زینب بنی شیخ الاسلامی

زمینه و هدف: رنج و درد ناشی از رفتارهای سمی علاوه بر زندگی انسان در زندگی سازمانی نیز رسوخ پیدا کرده است.این درد تأثیر منفی بر عزت نفس کارکنان گذاشته و تمرکز آنان را از وظایف کاری می کاهد. از این رو، هدف پژوهش حاضر ارائه مدل رفتار سمی کارکنان در بخش دولتی است. روش : این پژوهش از نظر هدف، بنیادی است و از حیث روش، آمیخته(کیفی-کمی) است. در مرحله کیفی پژوهش از طریق نظریه داده بنیاد و بدین منظور از خبرگان و صاحبنظران مدیریت در بخش دولتی به تعداد 13 نفر که به صورت هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند مصاحبه نیمه ساختاریافته بعمل آمد. و در بخش کمی، اعتبار و سنجش مدل تحقیق از طریق شاخص های مدل در نرم افزار پی ال اس نسخه سه مورد سنجش قرار گرفت بدین منظور با استفاده از پرسشنامه و از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 385 نفراز کارکنان سازمان های دولتی انتخاب و پرسشنامه بین آنان توزیع و نظر خواهی شد. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش و تجزیه وتحلیل دادها، طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری، و کدگذاری انتخابی انجام و سپس بر اس اس مدل نظریه داد بنیاد(عوامل علی، پدیده اصلی، شرایط مداخله گر، شرایط زمینه ای، راهبردها و پیامدها ) الگوی مورد نظر تدوین گردید. و بر اساس یافته های مدلسازی معادلات ساختاری نتایج نشان داد مدل اندازه گیری از روایی (واگرا و همگرا)، پایایی (آلفای کرونباخ، پایایی اشتراکی و ترکیبی) و کیفیت مناسب برخوردار می باشد. همچنین در مدل ساختاری فرضیات مورد تایید قرار گرفته شد. نتیجه گیری: الگوی این پژوهش، علاوه بر غنای ادبیات رفتار سمی کارکنان می تواند به مدیران سازمان های دولتی در برنامه ریزی به منظور شناسایی و غربالگری رفتارهای آلوده و دستیابی به سلامت سازمانی یاری رسانده و در مواجه با اینگونه  رفتارهای کشنده از سوی کارکنان، راهبری مثبت و معقولی را اتخاذ نماید.

هدف: سازمان پدیده ای اجتماعی است که انسان و رفتارهایش مرکز ثقل آن می باشد.آنچه برای سازمان حیاتی به نظر می رسد شناخت الگوهای رفتاری ناسالم و ایمن سازی از اثرات آن است. و این امر منجر به کاهش رنج و درد عاطفی ناشی از رفتارهای ناسالم خواهد بود. لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل اثرگذار بر رفتار سمی کارکنان در سازمان های دولتی انجام گرفت. روش:روش پژوهش از نوع کیفی و از نوع اکتشافی است. جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصان و صاحب نظران در حوزه مدیریت و رفتارسازمانی در بخش دولتی  بودند که نمونه با تکنیک گلوله برفی و حجم نمونه با در نظر گرفتن اشباع نظری انجام شد(13 نفر).ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. یافته:تجزیه وتحلیل دادها طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام گردید و در مجموع 18 عامل اثرگذار علی در قالب چهار مقوله فرعی و دو مقوله کلی، عوامل فردی و عوامل محیطی-سازمانی شناسایی شدند، همچنین 16 عامل اثرگذار زمینه ای در قالب سه مقوله فرعی و سه مقوله کلی  عوامل فرهنگی-اجتماعی، عوامل اقتصادی و عوامل سیاسی-سازمانی قرار گرفتند.در نهایت در گروه عوامل مداخله گر در مجموع 13 عامل اثرگذار دو مقوله فرعی و یک مقوله کلی (فضای مدیریتی -سازمانی) دسته بندی شدند. نتیجه گیری: لایه های نهفته در ذهن انسان به دنبال فرصت مناسبی تا خود را در قالب رفتار نشان دهد .مخصوصا افکار سمی که می تواند  منجر به رفتارهایی را منجر گردد.نتایج این پژوهش می تواند برای مدیران در راهبری سازمان مثمرثمر بوده و در پیش بینی رفتارهای کارکنان و کنترل آنان نقش کلیدی را ایفا نماید.

زمینه و هدف: رنج و درد ناشی از رفتارهای مخرب علاوه بر زندگی انسان در زندگی سازمانی نیز رسوخ پیدا کرده است.هدف پژوهش حاضر واکاوی عوامل پیشایندی و برآیندی رفتارهای مخرب کارکنان در سازمان می باشد. روش: این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب با رویکرد سیستماتیک و با روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه تحقیقات داخلی و خارجی چاپ شده در حوزه رفتارهای مخرب، بد رفتاری ها و تئوری های پشتیبان (از سال 2012 الی 2022) می باشد. در این راستا، کلید واژه های مرتبط با هدف پژوهش مورد جستجو قرار گرفت که در نهایت 101 مقاله که از معیارهای ورود به مطالعه برخوردار بودند با استفاده از روش کد گذاری سه مرحله ای (باز، محوری، انتخابی) از طریق نرم افزار مکس کیودا تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بر اساس مقاله های منتخب و بررسی های صورت گرفته،  159 شاخص در قالب 18 بعد فرعی و 6 بعد اصلی دسته بندی شدند. پیشایندهای رفتار مخرب کارکنان در سه مقوله عوامل فردی (ویژگی های شخصیتی، نگرش مشکوک، انگیزه تبانی، ضعف ادراک ،پس زدگی اجتماعی)، عوامل گروهی (رهبری دافعانه، جو تحقیرنما، مرادوات اصطکاک گرا، ضعف ساختار)، عوامل محیطی(سیاست های تهدیدگرایانه، فشار بالادستی و رقابت های برون سازمانی) و برآیندهای رفتارهای مخرب با سه مقوله عوامل شناختی-عاطفی (گرایش به انحراف، ابهام پروری، بدبینی نهادینه شده) عوامل جسمی-حرکتی (تیک های عصبی- عضلانی، ضعف عملکرد مغز و کاهش حافظه) عوامل رفتاری (رفتار خودکامه- استبدادی، رفتار ضدبهره وری، رفتارهای آسیب زا) استخراج گردید. نتیجه گیری: پژوهشگران حوزه رفتار سازمانی می توانند با مدنظر قرار دادن  این  دسته از عوامل در جهت شناسایی و کاهش رفتارهای مخرب کارکنان گام های مثبت و کارآمدی بردارند.