صمد حسینی صدر

کتاب های درسی به عنوان یکی از ابزارهای مهمّ در تحقق اهداف آموزشی، نقش اساسی در یادگیری دانش آموزان دارند. آنالوژی ها (شبیه نماها) یکی از راهکارهای ساده برای نیل به این اهداف می باشند. آنالوژی ها با ایجاد ارتباط ساده بین موضوعات آشنا با مفاهیم ناآشنا در درک آنها کمک می کنند. شیمی یکی از دروس دبیرستانی است که بیشتر موضوعات آن جنبه ی نظری دارد و یادگیری آنها برای دانش آموزان با چالش های زیادی همراه است. وجود کتاب های درسی مناسب یکی از ابزارها برای حل این مشکل است. با توجه به اهمّیّت استفاده از آنالوژی ها در یادگیری موضوعات درسی، استفاده از آنها در یادگیری بهتر موضوعات شیمی در کتاب ها و هنگام تدریس می تواند گره گشا باشد. هدف این مطالعه بررسی کتاب های درسی شیمی جهت تعیین میزان استفاده از آنالوژی در آنها است. این پژوهش از نظر ماهیت تحقیق، توصیفی- پیمایشی- تحلیلی و از لحاظ رویکرد؛ ترکیبی (کمّی و کیفی) است. برای استخراج آنالوژی های موجود در کتاب های درس شیمی از چک لیست محقق ساخته استفاده شد و نوع تحلیل محتوای پژوهش، تحلیل مفهومی بود. نتایج نشان می دهد، علی رغم آشنایی طراحان کتاب های درس شیمی با اهمّیّت آنالوژی، از این ابزار به اندازه ی کافی در این کتاب ها استفاده نشده است؛ ولی آنالوگ های موجود در کتاب به طور شفاف بیان شده اند و اکثر نکات ضروری برای داشتن آنالوگ های مناسب در آنها رعایت شده است. پس لازم است در بازنگری های بعدی کتاب های درسی شیمی استفاده ی بیشتری از آنالوژی های مناسب مورد توجه قرار گیرد.

یکی از مسایلی که نظام آموزش عالی با آن مواجه هست، بی انگیزگی تحصیلی دانشجویان می باشد که عملکرد تحصیلی را تحت تاثیر قرار داده تا جایی که به دغدغه بسیاری از پژوهشگران و محققان و سیاستگذاران نظام آموزشی تبدیل شده است. انگیزه یکی از ضروری ترین مفاهیم روان شناختی در امر آموزش و از مهم ترین مسایل تاثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی است. با وجود انگیزه برای یادگیری، ارتباط تسهیل می شود، اضطراب کاهش می یابد و خلاقیّت و یادگیری نمود می یابد بنابراین، هدف پژوهش حاضر مطالعه علل بی انگیزگی تحصیلی دانشجومعلمان می باشد. در پژوهش حاضر از رویکرد نظریه داده بنیاد که یک شیوه پژوهش کیفی است، بهره گرفته شده و با 25 نفر از دانشجومعلمان پردیس علامه امینی تبریز به روش نمونه گیری هدفمند مصاحبه عمیق صورت گرفته است. تحلیل داده ها براساس کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شده است. یافته ها نشان داد که از نظر دانشجویان شش مقوله محوری شیوه های تدریس، ظهور بلامنازع برای مطالعه، ضعف کیفیت خدمات دانشگاهی، تفوق ارش های مادی، اطمینان از آینده شغلی، تعاملات ناقص بین نهادی از شرایط زمینه ای و علّی بی انگیزگی تحصیلی دانشجومعلمان می باشد.از نظر دانشجویان پیامدهای بی انگیزگی ضعف بنیه علمی وضعف بالندگی دانشجویی در دانشگاه ها می باشد. آنها همچنین آزمون عملکردی و محیط دانشگاه حامی را راهکار این مشکل می دانستند. مقوله محوری در این پژوهش، شکل گیری عادتواره موبایلی در دانشگاه می باشد.

دو مفهوم حجم و گنجایش که در دوره ابتدایی آموزش داده می شوند با آموزش بسیاری از مفاهیم، در دوره های دیگر ارتباط دارند. مفاهیم حجم و گنجایش با مسئله درک شهود افراد در ارتباط هستند و باعث ایجاد کج فهمی یا بدفهمی در بین افراد جامعه می شوند. این کج فهمی می تواند در بین معلمان دوره ابتدایی نیز رخ دهد. هدف این تحقیق بررسی کج فهمی های مفاهیم مربوط به حجم و گنجایش در بین معلمان پایه ششم ابتدایی ناحیه 3 آموزش وپرورش تبریز در سال تحصیلی 1398-1399 بود. روش پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف موردنظر، از نوع تحقیقات آمیخته (کمی-کیفی) است. نمونه آماری عبارت از تعداد 140 نفر معلم پایه ششم ابتدایی بود که از جامعه آماری معلمان ششم ابتدایی ناحیه 3 آموزش وپرورش تبریز، به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. همچنین تعداد 20 نفر از معلمان دارای کج فهمی که به صورت هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه ارزیابی کج فهمی حجم و گنجایش و همچنین مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. معلمان به سؤالات پرسشنامه پاسخ دادند و در مرحله بعد، تعدادی از معلمان دارای کج فهمی، در مصاحبه شرکت کردند. نتایج پژوهش نشان داد که بسیاری از معلمان در مفهوم حجم و همچنین، در مفهوم گنجایش کج فهمی بارزی نشان می دهند. نتایج تحقیق حاضر ضرورت بازآموزی معلمان پایه ششم را در مفاهیم حجم و گنجایش مورد تأکید قرار می دهد.

در دوره ی ابتدایی ، تعدادی از مباحث ریاضی، مفهومی و وتعداد دیگری ، شهودی هستند و احتمال دارد در تدریس مباحث مفهومی کج فهمی در بین دانش آموزان ایجاد شود. هدف این تحقیق بررسی کج فهمی های مفاهیم مربوط به حجم و گنجایش در بین دانش آموزان پایه ی ششم ابتدایی بود. طرح پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر، از نوع تحقیقات توصیفی- مقایسه ای و همچنین تحلیل کیفی است. نمونه آماری عبارت است از تعداد 353 نفر دانش آموز پایه ی ششم ابتدایی که از جامعه آماری دانش آموزان پایه ی ششم ابتدایی آموزش و پرورش ناحیه 3 تبریز انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه ارزیابی کج فهمی حجم و گنجایش بود. داده های بدست آمده به صورت کیفی تحلیل شد که نتایج نشان داد اغلب دانش آموزان پایه ی ششم ابتدایی در درک درست مفاهیم حجم و گنجایش مشکل دارند. در مقایسه درک دو مفهوم نتایج نشان داد که میزان کج فهمی در مفهوم گنجایش بیشتر است.

نانو تکنولوژی یکی از تکنولوژیهای نوین است که راه خود را درصنایع مختلف باز نموده و در زمینه های گوناگون آن به طور وسیع استفاده می شود. در این مقاله تلاش شده است تا به معرفی یکی از صنایع مهم غذایی که این مواد در آن کاربرد زیادی دارد پراخته شود. در ابتدا به بررسی نانو مواد و کاربرد آنها در صنعت بسته بندی پرداخته و در ادامه به معرفی انواع سیستمهای بسته بندی بر اساس تکنولوژی نانو و انواع نانو مواد به کار رفته در سیستمهای بسته بندی می پردازیم نتایج کارهای تحقیقاتی نشان دادند که این سیستم های بسته بندی قادر به ترمیم بسته است و مصرف کننده را از فساد مواد غذایی آگاه می کنند. استفاده از این بسته بندی ها سبب جلوگیری از خشک شدن محتویات آن ها و حفاظت در برابر رطوبت و اکسیژن و سایر مواد خطرناک می شود ؛ همچنین می توان به منظور حفظ مواد غذایی از فساد از نانومواد استفاده کرد. با علم به قابلیت های نانوتکنولوژی، امید است بتوان سیستم های بسته بندی فعلی مواد غذایی را تغییر داد و محصولاتی مطابق با فرهنگ تغذیه مناسب، به بازار عرضه کرد.