درخت حوزه‌های تخصصی

نوشته حاضر به جاذبه نیچه در ایران امروز اشاره دارد. این جاذبه در پی عوامل اخلاقی ـ عقیدتی، و فرهنگی ـ معنوی به وجود آمده و در اثر بحران‏های پس از انقلاب اسلامی شدت یافته است. با پدید آمدن چنین جاذبه‏ای، تصورات نادرست و کلیشه‏ای از نیچه به تصویرهای مثبت عرفانی، ایرانی مآبی و حکیمانه تبدیل شده است.

آقای خجسته در این مقاله نظریه آقای سروش را در موضوع دموکراسی حداقلی مطرح کرده، سپس نقد دو تن از منتقدانش را آورده است. آقای سروش این موضوع را در جمع دانشجویی دانشگاه تهران مطرح کرد و از موضع روشن‏فکری دینی پیشنهاد داد تا ابتدا از دموکراسی حداقلی در عالم سیاست دفاع شود و امکان پیاده‏سازی آن در جامعه فراهم آید. اگر از دموکراسی حداکثری در عالم فرهنگ سخن گفته شود، طعن‏هایی که بر لیبرال دموکراسی وارد می‏شود، بر آن نیز وارد شود و امکان پیاده سازی آن فراهم نمی‏آید.

آقای تاجیک دو قرائت از دین عرضه می‏کند. قرائت اول را فراگفتمان جهان‏شمول حقیقت‏محور تک‏گفتار می‏داند و قرائت دوم دارای نگاهی برون گفتمانی و خرده گفتمانی به دین دارد و به جای توجه به تمامیت قدسی دین، به قرائت‏های مختلف از آن توجه دارد و کثرت این قرائت‏ها را می‏پذیرد. به نظر نویسنده، در چارچوب قرائت اول، روشن‏فکری دینی جایی ندارد؛ اما در چارچوب قرائت دوم جای دارد. به نظر وی، حتی روشن‏فکران سکولار نیز باید دین را موضوع اندیشه و عمل خود قرار دهند.