سمیه رفیعی

هدف این پژوهش تاثیر ابعاد مقیاس ارزش های شغلی و خانوادگی بر خود کارآمدی دانشجویان رشته تربیت بدنی با در نظر گرفتن نقش میانجی خلاقیت و اوقات فراغت بود. پژوهش توصیفی و از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری را دانشجویان رشته تربیت بدنی دانشگاههای آزاد شهر تهران تشکیل دادند (1800N=). حجم نمونه با استفاده از جدول نمونه گیری مورگان 360 نفر برآورد گردید. نمونه گیری به صورت خوشه ای تصادفی انجام شد. ابزار پژوهش چهار پرسشنامه مقیاس ارزش های شغلی و خانوادگی (فارمروبن،1970)، اوقات فراغت نظریان مادوانی و رمضانی (1392)، خلاقیت مقیمی (1388) و خود کارآمدی دارابی (1395) بود. روایی پرسشنامه ها به تایید 15 نفر از اساتید رسید. همچنین برای پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج بیانگر آن بود که اثر مقیاس ارزش های شغلی و خانوادگی بر خود کارآمدی از طریق خلاقیت و اوقات فراغت دانشجویان رشته تربیت بدنی مثبت و معنی داری است (05/0≥P). به عبارتی دیگر، بخشی از اثر متغیر مقیاس ارزش های خانواده و شغل به واسطه متغیرهای اواقات فراغت و خلاقیت بر خودکارآمدی دانشجویان رشته تربیت بدنی انتقال داده می شود. با توجه به یافته های پژوهش می توان اینگونه نتیجه گرفت که خانواده و اشتغال از جمله موارد مهم زندگی انسان محسوب می شوند که در صورت انطباق آن با شرایط و علاقه دانشجویان رشته تربیت بدنی، آثار مطلوبی برای جامعه به دنبال خواهد داشت. بعبارت دیگر خلاقیت باعث باعث توازن بین شغل و خانواده می شود و این امر موجب خودکارآمدی بالاتر در بین دانشجویان رشته تربیت بدنی می شود، افرادی که احساس خودکارآمدی بالاتری دارند با وجود موانع احتمالی مشارکت بیشتری در اوقات فراغت فعال دارند.

تحلیل تماتیک، به عنوان روشی کیفی در تحلیل داده ها مورد استفاده پژوهشگران حوزه های مختلف، به ویژه روانشناسی و جامعه شناسی بوده است. این روش کمتر مورد توجه پژوهشگران حوزه معماری و شهرسازی قرار گرفته است. این در حالی است که روش هایی نظیر تحلیل تماتیک با دسته بندی الگوهای معنا از دل مجموعه داده ها، به شناخت درک کاربران از محیط، که شکل دهنده رابطه ایشان با محیط است کمک می کند. مقاله پیش رو با ارائه پژوهشی انجام شده با روش تحلیل تماتیک، ضمن معرفی آن بعنوان روشی انعطاف پذیر، نحوه کاربرد آن را در پژوهش های حوزه محیط ساخته شده تبیین می نماید. پژوهش مذکور، در جستجوی قابلیت های معنایی تجربه شده توسط باشندگان در فضا، به این پرسش پاسخ می دهد که «هنگام حرکت در محیط ساخته شده چه ابعادی از معنا دریافت می شود؟ پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی با رویکرد مردم نگاری پدیدارشناسانه است که در آن دانشجویان و کارکنان یک مجموعه دانشگاهی حین حرکت در مسیرهای روزانه خود در دانشگاه، به پرسش های یک مصاحبه عمیق پاسخ داده اند. حاصل تحلیل تماتیک محتوای مصاحبه ها، هشت زیر-مقوله قابل جمع بندی ذیل سه مقوله: آسودگی، جذبه و معناداری (قابل فهم بودن) است که معانی که افراد هنگام حرکت بین و درون ساختمان ها تجربه می کنند توضیح می دهد.