فاطمه امیریان

هدف: این پژوهش با هدف بررسی جایگاه مؤلفه های سرمایه فرهنگی در کتاب های درسی دوره ابتدایی انجام گرفت. روش: به همین منظور از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های درسی دوره دوم ابتدایی در سال تحصیلی 03-1402 شامل پایه های چهارم، پنجم و ششم بوده که از این جامعه، کتاب های فارسی، مطالعات اجتماعی و هدیه های آسمانی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل سیاهه تحلیل محتوای سرمایه فرهنگی برحسب نظریه بوردیو است که پیش ازاین پژوهش تنظیم شده است و روایی آن از طریق روایی محتوایی و پایایی آن از طریق روش اسکات با 20/91 درصد مجدد محاسبه شد. برای تجزیه وتحلیل داده از آمار توصیفی و روش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که از میان مؤلفه های سرمایه فرهنگی که عبارت اند از عینیت یافته، نهادینه شده و تجسم یافته سرمایه فرهنگی عینیت یافته با فراوانی 1837 و 25/54 درصد بیشترین سهم را دارد، و کمترین نیز مربوط به سرمایه فرهنگی نهادینه شده با فراوانی 86 و 53/2 درصد است. فراوانی سرمایه فرهنگی تجسم یافته نیز 1463 و 20/43 درصد است. کمترین بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت مربوط به بعد نهادینه شده معادل 25/0 و 03/0 است و بیشترین بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت مربوط به بعد تجسم یافته معادل 37/0 و 18/0 است. نتیجه گیری: بنا بر یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که، مؤلفان کتاب های درسی این دوره توانسته اند با اختصاص 73/33% از محتوای کتاب های درسی به مؤلفه های سرمایه فرهنگی تا حدی از قابلیت های کتاب های درسی ابتدایی برای انعکاس مؤلفه های سرمایه های فرهنگی استفاده نمایند.

این پژوهش با هدف تحلیل ادراک معلمان ابتدایی در خصوص فرصت ها و چالش های تدریس مطالعات اجتماعی در شبکه آموزشی دانش آموزان (شاد) صورت گرفت .در این پژوهش از روش مطالعه ی کیفی، از نوع پدیدار شناسی توصیفی استفاده شده است . روش گرد آوری داده ها از طرق مصاحبه نیمه سازمان یافته صورت گرفت. مطالعه پس از مصاحبه با 30 نفر از معلمان استان مرکزی به حد اشباع رسید. تحلیل عمیق مصاحبه های صورت گرفته موجب شناسایی و دسته بندی 11 چالش آموزشی شد که شامل: کاهش فعالیت های گروهی دانش آموزان، کمبود زمان معلمان برای تدریس مطالعات اجتماعی، کاهش توجه به مسائل اخلاقی، اجتماعی و قوانین، افزایش هیجانات منفی ناشی از قرنطینه، افت کیفیت ارزشیابی، نقصان سواد رسانه ای معلمان در تدریس مطالعات اجتماعی، عدم جذابیت محتوای آموزشی برای دانش آموزان، کاهش اهمیت درس مطالعات اجتماعی، دخالت های والدین، کند بودن سرعت اینترنت، هزینه های سنگین خرید بسته اینترنتی. علاوه بر مضامین اصلی که چالش های آموزش مطالعات اجتماعی در فضای مجازی را مطرح می کردند و پیرامون پاسخ به سوال اصلی پژوهش بدست آمدند، برخی مضامین دیگری از میان مصاحبه ها حاصل شد که به فرصت های آموزش مطالعات اجتماعی در فضای مجازی اشاره می کرد، شامل: افزایش سرعت انتقال اطلاعات، علاقه مندی دانش آموزان به مشارکت در تدریس مطالعات اجتماعی، افزایش سواد رسانه ای دانش آموزان، تحقق اهداف اجتماعی خارج از کتاب درسی، خلاقیت در تدریس.

هدف این پژوهش بررسی دیدگاه های معلمان ابتدایی درباره ی آموزش های مجازی در دوره همه گیری بیماری کروناست. به همین منظور از روش تحقیق کیفی با رویکرد پدیدارشناسی استفاده شده است. از میان معلمان مقطع ابتدایی در استان های البرز، مرکزی، تهران، ایلام، آذربایجان غربی با روش نمونه گیری هدفمند 67 معلم انتخاب شدند.اطلاعات با انجام مصاحبه نیمه سازمان یافته جمع آوری شد و با روش مایلز و هوبرمن و با استفاده از برنامه NVivo مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها در 4 محور اصلی شامل: استراتژی های آموزشی، چالش ها، حمایت ها، انگیزه معلمان، علاقه دانش آموزان قرارگرفته است. نتایج نشان می دهد راهبردهای تدریس، رسانه های آموزشی، زمان آموزش و ارزشیابی ها نیازمند تغییر هستند. معلمان با چالش هایی ناشی از موانع فنی، مشارکت دانش آموزان، شرایط دانش آموزان، تجربه آموزش آنلاین مواجه هستند. برای موفقیت در آموزش مجازی نیازمند حمایت مدیران و مسئولان آموزشی و والدین می باشند و می بایست انگیزه و علاقه خود و دانش آموزانشان را در طی فرایند آموزش مجازی بالا نگهدارند.

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدایی از منظر توجه به مولفه های نیازهای اجتماعی و عاطفی است. روش پژوهش تحلیل محتوای توصیفی کیفی بوده و پنج کتاب هدیه های آسمانی پایه دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم ابتدایی سال تحصیلی1399-1400 مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از نمونه گیری صرف نظر شده و تمامی جملات، تصاویر، فعالیت ها و پرسش های کتاب ها بررسی شد. ابزار مورد استفاده نیز چک لیست محقق ساخته برای تحلیل محتوا، براساس مولفه های انتخابی بوده و شامل دو مولفه اصلی و 24 مولفه فرعی است. نتایج نشان داد، از میان 24 مولفه مورد بررسی، مولفه نیازهای اجتماعی بیشترین میزان فراوانی را در هر 5 کتاب مورد بررسی به خود اختصاص داده است. بیشترین فراوانی برای مولفه دعوت به دین، پرورش روحیه امر به معروف و نهی از منکر، دستگیری و مهربانی می باشد. کم ترین میزان توجه در میان مولفه های نیازهای عاطفی و اجتماعی مربوط به مولفه های توجه به مسئله یأس و ناامیدی، تبیین استقلال، پرورش روحیه صبر و بردباری، تبیین آزادی و انتخاب، تبیین عدالت، پرورش روحیه احترام به قانون، پرورش روحیه تعاون و همکاری بوده است. متاسفانه این مولفه ها در هیچ یک از سه بخش متن، تصویر و پرسش ها جایگاه مناسبی ندارند. مولفه پرورش روحیه صبر و بردباری در کتب مورد بررسی، در هر سه بخش متن، تصاویر و فعالیت ها، صفر گزارش شد. همچنین در میان مولفه های نیازهای اجتماعی، بیشترین فراوانی مربوط به مولفه دعوت به دین، پرورش روحیه امر به معروف و نهی از منکر، دستگیری و مهربانی بوده است.