الهام پورمهابادیان

گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهرها منجر به تخریب محیط زیست در جهت رفع نیاز شهروندان شده است. زندگی شهری مبتنی بر صنعت سبب ایجاد آلاینده ها و افزایش آلودگی هوا در شهرها شده است. یکی از رویکردهای مهم در حوزه معماری و شهرسازی توجه به طبیعت به مثابه الگو و راهکاری برای تعدیل مشکلات زیست محیطی است. در این خصوص جداره های سبز می تواند هم زمان با تأمین فضای سبز موجب کاهش آلودگی هوا در مقیاس خرد شود. لذا، شناسایی مؤلفه های اثرگذار بر کاهش آلودگی هوا با بهره گیری از جداره های سبز حائز اهمیت است که هدف اصلی این پژوهش می باشد. این مقاله به لحاظ روش شناسی ترکیبی و به لحاظ هدف توسعه ای-کاربردی است. جامعه آماری متخصصین و کارشناسان معماری است که در حوزه پژوهش، طراحی و اجرای پروژه های معماری سبز تبحر دارند و حجم نمونه نیز برابر 20 نفر به صورت سیستماتیک و هدفمند مورد مصاحبه قرارگرفته شدند. روش پژوهش بر اساس تحلیل محتوا با استفاده از نرم افزار MAXQDA2020 بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که جداره های سبز بر 8 مقوله اصلی «تعادل دما و رطوبت»، «تهویه هوا»، «تنوع زیست محیطی»، «خرد اقلیم»، «افزایش راندمان منابع انرژی ساختمان»، «جذب ناخالصی ها و ذرات معلق هوا»، «ارتقا کیفیت محیط زیست» و «ریه های تنفسی» اثر می گذارد که در قالب یک مدل نهایی به همراه مؤلفه های اثرگذار بر آن ها ارائه شده است.

دانشگاه به عنوان یکی از کانونهای علم، دانش و فرهنگ که وظیفه اش تولید، تبیین و تعمیق علم، معرفت و فرهنگ است، از مهمترین مراکز تأثیرگذار در شکلگیری و رشد هر تمدنی است تا بدان حد که میتوان به جرأت ادعا کرد دانشگاهها به عنوان ستونهای برپادارنده تمدن هستند و بدون دانشگاه، هیچ تمدنی راه به جایی نخواهد برد. در یک کلام، در عصر جدید کارکرد دانشگاه تنها در آموزش، پژوهش، کارآفرینی و غیره خلاصه نمیشود، بلکه در نقش یک پایگاه معرفتی به فرهنگسازی و تمدنسازی نوین میپردازد زیرا پیشرفت تحصیلی برای دانشجویان نیز به عنوان یک شاخص مهم ازتواناییهای علمی برای ورود به دنیای کار و اشتغال و مقاطع تحصیلی بالاتر، حائز اهمیت است فاصله زیاد آموزه ها ی دانشگاها در رشته معماری و کار حرفه ای باعث شده تا فارغ الاتحصیلان با روند اشتغال و حل معضلات معماری جامعه بیگانه باشند و این میتواند یکی از دلایل بی هویتی به وجود آمده در رویکرد طراحی معماری ایران باشد . اصلی ترین ترین هدف آموزش معماری تربیت افرادی مفید برای جامعه حرفه ای است یکی از اصلی ترین دغدغه های دانشکده های معماری ایران نا کار آمدی آموزش طراحی معماری و وجود فاصله عمیق میان آموزشهای دانشگاهی و بازار کار میباشد. از این رو در این پژوهش با بررسی سیستم آموزشی دانشگاهی وبلاخص دروس آموزش طراحی و با طرح سوالاتی از فعالان حوزه معماری و فارغ التحصیلان دهه نود دانشگاههای شهر اصفهان به واکاوی و بررسی فاصله میان آموزه های دانشگاه و کار حرفه ای و معضلات به وجود آمده در پی آن ارائه راهکار هایی برای حل آن بپردازد.

از زمان ساخت اولین مسجد بدست پیامبرخدا تا امروز، معماری مساجد دستخوش تغییراتی شده اما پایه اصول مسجد، بنا به هویت عبادی که دارد ثابت بوده است. انتظاری که انسان از دیدن مسجد و حضور در آن توقع دارد، در طی قرن های متمادی، به دلیل مفاهیم اولیه ای که در ساخت اولین مسجد بکارگرفته شد و بعد ها بست و گسترش یافت، همواره القای حس معنویت، آرامش و توجه به معبود می باشد. فرم فضای معماری مساجد با چینش خاص عناصر آن، این مهم را برآورده می سازد. از آنجا که مسجد خانه خداست، جایگاه قدسی است که می باید محل ظهور و تجلی صفات الهی باشد تا بدینوسیله بر جان و قلب انسان اثر گذاشته و ارتباط او را با نیرویی ماورایی استحکام ببخشد. معماری مسجد به عنوان یکی از شاخص ترین بناهای اسلامی در شکل نهایی خود مناسبترین فضا برای خودسازی و سیرانسانها از زندگی مادی و طبیعی به زندگی ملکوتی می باشد. اما در عصر حاضر با توجه به نگاه مدرن به معماری، گاها نظریات و طراحی های متفاوتی ارایه می گردد که به لحاظ ماهیت دچار خلا بوده و نمی تواند آنگونه که باید پاسخگوی نیاز جامعه باشد. معماری مساجد نیز از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به جایگاه والای مسجد در جامعه اسلامی، این نوشتار ضمن بست و توضیح مفاهیم کاربردی بویژه فرم، مقایسه ای بین دومسجد دوره قاجار (مسجد سپهسالار) و معاصر (مسجد امام رضا علیه السلام)در یک اقلیم مشترک انجام داده و تاثیر فرم مسجد را بر القای حس معنویت در آن مورد سنجش قرار می دهد که نتیجه حاصل به روشنی تاثیر بهره مندی از تمام عناصر کالبدی مسجد را در نمونه اول نشان می دهد برخلاف نمونه دوم که با وجود ساختاری نو بدلیل استفاده نکردن از عناصری که موید روح معماری مسجد هستند، دارای کمترین حس معنوی تشخیص داده شده است. روش تحقیق برای پژوهش پیش رو توصیفی-تحلیلی بوده که با بهره گیری از روش کتابخانه ای به گردآوری و جمع بندی مطالب پرداخته شده تا پاسخگوی این سوال باشد که: چگونه فرم در معماری مسجد می تواند بر افزایش حس معنویت در انسان، موثر باشد؟

سال هاست که طراحی مسکن ارزان قیمت برای اقشار کم درآمد در کشورهای توسعه یافته و جهان سوم موضوعیت دارد و تولید مسکن ارزان و مناسب برای گروه های کم درآمد یکی از برنامه های محوری دولت ها برای برقراری عدالت اجتماعی و کمک به گروه های محروم است. تأمین مسکن ایمن و راحت و ارزان با درنظرگرفتن توان مالی خانوارهای فاقد مسکن، از جمله اهداف این طرح بوده است؛ اما متأسفانه مسکن های حداقل ساخته شده موجود، مسکن های کوچکی اند که در آن ها فقط به جنبه های کمی و کاهش ابعاد فضاها توجه شده است و به دلیل دارانبودن استانداردهای معیشتی لازم، سکونت پذیر نیستند. همچنین در آن ها موضوع توجه به مسائل بومی و فرهنگی به صورت کامل محقق نشده است و سازگاری با محیط زیست به طور کامل به دست فراموشی سپرده شده است. با توجه به پتانسیل های اکولوژیک موجود در جزیره مینو و همچنین توجه به ویژگی های معیشتی مردم ساکن در جزیره مینو، لزوم تدوین سیاست هایی برای عملیاتی نمودن توأمان ایده های اکولوژیک و اقتصادی در طراحی مسکن مشهود است. هدف از این پژوهشف دستیابی به مهم ترین سیاست های طراحی مسکن حداقل اکولوژیک در جزیره مینو است تا از این طریق، توجه تصمیم گیران دولتی و انبوه سازان و بومیان را به ساخت مسکنی جلب نماید که ضمن توجه به مسائل بومی و زیست محیطی و دارابودن استانداردهای معیشتی قابل قبول، مطابق با اقتصاد خانوار بومی آن منطقه طراحی شود. این پژوهش سعی دارد با جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی و بر اساس قضاوت خبرگان مبتنی بر روش گلوله برفی و با استفاده از ابزار پرسش نامه وتحلیل شبکه ای ANP به وسیله نرم افزار SUPER DECISION، سیاست های طراحی مسکن حداقل اکولوژیک را در جزیره مینو تدوین و اولویت بندی کند. بر اساس نتایج این پژوهش، اولویت دارترین سناریو، «بهره برداری از بازیافت» به دست آمده است.

امروزه گردشگری، سومین صنعت اقتصادی در جهان شناخته می شود و از نظر بیشتر مردم، عبارت گردشگری بر سفرهای تفریحی دلالت می کند و از نظر سازمان گردشگری یعنی مسافرت با اهداف مختلف به استثنای سفر به منظور کار، مهاجرت و فعالیت های محلی و منطقه ای. در عصر حاضر، گردشگری یکی از عوامل مؤثر در گسترش روابط بین ملت ها به شمار می رود و به منزله ایجادکننده فرصت های شغلی در بخش اقتصادی و ایجاد تعاملات اجتماعی فرهنگی مطرح می شود. گردشگری شهری عاملی بسیار مهم در توسعه شهرها محسوب می شود، چرا که پتانسیل زیادی برای جذب گردشگران دارد. شهرهای منطقه شمال کشور، از جمله رشت، به دلیل بهره مندی از شرایط اقلیمی، فرهنگی و تاریخی خاص، نیروی زیادی در جذب گردشگری شهری دارند. از آنجا که هر عاملی از جمله گردشگری تأثیرات مختلفی دارد؛ بدین معنی که هیچ عاملی صرفاً نمی تواند مثبت یا منفی باشد. این پژوهش در پی بررسی تأثیرات گردشگری شهری بر 4 متغیر توسعه پایدار شهری (پایداری اجتماعی، پایداری کالبدی، پایداری محیطی و پایداری اقتصادی) از منظر 263 نفر از ساکنان شهر رشت (بر اساس فرمول کوکران) و 11 نفر از اساتید و کارشناسان حوزه گردشگری در شهری رشت است. این پژوهش براساس شیوه انجام، از نوع روش توصیفی تحلیلی است. نتایج آزمون های آماری استفاده شده در تحقیق بیانگر این مهم اند که گردشگری شهری در شهر رشت توانسته است به شیوه ای مؤثر باعث پایداری هرچه بیشتر شهر رشت شود. گردشگری در شهر رشت توانسته است بیشترین تأثیر را بر توسعه پایدار اقتصادی و کمترین تأثیر را توسعه پایدار محیطی داشته باشد

پژوهش حاضر، در پی مطالعه تطبیقی تاثیر روانشناسی محیطی و روانشناسی وجودی بر راندمان کارمندان ساختمان های اداری برآمده است. در این مسیر در وهله ی نخست، شاخص ها و مولفه های مرتبط با هر دو رویکرد استخراج شده و سپس میزان اثرگذاری هر یک از متغیرها بر بهره وری کارمندان مبتنی بر شیوه ی تطبیقی با یکدیگر قیاس شده اند. روش پژوهش حاضر، تطبیقی و با تکیه بر رویکرد توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای-اسنادی گردآوری شده است. نتایج نشان داد که متاسفانه علی رغم اثرگذاری موثر پارامترهای محیطی بر افزایش و کاهش میزان راندمان نیروی انسانی در ادارات و سازمان ها، این مهم در طراحی فضاهای اداری کشور مورد بی توجهی قرار گرفته است. این در حالی است که عنایت به ویژگی ها و فاکتورهای وجودی و میزان تاثیرگذاری این عوامل نیز بر میزان بهره وری کارمندان به مراتب بسیار بیشتر از مشخصه های فیزیکی مورد بی اعتنایی قرار گرفته است. شاید علت اصلی بی توجهی به فاکتورهای وجودی، از عدم آگاهی معماران و طراحان چنین فضاهایی از این عوامل نشئت می گیرد. از این رو پژوهش حاضر توانسته با شناسایی و بازخوانی این معیارها، میزان اثرگذاری آن را بر روند کاری کارکنان آشکار سازد.

فرهنگ مذهبی و معنوی حاکم بر نظام خانواده همواره موجب شده است که این نهاد با حفظ اصالت اعضای آن نه فقط تامین کننده نیازهای جسمانی که برآورنده نیازهای روحی و روانی آنها نیز باشد. لذا ورود هرگونه خدشه به چهارچوب آن موجب صدمات جبران ناپذیری به جامعه می شود. از مهمترین آسیب های وارد به نظام خانواده طلاق است که به دو نوع ظاهری و خاموش تقسیم می شود. آمار بالای طلاق بویژه طلاق (عاطفی)خاموش است که رشد روزافزون آن موجب شده است که روانشناسان بسیاری به کشف و بیان علل گوناگون ان بپردازند.یکی از عوامل مهم تاثیر گذار بر این موضوع که اخیرا مورد توجه طراحان قرار گرفته است، موضوع مسکن و معماری خانه است. قطعا تاثیر عمیق معماری مسکونی بعنوان مادری که باید ساکنین خود را در آغوش گرفته و رافع نیازهای همه جانبه آنها باشد، در ایجاد آرامش فکری و روانی، نشاط و سرزندگی ساکنین خانه، خلق فضاهایی جهت تعاملات اجتماعی و فضاهایی با قابلیت انعطاف و تنوع پذیری، بر بهبود روابط همسران موثر بوده و ضمن کاهش تنش و استرس های موجود در زندگی مدرن، تقویت رابطه مطلوب زوجین با یکدیگر، تقویت مهارت های زندگی و افزایش بُعد معنوی، میزان طلاق عاطفی را به اندازه چشم گیری کاهش دهد. علاوه بر اهمیت موضوع طلاق عاطفی و تبعات آن در جامعه و همچنین تاثیر معماری بر کاهش یا افزایش آن، به طور خاص بدان پرداخته نشده و آنچه تا کنون مورد پژوهش قرار گرفته است، سنجش جداگانه هر یک از یک از این دو متغیر می باشد لذا ارتباط بین این دو و پاسخ به این پرسش که چگونه طراحی معماری مسکونی می تواند موجب کاهش طلاق عاطفی میان همسران گردد؟ موضوع پژوهش فوق می باشد این نوشتار بواسطه نیاز به شرح و توصیف علل طلاق عاطفی و سنجش عناصر معماری، با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی نگاشته شده و اطلاعات آن بوسیله روش کتابخانه ای گرداوری و تنظیم گردیده است.

بررسی معیارهای ساختمان های بلندمرتبه در منظر شهری دارای ابعاد و شاخص های متنوعی است. شناخت این ابعاد می تواند طراحان شهری و معماران را در جهت تقویت ارائه منظر شهری زیبا و مقبول و همچنین حذف نقاط منفی در طراحی کمک رساند. برهمین اساس، تحقیق حاضر به بررسی دیدگاه های زیباشناسی در مقوله منظر شهری و تأثیر آن بر ساختمان های بلندمرتبه می پردازد. در این ضمن فراخوانی معیارهای بلندمرتبه سازی از دیدگاه نظریه پردازان، متخصصین معمار و شهرساز و همچنین ساکنین و غیرساکنین، بهره برداری شود و از نظر زیبایی -شناسی باتوجه به گسترش بناهای بلندمرتبه مسکونی از نوع منفرد و خوشه ای مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده های، روش های کیفی و کمی به صورت توامان به کار برده شده است، بدین صورت که برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیلی کیو، و جهت آنالیز داده های میدانی، از نرم افزار تحلیل آماری SPSS استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که در تأثیر زیباشناسی بناهای بلند منفرد و خوشه ای باید تفاوت قائل شد؛ زیرا ابعاد تأثیرگذار این بناها در منظر شهری متفاوت است. برج های منفرد دارای فرم شاخص و بناهای بلند خوشه ای به دلیل تکرار می توانند به راحتی با تناسبات محیطی هماهنگ شوند و از این طریق خط آسمان هماهنگی در جغرافیای شهرها خلق کنند.

یکی از مباحث اصلی در شهر ایجاد امنیت برای کلیه شهروندان است. این مهم ارتباط تنگاتنگی با کیفیت فضاهای شهری دارد به گونه ای که یکی از مولفه های اصلی سنجش کیفیت فضاها، بررسی میزان امنیت است. میزان امنیت در بافت های تاریخی که در قلب مناطق متراکم شهرها واقع شده اند، اهمیت خاصی پیدا می کند، چرا که کیفیت محیط زندگی بیشتر مردم در این مکانها سنجش می شود..پیاده راه ها یکی از اصلی ترین فضاهای شهری در شهرها می باشند و به دلیل ماهیت جذب افراد نقش عمده ای در سرزندگی فعالیت های شهری دارند، بنابراین می توان گفت تامین امنیت در این فضاها می تواند کمک شایانی به رشد شهر داشته باشد.به همین دلیل  بررسی میزان امنیت در پیاده راه ها و ارایه اصول ارتقا آن می تواند در ایجاد شهر زنده و فعال نقش حیاتی داشته باشد. هدف این تحقیق، تحلیل میزان امنیت در پیاده راه ها می باشد. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها، به روش کتابخانه ای و میدانی با استفاده از پرسشنامه و نظرسنجی از شهروندان انجام شده است. در این پژوهش، برای تحلیل پرسشنامه ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بعد از تبدیل خیابان علم الهدی به پیاده راه، از لحاظ کالبدی، تمهیداتی در نظر گرفته شده است که در ارتقا امنیت این بافت تاریخی نقش قابل توجهی داشته است.

امروزه با عنایت به توسعه شهرنشینی و نیاز به اسکان نیروی کار، احداث شهرک های مسکونی پایدار اجتناب ناپذیر است. یکی از ابعاد پایداری، پایداری اجتماعی می باشد واز آنجایی که تحقق پایداری اجتماعی بدون توجه به مولفه های سرمایه اجتماعی مقدور نمی باشد لذا شناخت نمونه های موجود و مقایسه تطبیقی آن ها به منظور تبیین تحقق مولفه های سرمایه اجتماعی از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مقاله بر آن است که مولفه های سرمایه اجتماعی در مناطق مسکونی بریم و بوارده آبادان را مورد ارزیابی تطبیقی قرار دهد. در صورت انجام این پژوهش ضمن مقایسه تطبیقی مولفه های سرمایه اجتماعی در این دو محله موفق، موانع  دستیابی  به پایداری اجتماعی از دریچه تحقق سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرارمی گیرد تا از این رهگذر، توجه تصمیم گیران را به بازخورد احداث شهرک های مسکونی جدید جلب نماید. روش تحقیق این پژوهش توصیفی تحلیلی  و نحوه جمع آوری داده ها  کتابخانه ای و میدانی می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در منطقه بریم فقط متغیر احساس تعلق اجتماعی و در منطقه بوارده متغیرهای احساس تعلق اجتماعی و اعتماد نهادی در وضعیت مطلوبی قرار دارند و در سایر متغیرها نظیر مشارکت وضعیت دو منطقه نامطلوب است. همچنین در سه متغیر « اعتماد بین شخصی»، « اعتماد نهادی» و « احساس تعلق اجتماعی» محله بوارده وضعیت بهتری نسبت به منطقه بریم دارد. این نتایج مشخص می کند که منطقه بندی محلات و تفکیک ساکنان براساس رتبه سازمانی می تواند تاثیرات سویی در افزایش تعاملات و مشارکت اجتماعی داشته باشد.

زمینه و هدف: نور و نورپردازی در زندگی شهروندان از جایگاه ویژه ای برخوردار است زیرا بخشی از فعالیت افراد در تاریکی شب روی می دهد. با کنکاش و نگاهی دقیق به وضعیت شهرهای ایران و به ویژه بافت های فرسوده و تاریخی، این موضوع نمایان می شود که این گونه بافت ها به دلیل آن که از سالیان سال و گاه چند دهه پیش به وجود آمده اند و سپس با گذر زمان و رشد و گسترش فضاهای شهری پیرامونی و متصل شدن آنها به همدیگر به بافتی متراکم و پیوسته تبدیل شده اند، مشکلاتی از قبیل برهم خوردن تعادل در سطح مناطق مختلف را به دنبال دارند. فقدان نورپردازی مناسب، مخاطراتی مانند تصادفات و زمین خوردن افراد ضعیف (اطفال و کهنسالان)، دیده نشدن چهره افراد و سوء استفاده سودجویان و ایجاد مزاحمت و بزهکاری را به دنبال دارد. روش: در این پژوهش با استفاده از روش علی و کیفی، ابتدا وضعیت نورپردازی محله جلفا بررسی شد و نقاطی که به دلیل روشنایی ناکافی و نورپردازی نامناسب، زمینه جرم خیزی ایجاد می کنند، مشخص شدند. یافته ها و نتایج: در این پژوهش بافت فرسوده محله جلفای اصفهان در جنوب رودخانه زاینده رود مطالعه شد. اگرچه از نظر وضعیت نورپردازی در سالیان اخیر توسط سازمان های مربوطه تلاش هایی برای بهبود وضعیت نورپردازی این محله صورت گرفته، اما با نگاهی اجمالی به اطراف بافت تاریخی جلفا و به دلیل وجود خیابانهای حکیم نظامی، نظر شرقی و غربی، خاقانی، توحید و مهرداد و اطراف مادی ها، نقاط تیره و تاریکی دیده می شود که زمینه را برای آسیب های اجتماعی مهیا می کند. در این پژوهش، راهکارهای حل مشکل نورپردازی برای ایجاد آرامش بصری ارائه شد.

منظر شهری به عنوان یک از مهم ترین مباحث شهری باید همواره جنبه های بصری و زیبایی شناختی خود را حفظ نماید. یکی از مهم ترین مسائلی که نظر طراحان شهری را به خود جلب نموده، مسئله منظر عینی شهر و اغتشاش بصری آن است. از سویی دیگر، جغرافیای شهرها سرشار از بناهای بلندمرتبه و اصول و معیارهایی است که می بایست در طراحی کلانشهرها مورد بررسی و توجه قرار گیرد. برهمین اساس، تحقیق حاضر به بررسی دیدگاه های زیباشناسی در مقوله منظر شهری و تأثیر آن بر ساختمان های بلندمرتبه می پردازد. در این ضمن فراخوانی معیارهای بلندمرتبه سازی از دیدگاه نظریه پردازان، متخصصین معمار و شهرساز و همچنین ساکنین و غیرساکنین، بهره برداری شود و به-منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده های، روش های کیفی و کمی به صورت توامان به کار برده شده است، بدین صورت که برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیلی کیو، و جهت آنالیز داده های میدانی، از نرم افزار تحلیل آماری SPSS استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که در برنامه ر یزی ها و طرح های شهری در حوزه جغرافیای شهرها باید نسبت به طراحی و ساخت بناهای بلندمرتبه به نحوی اقدام نمود که به سیما و منظر شهری مطلوب کمک نماید. در این خصوص تدوین اصول و ضوابط ساخت ساختمان های بلندمرتبه توسط مدیریت شهری و وزارت راه و شهرسازی متناسب با ویژگی های هر شهر توصیه می شود. در پایان نیز اولویت های معیاربندی زیباشناسی منظر شهری در جغرافیای کلانشهرها مورد اشاره قرار گرفته است.

در این مقاله هدف اصلی بررسی ارزیابی اثرات طراحی محیطی در روانشناسی محیط بر ایجاد تعادل روحی مراجعین در دادگاه ها و محیط های قضایی است. در رابطه ی انسان و محیط و قابلیت ترجمه و تبدیل آن به زبان طراحی محیط و معماری مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران در این حوزه بوده است. شناخت انسان و ویژگی های محیط زندگی و کار او و چگونگی برقراری رابطه میان این دو عامل اهمیت دارد. همچنین می توان گفت کیفیت نامناسب ساخت و ساز های شهری و همچنین عوامل محیطی که از دیدگاه روانشناسانه علاوه بر گرایش افراد بر خشونت، باعث افزایش عوامل استرس زا در فضاهای تنش زا همانند دادگاه ها هم برای افرادی که چنین فضاهایی محل کار آنها محسوب می شود ،هم افرادی که برای رسیدگی به مشکل خود به این محل ها مراجعه کرده اند و هم افرادی که مرتکب جرم شده اند، می شود. هر انسانی با توجه به شرایط خود به دخل و تصرف در محیط پرداخته و از طرفی این شرایط محیطی و مکانی است که حدود و نحوه ی عمل و شیوه ی رفتار های اورا مشخص می نماید. هیچ کدام از این بناها نه تنها بیان کننده ی معیار های کمی و کیفی دستگاه های قضایی نیست بلکه حتی بطور کامل تامین کننده ی نیاز های فردی اجتماعی قضایی نیز نمی باشد که از این رو ضرورت شکل گیری این پژوهش اهمیت پیدا می کند. در این پژوهش که از روش تحلیلی توصیفی استفاده شده است با هدف ارزیابی اثرات طراحی محیطی بر ایجاد تعادل روحی مراجعین در این چنین فضاهایی و دادگاه ها و محیط های قضایی، به این نتیجه رسیده ایم که طرح معماری یک مکان قضایی باید ضمن ایجاد جلب اعتماد در کاربر، صداقت، شفافیت و عدالت را در ساختار بنا نیز نمایان سازد و در مجموع طراحی به گونه ای هماهنگ با روند قضایی باشد و اثری مثبت بر روی آن بگذارد و همچنین فضاها باید دارای نشاط لازم برای بهره وران )کارکنان، قضات، مراجعین (باشد که در حقیقت باعث بهبود روحیه ی افراد در این محیط پر تنش خواهد شد.

امروزه جهان همواره با مخاطرات و چالش های فراوانی از جمله بلایا، سوانح و همه گیری بیماری ها روبرو گردیده و این رخدادها تأثیرات بسزایی بر کیفیت زندگی انسان ها نهاده است. در این راستا وظیفه معماران است تا توجه ویژه ای به مبحث تاب آوری اجتماعی داشته تا اثرات این نوع مخاطرات بر کیفیت ساکنین مجتمع های مسکونی تا حد قابل قبولی کاهش یابد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های تاب آوری مجتمع های مسکونی در بحران همه گیری بیماری است. روش پژوهش، به لحاظ هدف کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی – تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل 10 نفر از خبرگان حوزه معماری و طراحی ایران بوده و ابزار پژوهش پرسشنامه زوجی محقق ساخته که با نرخ ناسازگاری 0/01 مورد تأیید قرار گرفته است. تجزیه تحلیل داده ها از طریق تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP  و با استفاده از نرم افزار آماری Expert Choice V.11 انجام پذیرفت. یافته ها نشان داد، تمامی مؤلفه های تاب آوری اجتماعی در مجتمع های مسکونی دارای اهمیت می باشند. در این بین مؤلفه ویژگی های اجتماعی با وزن 314/0 در بین سایر مؤلفه ها از اولویت بالاتری برخوردار است. همچنین، زیر معیار فضاهای باز مجتمع مسکونی با وزن (429/0)، احساس امنیت (347/0)، شرایط اقلیمی (341/0) و تناسب فضاهای داخلی (205/0) در هر گروه مؤلفه های اصلی از اولویت بالاتری برخوردارند. لذا می توان گفت طراحی مجتمع های مسکونی بایستی در تداوم نیاز مردم به مفهومی بیش از تنها یک سرپناه باشد و به عنوان محلی برای زندگی در نظر گرفته شود و این مهم زمانی حاصل می گردد که معماران و طراحان نگاهی ویژه به مؤلفه های تاب آوری اجتماعی در مجتمع های مسکونی داشته باشند.

یکی از مباحث اصلی در شهر ایجاد امنیت برای کلیه شهروندان است. این مهم ارتباط تنگاتنگی با کیفیت فضاهای شهری دارد به گونه ای که یکی از مولفه های اصلی سنجش کیفیت فضاها، بررسی میزان امنیت در آن ها است. میزان امنیت در بافت های تاریخی که در قلب مناطق متراکم شهرها واقع شده اند، اهمیت خاصی پیدا می کند، چرا که کیفیت محیط زندگی بیشتر مردم در این مکانها سنجش می شود. هدف این تحقیق، تدوین اصول و راهکارهای ارتقا امنیت در پیاده راه ها در بافت های تاریخی می باشد. این پژوهش از دارای نمونه موردی می باشد و شهر رشت و پیاده راه علم الهدی به همراه بافت تاریخی اطراف آن به عنوان نمونه انتخاب شده اند. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها، به روش کتابخانه ای انجام شده است. در این پژوهش پس از شناخت و تحلیل ویژگی های شهر رشت و پیاده راه علم الهدی، مولفه هایی در جهت ارتقا امنیت و ارتقا کیفیت فضاها در نظر گرفته شده است و در انتها راهکارهایی در این زمینه های مختلف خوانایی، تنوع، انعطاف پذیری، سرزندگی، نفوذپذیری، حس تعلق و ایمنی در ارتباط با ارتقا امنیت پیشنهاد گردیده است.