و صلح فراهم کند. مبنای این استدلال، سازگاری عمیق مبانی اعتقادی مذهب ارتدکس با راهکارهای رهیافت صلح آفرینی عادلانه است که دربردارنده خشونت پرهیزی و تلاش برای پیشگیری از جنگ با تلاش برای عدالت و توسعه است. چارچوب نظری که در این نوشتار برای تلفیق سنت ارتدوکس با رهیافت صلح آفرینی عادلانه استفاده شده است رهیافت واقع گرایی مسیحی راینهولد نیبور است. این پژوهش از انواع پژوهش های کیفی است که در آن میان از روش مدل یابی کاربردی پیروی می کند.
۳۳.

علل پایداری بحران های جهان اسلام از زمان شکل گیری بیداری اسلامی تا کنون (مطالعه موردی بحرین، عراق، سوریه، اردن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بحران پژوهی جهان اسلام دوره ۱۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 100 - 118

کلید واژه ها: غرب آسیا بحران های اجتماعی بیداری اسلامی جهان اسلام ویروس کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۲۷
بیش از یک دهه از بهار اسلامی یا بیداری اسلامی (2023-2011) در غرب آسیا می گذرد، اما این منطقه همچنان با بحران هایی روبرو است و می توان اذعان نمود که بحران ها همواره یکی از جدی ترین چالش های پیش روی دولت های این منطقه است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخگویی به این پرسش می باشند که چرا بحران های جهان اسلام با گذشت یک دهه از بیداری اسلامی هنوز ادامه دارد؟ فرضیه مقاله این است که عدم تمایل دولت ها به تغییرات سیستمی قدرت منجر به گسترش بحران های جهان اسلام از زمان شکل گیری بیداری اسلامی تا کنون (در چهار کشور) شده است. نتیجه کلی مقاله نشان می دهد آنچه باعث شده بحران ها بیش از ده سال در منطقه پایدار باشند، عدم تغییرات دگرگون کننده ای در روابط دولت و جامعه می باشد. در واقع مشکلات اجتماعی که منجر به بحران های گسترده در منطقه شده، هنوز در بیشتر کشورها وجود دارد و از طرف دیگر دولت ها نمی خواهد قدرت خود را با مردم تقسیم کنند و این سیر تحولات فراخوان هایی برای بحران های اجتماعی در این منطقه فراهم کرده است. شیوه جمع آوری داده ّها به صورت کتابخانه ای، استفاده از مجلات تخصصی و منابع معتبر اینترنتی بوده است.
۳۴.

پیامدهای فرهنگی تدفین شهدای گمنام دفاع مقدس از دیدگاه دانشجویان دختر دانشگاه فنی و حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲شماره ۸ 279 - 300

کلید واژه ها: فرهنگ شهدای گمنام ایثار و شهادت دفاع مقدس دانشگاه فنی و حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۳۳
هدف از این پژوهش بررسی پیامدهای فرهنگی تدفین شهدای گمنام دفاع مقدس از دیدگاه دانشجویان دختر دانشگاه فنی و حرفه ای می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع پیمایشی می باشد که برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دختر دانشگاه فنی و حرفه ای در سال 1401 است با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب تعداد 373 نفر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. جهت محاسبه روایی از برخی اساتید و خبرگان و ناظر به پایایی پرسشنامه آلفای کرونباخ به کار گرفته شد که در مجموع گویه ها تایید شدند. در این راستا 6 متغیر شامل روحیه ی ایثارگری،روحیه ی شهیدپروری، فرهنگ عفاف و حجاب، هویت ملی ، بصیرت و آگاهی-بخشی ، روحیه ی مقاومت و ایستادگی به عنوان پیامدهای فرهنگی تدفین شهدای گمنام دفاع مقدس مورد مداقه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که دیدگاه دانشجویان دختر دانشکده های فنی و حرفه ای نسبت به پیامدهای فرهنگی تدفین شهدای گمنام مطلوب (بیش از حد متوسط) می باشد. بیش از نیمی از دانشجویان بر این باور هستند که تدفین شهدای گمنام نقش قابل توجهی در تقویت روحیه ایثارگری و شهید پروری، اعتلای فرهنگ عفاف و حجاب، ایجاد هویت ملی، افزایش بصیرت و آگاهی بخشی و روحیه ی مقاومت و ایستادگی آنان شده است. در مجموع هم باید اشاره کرد متغیر روحیه ی مقاومت و ایستادگی (4/40) نیز به عنوان مهمترین پیامد فرهنگی تدفین شهدای گمنام از دیدگاه دانشجویان مورد مطالعه عنوان شده است.
۳۵.

رویکرد آینده نگرانه در تدوین برنامه هفتم توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 131 - 151

کلید واژه ها: برنامه برنامه هفتم توسعه رویکرد آینده نگرانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۳۱
در تدوین سیاست های کلی برنامه هفتم توسعه باید به استعدادهای منطقه و مشارکت های محلی توجه ویژه نمود. هدف پژوهش حاضر بررسی رویکرد آینده نگر مناسب در تدوین برنامه هفتم توسعه بوده و آن را مورد بررسی تحلیلی قرار داده و به همراه آن راهکار های لازم را ارائه می دهد. پژوهش حاضر بر اساس هدف، کاربردی و از منظر نحوه جمع آوری و تحلیل داده ها در حوزه مطالعات توصیفی است. مقاله حاضر ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه اى و بررسى اسنادى به صورت نظرى و با استفاده از روش روش تجزیه و تحلیل شکاف به تحلیل شکاف بین  وضعیت موجود با اهداف در نظر گرفته شده پرداخته است..نتایج تحقیق نشان می دهد که پی اده س ازی تفک ر توسعه منطقه ای در حوزه کارکردی فعالیتهای اقتصادی و اجتم اعی و با استفاده از رویکرد آینده نگاری منطقه ای قابلیت تحقق پیدا میکند و در این چرخه تمایزها و استعدادهای منطقه ای  باید بصورت تفصیلی مورد توجه قرار گیرد.همچنین بایستی به منظور تامین عدالت مناطق و ایجاد فرصت برابر، دسترسی همگانی به خدمات و دستاوردهای توسعه و نیز در راستای اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و به منظور ایجاد تعادل و بهره مندی از امکانات مناطق و ارتقای توانایی در برابر انواع تهدیدات، توجه به توسعه منطقه ای مورد توجه ویژه قرار گیرد.:یافته های این پژوهش با بررسی رویکرد آینده نگر توسعه در ایران قدرت مطالعه را در راستای یافتن نتایج معنی دار و کمک به برنامه ریزان و سیاستگذراران برنامه هفتم توسعه افزایش داده و از تحلیل آنها با تکیه بر مستندات جمع بندی مناسبی ارائه می دهد .  
۳۶.

ابعاد چهارگانه هویت ایرانی در سند دانشگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 113 - 143

کلید واژه ها: هویت دینی هویت هویت ملی هویت قومی سند دانشگاه اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۲۸
در پژوهش حاضر میزان توجه به ابعاد چهارگانه هویت ایرانی (دینی، مدرن، ملی، قومی) در «سند دانشگاه اسلامی» بررسی و با یکدیگر مقایسه شده است. مسئله این نوشتار چگونگی قرار گرفتن هویت های چهارگانه یادشده در یک سند حاکمیتی بوده و پرسش اصلی آن است که چه رابطه ی ستیز، گریز و پذیرشی میان این چهار لایه هویتی در سند دانشگاه اسلامی برقرار است؟ روش مطالعه مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی سند از طریق شناسایی واژگان و عبارت های دال بر هویت های چهارگانه است. با توجه به دشواری توازن و تعادل هویت های چهارگانه به ویژه هویت مدرن و دینی در سند، سیاست گذار در برخی فرازهای سند به ابهام و کلی گویی دچار شده است؛ اما در برخی از فرازهای دیگر، همنشینی هویت ها طبیعی بوده و تعادل نسبی بین آن ها برقرار شده است. هرچند در میان هویت های چهارگانه موجود بیشترین تعارض میان هویت دینی و مدرن اّست؛ اما درمجموع، همنشینی و سازگاری هویت ها در کل سند بیشتر از تعارض هاست.
۳۷.

Toleration and Mutual Recognition in Hybrid Globalization(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۸) 51 - 80

کلید واژه ها: Civilizations floating balance Identity Clausewitz Hegel Mulla Sadra

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۴۰
We are witnessing a new phase of globalization that can be characterized as hybrid. This conceptualization follows the concept of hybrid warfare and essentially encompasses the tense process of ongoing globalization and simultaneous local and regional resistance to it. As a result, identities worldwide are becoming uncertain, fluid (Zygmunt Bauman), or even dissolved. This process of dissolution leads to fragmented identities, held together with difficulty by age-old ideologies - or by violence. An alternative way of securing identity in this process of dissolution is the mutual recognition of the world's civilizations, which tolerance necessarily presupposes. Tolerance, however, also implies drawing the line at what is not to be tolerated. It is precisely in a process of mutual recognition that differences must not be overlooked. For example, tolerance is understood as a right in the liberal understanding, but as a task and duty in Islamic thinking. But we must not stop at the differences. In this respect, a perspective of tolerance as a process is developed here and clarified with the concept of an ascending cycle. The concept of Mulla Sadra, the important Islamic philosopher, contains the seeds of a concept of tolerance that is indispensable for intercultural dialogue and preserving identity.
۳۸.

سیاست انرژی ایالات متحده در سال های 2011 تا 2022 و تاثیر آن بر روابط عربستان و چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۷ (پیاپی ۷۶) 281 - 325

کلید واژه ها: انرژی نئومرکانتیلیسم ایالات متحده چین عربستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۷
روابط عربستان و چین طی سال های 2011 تا 2022 رشد و توسعه چشمگیری داشته است. این روابط از نفت شروع و به تجارت، سرمایه گذاری، فناوری و همکاری های نظامی گسترده شده است. توسعه روابط عربستان و چین در نیازمندی های طرفین در بخش انرژی و برنامه های راهبردی توسعه ای مشترک ریشه دارد اما این پژوهش قصد دارد گسترش روابط ریاض- پکن را از منظر یک عامل قدرتمند بیرونی یعنی تحول در سیاست انرژی ایالات متحده بررسی نماید.  پرسش اصلی مقاله این است که سیاست انرژی امریکا در سال های 2011 تا 2022، چگونه بر روابط عربستان و چین تاثیر گذاشته است؟ فرضیه ای که در پاسخ به این پرسش و با روش تجربی و تبینی مورد آزمون قرار گرفته این است که سیاست انرژی امریکا در سال های 2011 تا 2022، از طریق افزایش تولید نفت و گاز شیل و تقویت رویکرد نئومرکانتیلیستی در حوزه انرژی این کشور، روند نزدیک شدن دو کشور چین و عربستان به یکدیگر با محوریت بخش نفت و تلاش پکن – ریاض برای گسترش همکاری ها به سایر حوزه ها را تقویت کرده است. یافته مقاله حاکی از آن است که همکاری های چین و عربستان با ملاحظه حساسیت های ایالات متحده به این روابط، در آینده نیز گسترش بیشتری پیدا خواهد کرد.
۳۹.

راهبردهای حوزه سامرا در مواجهه با امر سیاست(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰۲ 39 - 70

کلید واژه ها: حوزه علمیه سامرا سیاست میرزای شیرازی آموزش طلاب امام خمینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۳۵
هدف پژوهش حاضر بررسی راهبردهای حوزه علمیه سامرا در مواجهه با امر سیاست است. در این راستا، ضمن بررسی ویژگی های مَدرسی این مکتب در علم اصول، روش تدریس و مواجهه با مسائل نوپدید، به کارکردهای آن در عرصه اجتماع و سیاست پرداخته شد. نتایج این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی به دست آمده، نشان داد که در بسیاری از ویژگی های پیش گفته، حوزه علمی سامرا بر دیگر حوزه های شیعی فضل تقدم داشته و به همین دلیل در غالب رویدادهای فکری و عملی اندیشه سیاسی معاصر، بدان ارجاع شده است. آموزش های سیاسی حوزه سامرا سبب شد که اندیشه های اجتماعی و سیاسی اسلامی گسترش یابد و در محافل حوزوی، مجالس درس و وعظ جایگاه خود را بیابد. قوام و فراوری روش علمی و آموزشی حوزه سامرا و راهبردهای سیاسی آن، همچون الگویی در اختیار حوزه نجف و قم بود. برجستگی راهبردهای حوزه سامرا در مواجهه با امر سیاست را در مرحله نخست مرهون بهره برداری اجتماعی از قدرت فتوا و برنامه ریزی برای حرکت های سیاسی آتی می توان دانست. در مرحله دوم، این اندیشه در محدوده سامرا و دوره حیات میرزای شیرازی باقی نماند، بلکه دانش آموختگان این مکتب در دیگر حوزه های علمی و نیز پس از فوت میرزا، اندیشه و رفتار سیاسی او را پی گرفتند.
۴۰.

آمیزه عاطفه و استعاره در مدیریت کلان ارزشی جامعه؛ مطالعه موردی سازوکارهای گفتمان سازی رهبر انقلاب در شهادت قاسم سلیمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال ۱۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ویژه نامه اول «مقاومت» 123 - 146

کلید واژه ها: استعاره عاطفه ترور روش تحلیل محتوا قاسم سلیمانی گفتمان سازی مدیریت کلان ارزشی مطالعه موردی مقام معظم رهبری مقاومت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۳۵
رهبر انقلاب اسلامی ایران تاکنون توانسته در برهه هایی حساس، چالش های رخ داده برای کشور را به نحوی با تکیه بر نیروی مردم مدیریت کند. البته مدیریت ایشان از نوع اجرایی نبوده بلکه نوعی نظارت ارزشی بر مدیریت های سطوح کلان در کشور است که خود آن را «مدیریت کلان ارزشی» نامیده اند. این نوشتار به دنبال فهم آن است که این مدیریت از طریق چه سازوکارهای گفتمانی صورت گرفته است. برای رسیدن به پاسخ، گفتار و رفتار رهبر انقلاب در مقطع زمانی ترور سردار قاسم سلیمانی تا برپایی نماز جمعه تهران، به عنوان مطالعه موردی برگزیده است. داده های این مقاله به روش اسنادی گرد آوری شده و با روش تحلیل مضمون پردازش شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد رویکرد آیت الله خامنه ای در برابر التهابات داخلی و خارجی منفعل نبوده، بلکه متن و لحن پیام ها و سخنان ایشان از طمأنینه فکری روحی رهبری حکایت دارد که تلاش نموده آن را به مخاطب نیز القا کند. آنچه در این نوشتار می آید، برداشتی جامعه شناختی از مضامین کلیدی و زمینه وقوعی این کنش هاست که بیشتر بر چگونگی بهره گیری رهبر انقلاب از ابزارهای «استعاره» و «عاطفه» در روایت این حادثه منحصربه فرد در تاریخ مقاومت تمرکز دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان