وحید پیغان

یکی از رویکردهای نوین به توسعه، الگوی حکمرانی خوب است که نقش موثری در کنترل فساد، اثربخشی دولت، ثبات سیاسی، کیفیت قوانین و مقررات دارد؛ از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر حکمرانی خوب با رویکرد توسعه پایدار در سازمان های دولتی استان سیستان و بلوچستان انجام شد. روش پژوهش برحسب هدف کاربردی و برحسب نوع داده ها آمیخته (کیفی- کمی) با رویکرد اکتشافی است؛ بدین ترتیب که با استفاده از روش فراترکیب تعداد54 مقاله در حوزه حکمرانی خوب مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و شاخص های پژوهش شناسایی شد. عوامل و مولفه های شناسایی شده با نظر خبرگان سنجیده و پس از اخذ نظرات اصلاحی ایشان بر اساس روش های آماری مربوطه تحلیل و در نهایت تناسب مدل، مولفه ها و ترکیب عوامل به اجماع آنان رسید. جامعه آماری در بخشی کیفی پژوهش شامل 11 نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای آشنا با موضوع بود که به صورت غیر احتمالی و قضاوتی انتخاب و با روش دلفی اطلاعات مورد نیاز از ایشان جمع آوری شد. در ادامه در راستای اعتباریابی مدل پژوهش پرسشنامه پژوهش طراحی و در بین 216 نفر از اعضای نمونه شامل مدیران و کارشناسان استانداری، فرمانداری و اعضای هیات علمی دانشگاه در سطح استان سیستان و بلوچستان که به روش تصادفی طبقه ای توزیع گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار 2 Smart PLS استفاده شد. در نهایت یافته های پژوهش نشان داد شاخص های اظهار نظر و پاسخگویی، کیفیت قوانین، کنترل فساد، حاکمیت قوانین، شفافیت، چشم انداز و برنامه ریزی، اثربخشی و کارایی، اخلاق محوری، مسئولیت پذیری، اعتماد محوری، عدالت، فقرزدایی، رشد اقتصادی، مشارکت، توسعه نهادی، شایسته سالاری، اعتماد محوری و ثبات سیاسی و خشم به ترتیب مهمترین مولفه های حکمرانی خوب با رویکرد توسعه پایدار می باشند.

از دهه های متمادی نگرانی فزاینده ای در مورد افزایش فقر، افزایش نابرابری، حفاظت از محیط زیست، ارتقای رفاه و غیره وجود داشته است. این تغییرات موجب تغییر رویکرد جوامع و دولت ها از رشد اقتصادی به رویکرد نوین توسعه پایدار شده است. با این وجود موضوع چگونگی دستیابی به اهداف توسعه پایدار همچنان چالشی جهانی است و یکی از مهم ترین ابزارهای شناخته شده برای اجرای صحیح رویکرد توسعه پایدار، حکمرانی خوب است. هدف از انجام این پژوهش سنجش و اعتباریابی الگوی حکمرانی خوب با رویکرد توسعه پایدار بر اساس تکنیک سوآرا است. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش اجرا توصیفی- پیمایشی مبتنی بر رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش عبارتند از مدیران و کارشناسان استانداری، فرمانداری و اعضای هیئت علمی دانشگاه در سطح استان سیستان و بلوچستان به تعداد 816 نفر که با روش تصادفی طبقه ای تعداد 261 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شد که روایی پرسشنامه پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی و پایایی با روش پایایی ترکیبی سنجش و مورد تأیید قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد در الگوی حکمرانی خوب با رویکرد توسعه پایدار، شاخص اظهارنظر و پاسخگویی با وزن نهایی (141/0)؛ کیفیت قوانین با وزن (131/0)؛ کنترل فساد با وزن (123/0)؛ حاکمیت قانون با وزن (102/0)؛ شفافیت با وزن (099/0) در رتبه های اول تا پنجم قرار دارند.