مهشید گلستانه

پژوهش حاضر به بررسی محتوای کتاب های درسی شیمی دوره دوم متوسطه ایران از نظر توجه به مقوله صنعت پرداخته است. پژوهش کاربردی - توصیفی از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری کتاب های شیمی سال دهم، یازدهم، دوازدهم و همچنین کتاب شیمی فنی و حرفه ای - کاردانش چاپ سال تحصیلی 1401-1400 بوده است. این پژوهش تمام محتوای این کتاب ها، شامل متن، تصاویر، جدول ها و تکالیف را در برمی گیرد که از روش نمونه گیری تمام شماری استفاده شده است. تجزیه وتحلیل داده ها با کمک آمار توصیفی و پایایی روش به شیوه متخصصین انجام شد. نتایج نشان داد که کتاب های شیمی دوره دوم متوسطه از نظر توجه به مقوله صنعت دارای شباهت ها و تفاوت هایی هستند. در هر چهارکتاب توجه به صنایع سطح دوم (صنایع تولیدی) نسبت به دو سطح دیگر بیشتر بود. به استثنای شیمی پایه یازدهم که در آن فراوانی مربوط به صنایع سطح اول نسبت به صنایع سطح سوم با اختلاف اندکی، بیشتر بود، در سایر کتاب ها، صنایع سطح سوم در جایگاه دوم قرار داشت. کتاب شیمی یازدهم با اختلاف زیادی از سایر کتاب ها، بیشترین توجه را به مقوله صنعت داشت و سه کتاب دیگر توجه تقریباً یکسانی نسبت به مقوله صنعت داشتند. 0/62 درصد موارد کدگذاری شده، در متن کتاب های درسی بود و تصاویر کتاب با 2/36 درصد در جایگاه دوم قرار داشت و 8/1 درصد، سهم تکالیف کتاب درسی بود. هیچ مورد مرتبط با صنعت در جدول های کتاب های درسی شیمی کدگذاری نشد.

هدف این پژوهش، تحلیل رابطه بین رضایت و عملکرد شغلی دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان ساماندهی شده در دوره های متفاوت بود. نوع پژوهش کاربردی، روش آن، توصیفی - تحلیلی و همبستگی بود. جامعه آماری، دانش آموختگان سال های 1395 تا 1398 بود که به روش نمونه گیری خوشه ای از بین دانش آموختگان رشته های فیزیک، شیمی و زیست شناسی ساماندهی شده در دوره های متفاوت، انتخاب شدند. 165 نفر در پژوهش مشارکت کردند. ابزار گردآوری داده ها دو پرسشنامه پژوهشگرساخته بود. روایی پرسشنامه ها، توسط هفت نفر از استادان دانشگاه فرهنگیان تأیید و پایایی به روش آلفای کرونباخ، برای پرسشنامه رضایت شغلی 89 / 0 و عملکرد شغلی 96 / 0 محاسبه شد. میانگین نمره رضایت شغلی در مجموع 6 / 2 و کمتر از متوسط و برای مؤلفه های جبران خدمات، وجود فرصت های پیشرفت، شرایط فیزیکی، ماهیت کار، جوّ سازمانی و رهبری در حدّ متوسط تا کم بود. مطلوبیت عملکرد شغلی حدود 8/3 و کمتر از زیاد و برای هشت مؤلفه مورد بررسی، از متوسط تا زیاد به دست آمد. رابطه بین رضایت و عملکرد شغلی در زمینه مؤلفه های مورد بررسی، مثبت و معنا دار بود (01 / 0˂P).

هدف این پژوهش تحلیل اثربخشی و چالش های آموزش های الکترونیکی دانشگاه فرهنگیان طی دوران شیوع ویروس کرونا، بود. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی و پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجومعلمان رشته های علوم پایه پردیس ها و مراکز آموزش عالی دانشگاه فرهنگیان استان های اصفهان، تهران و فارس در سال تحصیلی 1400-1401 بوده که 450 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. ابزار مطالعه یک پرسش نامه محقق ساخته با 32 پرسش بسته پاسخ و سه پرسش بازپاسخ بود. روایی پرسش نامه توسط 5 نفر هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان تأیید و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ، 94/0 محاسبه شد. داده های پژوهش به روش های آماری متناسب مورد تحلیل قرار گرفتند. طبق یافته های پرسش نامه بسته پاسخ، مطلوبیت محتوا، روش ها و فعالیت های اجرایی آموزش ها در مجموع و برای اغلب شاخص ها، نامطلوب تا نسبتاً مطلوب (4>  و 01/0p<)، فعالیت های کارگاهی، عملی و آزمایشگاهی آموزش های الکترونیکی نامطلوب  (5  و 01/0p<) و میزان رضایت دانشجومعلمان از این آموزش ها نیز چندان مطلوب نبود. طبق یافته های بخش بازپاسخ پرسش نامه، از جمله مهم ترین راهکارهای بهبود آموزش های الکترونیکی، بهبود سامانه و سرعت آن و آگاهی استادان در زمینه آموزش الکترونیکی، لزوم جبران کمبود آموزش های عملی/آزمایشگاهی و مشکلات مربوط به عدم کسب دانش علمی و مهارت های لازم معلمی به روش های حضوری و از طریق کلاس های جبرانی بود.

هدف مقاله تحلیل تجربه زیسته، رضایت و عملکرد شغلی نومعلمان ساماندهی شده در سایر دوره ها بود. نوع پژوهش کاربردی، روش ترکیبی و جامعه آماری آن دانش آموختگان (1398-1395) رشته های آموزش فیزیک، شیمی و زیست شناسی دانشگاه فرهنگیان کشور است که در دوره های تحصیلی متفاوت ساماندهی شده بودند. از بین آنان، 165 نفربه عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار پژوهش یک پرسشنامه بازپاسخ تجربه زیسته و دو پرسشنامه بسته پاسخ عملکرد و رضایت شغلی بود. روایی ابزار توسط 7 نفر هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان تأیید شد. ضریب پایایی پرسشنامه های رضایت و عملکرد، به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 89/0 و 96/0 محاسبه شد. اعتبار پرسشنامه بازپاسخ، توسط پژوهشگران و سه متخصص تأیید شد. برای تجربه زیسته، 12 کد محوری و 64 کد باز استخراج شد. مدل ترسیم شده طبق معادلات ساختاری (05/4= 2 /DF ،10/0>RMSEA)، دارای برخورداری از برازش لازم و بیانگر وجود همبستگی بین رضایت و عملکرد شغلی افراد بود. چون تجربه زیسته، رضایت و عملکرد شغلی نومعلمان از ساماندهی در دوره متفاوت چندان مطلوب نبوده، لازم است این مسئله مورد توجه قرار گیرد.  

هدف این پژوهش بررسی مزایا و معایب اجرای مجازی واحدهای آزمایشگاهی رشته آموزش شیمی دانشگاه فرهنگیان در زمان شیوع ویروس کرونا بود. پژوهش از نوع کاربردی بوده و با استفاده از روش های کمی و کیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش تمامی دانشجومعلمان رشته آموزش شیمی دانشگاه فرهنگیان و هم چنین تمامی استادان شیمی دانشگاه فرهنگیان که تجربه آموزش واحدهای آزمایشگاهی شیمی را به صورت حضوری و مجازی داشتند، بودند. 180 دانشجومعلم و 14 استاد در فرایند پژوهش شرکت کردند. ابزار پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته بسته پاسخ به همراه سه سؤال بازپاسخ بود. روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط 3 تن از اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان تایید شد. ضریب پایایی ابزار به روش آلفای کرانباخ، 87/0 به دست آمد. نتایج نشان داد بزرگ ترین عیب اجرای مجازی واحدهای آزمایشگاهی شیمی از دیدگاه شرکت کنندگان، عدم کسب مهارت های عملی و بزرگ ترین مزیت آن، صرفه جویی در زمان، کاهش هزینه های خرید، کاهش مصرف مواد شیمیایی و آلودگی کمتر محیط زیست و ایمنی بیشتر بود. بیشتر شرکت کنندگان تنها راه جبران کمبودهای آموزش مجازی واحدهای آزمایشگاهی را برگزاری حضوری این واحدها دانستند. در مقوله های پژوهش، بین استادان زن و مرد و هم چنین در بین دانشجویان به تفکیک سال ورودی و جنسیت تفاوت معنی داری مشاهده نشد.

هدف این پژوهش بررسی کج فهمی های دانش آموزان پایه نهم از پیوندهای شیمیایی است. پژوهش از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری تمامی دانش آموزان پایه نهم شهرستان رباط کریم که در سال 1401-1400 مشغول به تحصیل هستند، بود که از بین آن ها 200 دانش آموز پایه نهم (100 دختر و 100 پسر) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش یک پرسشنامه پژوهشگرساخته شامل 17 سوال از مباحث مرتبط با پیوندهای شیمیایی علوم تجربی پایه نهم بود که روایی آن توسط دو نفر از اعضای هیئت علمی شیمی دانشگاه فرهنگیان و دو نفر از دبیران علوم تجربی که در پایه نهم تدریس می کردند، تایید شد. پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 75/0 محاسبه شد. سوالات پرسشنامه در سه مقوله مفهوم پیوند شیمیایی، پیوند یونی و پیوند کووالانسی دسته بندی شد. داده ها با کمک نرم افزار SPSS26 مورد تجزیه و-تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین کج فهمی مربوط به عدم درک ماهیت و نحوه تشکیل پیوندهای یونی و کووالانسی بود. نتایج تحلیل واریانس تک متغیری نشان داد که از نظر ترکیب متغیرهای وابسته بین گروه دختران و پسران در متغیرهای مستقل شامل مفهوم پیوند شیمیایی (000/0=Ƞ2، 05/0p>، 489/8= F)، پیوند یونی (000/0=Ƞ2، 05/0p>، 082/0= F) و پیوند کووالانسی (000/0=Ƞ2، 05/0p>، 367/0= F) تفاوت معنی دار وجود ندارد.