فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۲۷٬۰۰۶ مورد.
۱۶۱.

تعاملات اقلیت مسیحی بامردم یزد،درایران ،عصر پهلوی( 1979م -1926م /1357- 1304) وجمهوری اسلامی (2022 - 1979م/1400- 1357)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسیحیان مسلمانان تعامل یزد دوره پهلوی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۶۲
با توجه به جایگاه برجسته یزد در تمدن ایرانی، اسلامی پژوهش حاضر می کوشد تا مشخص کند نقش وجایگاه اقلیت دینی مسیحی دریزد درعصر پهلوی وجمهوری اسلامی ایران ، تاچه اندازه بوده است؟ دراین پژوهش، روش کار توصیفی- تحلیلی مطالب ، کتابخانه ای وبررسی اسناد دردوره پهلوی ( 1979م -1926م/1357-1304) وجمهوری اسلامی ایران (2022 - 1979/م 1400-1357) درزمینه نحوه تعاملات مردم یزد، درزمینه های مختلف تجاری- اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، دینی- مذهبی با مسیحیان می باشد. ازبزرگ ترین روابط مسالمت آمیزوتعاملات ادیان، در یزد هرسال اتفاق می افتد و آن در ی ک اتاقک کوچک که ظاهراً مکان مقدس باستانی- تاریخی هست، می باشد. پیروان هرچهار دین فعال دری زد(اسلام، زرتشت ویهودومسیحی) آن بقعه را اجر نهاده و بسته به نوع نیات درونی خود، در آن ن ذر و نی از وشمع روشن می کنندو دعا خوانده و حاجت می طلبند. درحالی که مسیحیان درتبلیغ مسیحیت که درسایه استعمار، مخصوصا انگلیس صورت می گرفت موفقیتی حاصل نکردندومردم یزد تمایل چندانی پیدانکردند.تعداد اندکی ازجمله پژوهش اقلیت های مذهبی دوره قاجار (1926م- 1752م /1304- 1175ق) و یا کتابچه مخبری و... مورد جامعی یافت نشد
۱۶۲.

The History of the Ideas of “Absence” and “Presence” in the Khafīfīyya Order in Shiraz(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Sufism Ibn Khafīf-Khafīfīyya Absence presence Seclusion

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۳
The Khafīfīyya Order is attributed to Ibn Khafīf, Sūfī of the fourth century AH (882/982) who lived in Shiraz. The concepts of Absence ( ghaybah ) and Presence ( ḥoḍūr ) are central ideas in Ibn Khafīf's school. However, the existing literature provides only a brief mention of this attribution to Ibn Khafīf, the founder of the Khafīfīyya Order. Given the lack of in-depth study on Ibn Khafīf's social approaches, this article seeks to elucidate the significance of mentioned ideas within Ibn Khafīf's intellectual framework and expound on the interpretation of their meanings. This research adopts Chandler's semiotic approach to delve into the ideas of "absence and presence" within context. The findings of this study reveal that Ibn Khafīf endeavored to show isolation and seclusion as different and sometimes even contradictory acts of abstinent ( tark ) from worldly matters.
۱۶۳.

بررسی سیاست دولت پهلوی اول نسبت به بازگشت مهاجران ایرانی از شوروی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران شوروی مهاجران بازگشت به ایران دولت پهلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۲۶
مهاجرت از پدیده هایی است که جامعه ایرانی قاجار از دوره ناصرالدین شاه با آن روبرو شده است.جدایی مناطق جنوبی قفقاز از ایران درنتیجه جنگ های ایران و روس باعث شد که این مناطق سرنوشتی متفاوت با دیگر مناطق ایران پیدا کنند و مقصدی برای ایرانیان مهاجر باشند. بیشتر این مهاجرین را کارگرانی تشکیل می دادند که به دلیل شرایط موجود در ایران و همچنین موقعیت کاری بهتر در این مناطق به صورت فصلی و یا دائمی راهی این مناطق می شدند. با انقراض حکومت قاجار و انقلاب کمونیستی در روسیه، از سطح این مهاجرت ها کاسته شد و مهاجرت ها شکل بازگشت به ایران را به خود گرفت. در این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش خواهیم بود که سیاست دولت پهلوی در واکنش به  بازگشت اتباع ایرانی از شوروی چه بوده است. مفروض پژوهش این است که فشارهای وارده بر اتباع ایرانی از سوی شوروی و همچنین بهبود وضعیت اشتغال و معیشت در ایران باعث رجعت دوباره این مهاجران به ایران شد و دولت پهلوی نیز علی رغم مشکلات ناشی از بازگشت این مهاجران، بستر لازم را برای این امر مهیا نمود. در این تحقیق از روش توصیفی – تبیینی استفاده شده و تلاش می شود با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای تا حد امکان جوابی مناسب برای این سؤال یافته شود.
۱۶۴.

پروسوپوگرافی مزدوران کورش جوان: افسران سربازگیر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کورش جوان هخامنشیان پلوپونسیان داریوش دوم اردشیر دوم کوناکسا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۶
کورش جوان هخامنشی در تلاش نافرجام خود برای به دست آوردن تخت و تاج شاهی از دست برادر خود، اردشیر دوم، نیروی بزرگی از مزدوران را با مساعدت دوستان صاحب منصب یونانی اش به خدمت گرفت. مطالعه درباره این افسران با استفاده از رویکرد پروسوپوگرافی نشان می دهد که خاستگاه جغرافیایی اکثریت مطلق آنها، دولت شهرهای واقع در شبه جزیره پلوپونس و یا اتحادیه پلوپونسی بوده است. مقاله حاضر، ضمن طرح فرضیه مذکور در بالا و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای در صدد تحلیل چرایی آن نیز برآمده است. بررسی منابع دست اول آن دوره نشان می دهد که تغییر سیاست داریوش دوم هخامنشی در جریان جنگ های پلوپونسی و به ویژه اقدامات عملی کورش جوان در مقام فرمانراوی آسیای صغیر، زمینه ساز برتری کمّی و کیفی پلوپونسی ها در میان دوستان و مزدوران شاهزاده هخامنشی بوده است.
۱۶۵.

کاوش های باستان شناختی در اطراف پل بیستون: کارگاه های سنگ تراشی و تولید آجر و آهک

نویسنده:

کلید واژه ها: پل بیستون تاریخ گذاری کارگاه سنگ تراشی کوره آجرپزی کوره آهک پزی گورستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۷۳
پل بیستون، برروی رودخانه دینورآب واقع در حاشیه شرقی شهر کنونی بیستون، یکی از پروژه های زیربنایی اواخر دوره ساسانی است که همانند دیگر بناهای این دوره در بیستون، ساخت آن هرگز به اتمام و بهره برداری نرسید. در دوره اسلامی حکومت محلی حسنویه ضمن گسترش پل به تکمیل ساخت آن اقدام کردند. به دلیل رفت وآمدهای زیاد، گذشت زمان و حوادث غیرمترقبه ای چون زلزله و سیل در ادوار سپسین (سلجوقی تا پهلوی اول) بخش هایی از پل تخریب و سپس بازسازی و یا مرمت شده است. برای تأمین مصالح بخش های بازسازی و مرمت شده، کارگاه های تولید مصالح ساختمانی را به فاصله کمی در ضلع شمال شرقی پل ایجاد کرده اند. در این بخش، پشته کم ارتفاعی به درازای 50 متر درراستای شمالی-جنوبی و پهنای 40 متر در راستای شرقی-غربی برروی یکی از پادگانه های آبرفتی ساحل رودخانه وجود دارد که نگارنده بخشی از آن را در سال 1381ه .ش. کاوش کرد. در نتیجه این کاوش چهار لایه تاریخی-فرهنگی شناسایی شد. متأخرترین لایه (لایه I) دربردارنده بقایایی از زندگی کوچ نشینان فصلی دوره قاجار است که بخشی از سال را در این قسمت از محوطه می گذرانده اند. در لایه II بخشی از یک گورستان متعلق به دوره قاجار شناسایی شد. در زیر گورستان و در لایه III کوره های آجرپزی و آهک پزی از دوره های ایلخانی و قاجار به دست آمد. در لایه IV کارگاه سنگ تراشی از دوره ساسانی/حسنویه قرار دارد. این پژوهش بر آن است تا با به کارگیری روش های تحقیق تاریخی و توصیفی-تحلیلی ابتدا به توصیف دقیق یافته های هر لایه تاریخی-فرهنگی بپردازد و سپس برمبنای شواهد باستان شناختی و آزمایش های سن سنجی به روش ترمولومینسانس زمان شکل گیری آن ها را تعیین کند؛ هم چنین تلاش خواهد شد تا برمبنای ویژگی های نقشه و ساختار معماری هر یک از کوره های مکشوف از پشته موردبحث، فرآیند و نحوه تولید آجر و آهک را در هر یک از این کوره ها توضیح دهد. افزون بر آن، فرآیند تهیه بلوک های سنگی تراش خورده در کارگاه سنگ تراشی شرح داده خواهد شد.
۱۶۶.

بررسی و تبیین تغییرات کلانترهای طایفه جاوید ایل ممسنی در دوره قاجار با تکیه بر اسناد نویافته محلی و سنگ نگاره های گورستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکومت قاجار ممسنی کلانتری طایفه جاوید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۶۶
طایفه جاوید، از طوایف چهارگانه اتحادیه لُر ممسنی فارس است. نظام کلانتری بین آنها، که وظیفه آن رهبری، انسجام و معاضدت عامه مردم در تحولات سیاسی-اجتماعی بوده است، به نوعی سبک مدیریت ایلی را در این اتحادیه نشان می دهد. این نظام به دلایلی ازجمله رقابت بر سر منصب کلانتری و دخالت کارگزاران حکومت مرکزی در انتخاب کلانترها، همواره دچار تغییر و گذار بوده است. با عنایت به اهمیت موضوع تغییر کلانترهای طایفه جاوید و کُنش 1 مردم این منطقه در موضع گیری های سیاسی-اجتماعی ایل ممسنی و چگونگی رویدادها در مقابل این کنش، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر کارگزاران حکومتی در فرآیند تغییر کلانترهای طایفه جاوید ایل ممسنی و واکنش ها نسبت به این تغییرات حکومتی در دوره قاجار، قصد آن را دارد تا به این پرسش پاسخ دهد: تغییر کلانترها در طایفه جاوید باعث ظهور و افول چه افراد یا خانواده هایی در منصب کلانتری شد؟ این پژوهش به شیوه مطالعه کتابخانه ای با تکیه بر اسناد نویافته متعلق به برخی خانواده های محلی و مطالعه تطبیقی سنگ نگاره های گورستانی خانواده کلانترهای این ناحیه و مصاحبه با افراد آگاه از مسائل منطقه، این موضوع را بررسی کرده است.
۱۶۷.

کاربست رازداری در سیره معاشرتی امام صادق(ع) در راستای حفظ شیعیان از آسیب های اجتماعی با تکیه به روایات کتاب وسائل الشیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام صادق (ع) رازداری سیره معاشرتی شیعیان آسیب های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۷۱
یکی از ابعاد سیره امام صادق(ع)، سیره معاشرتی حضرت با شیعیان است. امام(ع) در سیره معاشرتی خود با شیعیان، به آسیب شناسی اجتماعی آنان پرداخت و در راستای حفظ شیعیان از چنین آسیب هایی، با کاربست رازداری و تقیه و کتمان سِر، به بایسته ها و راهکارها و آثار و پیامدهای این آسیب ها اقدام نمود. این نوشتار، عهده دار نقش رازداری در سیره معاشرتی امام صادق(ع) در جهت حفظ شیعیان از آسیب های اجتماعی با تکیه به روایات کتاب وسائل الشیعه است. برای این هدف، با روش توصیفی تحلیلی و با ارجاع به منابع روایی تاریخی، به آسیب شناسی اجتماعی شیعیان پرداخته شده و سپس، به بایسته ها و راهکارها و پیامدها پرداخته ایم. بررسی و تحلیل روایات باب تقیه، کتمان سِر و اذاعه از کتاب وسائل الشیعه شیخ حرّ عاملی (1104ق)، نشان داد برخی از آسیب های اجتماعی شیعیان، عبارت است از: عدم وحدت و همزیستی مسالمت آمیز بین مسلمانان، عدم ظرفیت اصحاب و عدم رازداری اصحاب که امام صادق(ع) با شناسایی این آسیب ها با راهبرد رازداری، به رفع و درمان در جهت حفظ شیعیان پرداخت.
۱۶۸.

بازتاب ایران پیش از اسلام در نمایش نامه جنگ مشرق و مغرب یا داریوش سوم (کدمانس) اثر یقیکیان با توجه به رویکرد تاریخ گرایانه ابتدای دوران پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاریخ گرایی پهلوی تحلیل گفتمان انتقادی جنگ مشرق و مغرب گریگور یقیکیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۳۱
از اواسط دوران قاجار تاریخ ایران باستان مورد توجه هنرمندان و تحصیل کردگان قرار گرفت و در اواخر این دوران، با فروکش کردن احساسات مشروطه گرایانه و ضعف حکومت مرکزی، این توجه تشدید شد. بعد از قدرت گرفتن رضاشاه و افزایش کاوشگری باستان شناسی در نقاط مختلف ایران، برخی از هنرمندان آن دوران راه حل مشکلات جامعه ایران را در رجوع به گذشته درخشان ایران یافتند. مساله این پژوهش یافتن تفاوت ها بین گفتمان رایج و عملکرد هنرمندان است، اینکه آیا لزوما نوشتن متونی با مضمون تاریخ گرایی دلیلی بر تایید گفتمان مورد تایید حکومت وقت هست یا خیر. یکی از این هنرمندان، گریگور یقیکیان بود که با نوشتن دو نمایشنامه تاریخی سعی در باز سازی ایران باستان داشت. این پژوهش قصد دارد تا با معرفی یقیکیان، به چرایی اهمیت تاریخ ایران باستان در آن دوران بپردازد و با تحلیل نمایشنامه جنگ مشرق و مغرب، چگونگی بازتاب ایران پیش از اسلام در دوران پهلوی اول را، بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، بررسی کند. با استفاده از تحلیل گفتمان های رایج در دوران ابتدایی حکومت رضا شاه آشکار می شود که هر هنرمندی که در آن دوران دست به بازسازی ایران باستان زده باشد لزوما در حال بازتولید گفتمان حکومت وقت نیست، اما سازوکار گفتمانی را بازتولید می کند.
۱۶۹.

بازنمایی باورهای ماوراء الطبیعی در دستبافته های عشایر بلوچ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باور ماوراءالطبیعی دستبافته ها عشایر بلوچ چشم زخم نقش مایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۷
طلسم و تعویذ از جمله اشیائی است که بشر از گذشته تاکنون برای رفع بلایا و مصائب از آنها استفاده کرده است. از جمله اقوامی که استفاده از طلسم در بین آنها امروزه نیز رواج دارد، عشایر بلوچ هستند. آنان برای دفع بلاها و دوریِ نیروهای بد از زندگی، از اشیاء و نقوش نمادین در تولیدات روزمره استفاده می کنند. از آنجا که دستبافته ها از مهم ترین هنرهای کاربردی و روزمره آنان است و تصویر بسیاری از طلسم و تعویذها، در این هنر نیز استفاده می شود، برای شناخت و اندیشه آن قوم پژوهش بر روی این دستبافته ها ضروری است. این پژوهش به دنبال پاسخ به تأثیر باورهای ماوراء الطبیعی بر روی دستبافته ها است، لذا با توجه به هدف پژوهش که بررسیِ حضور و بروز باورهای ماوراءالطبیعی در فرهنگ مادی عشایر بلوچ با تأکید بر دستبافته ها است، در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با گردآوری منابع به روش کتابخانه ای و میدانی این نتیجه حاصل شد که اعتقادادت و باورهای این قوم در دستبافته های آنان در قالب نقوش گیاهی، هندسی، حیوانی، انسانی و اشیاء کاربردی تجلی یافته است. همچنین فراوانی نقوشی برگرفته از اشیاء کاربردی، بیش از دیگر عناصر بود. به علاوه فراوان ترین و گسترده ترین مفهوم در میان مفاهیم، چشم زخم بود. به نظر می رسد از گذشته تاکنون دفع نیروهای شر که مهم ترین آن نگاه دیگری است، در میان این قوم نیز نسبت به دیگر بلاها از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است.
۱۷۰.

تحلیلی بر رویکرد محمدامین رسول زاده و نشریه تکامل نسبت به تحولات دوره مشروطیت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسول زاده نشریه تکامل انقلاب مشروطه ایران همت اجتماعیون عامیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۷۱
محمدامین رسول زاده از مهم ترین روشنفکرانِ قفقاز بود که با انتشار روزنامه تکامل تحولات اوایل دوره مشروطیتِ ایران را مورد توجه قرار داد. هدف از این پژوهش بررسی چرایی و چگونگی دیدگاه رسول زاده و نشریه تکامل نسبت به تحولات اوایل دوره مشروطیت ایران است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شکل گیری جریانات متأثر از سوسیالیسم در قفقاز و تأسیس فرقه های همت و اجتماعیون عامیون نقش مهمی در توجه رسول زاده و همقطاران وی در نشریه تکامل به تحولات دوره مشروطیت ایران داشت. رسول زاده و نشریه مزبور مهمترین مسائل و موانعِ مشروطه خواهان و مجاهدان را از منظرِ گفتمانِ مبتنی بر سوسیالیسم و با رویکردی انتقادی مورد بحث و بررسی قرار دادند و در سازماندهی و جهت گیری اجتماعیون عامیون در ایران، طرفداران مشروطه و مطبوعات وابسته به آنان نقش برجسته ای ایفا کردند. روش پژوهش در این نوشتار، توصیفی- تحلیلی با تکیه بر متن اصلیِ نشریه تکامل و اسنادِ دست اول است و به تحقیقات و ترجمه هایی که به موضوع محمدامین رسول زاده امعان نظر داشته اند عطف توجه شده است.
۱۷۱.

The Bronze Age of the Little Zab Basin in the Light of the Excavation of Rick Abad Tepe

نویسنده:

کلید واژه ها: Northwest Iran Little Zab basin Rick Abad tepe Bronze Age

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۵۹
Rick Abad Tepe is located north of the Zab River in Northwest of Iran, close to the border with Iraq. The excavation at this archeological site was carried out in the summer of 2019. The materials and evidence obtained from there showed Rick Abad belonged to the Bronze Age, with some monuments not documented yet from any site in the Zab Basin. The Tamarchin passage, west of Piranshahr, connects this region to northern Mesopotamia. This research tries to respond to the following questions: What was the status of Zab Basin settlements in the Bronze Age? How was the regional and extra-regional communication with the surrounding areas? As a matter of fact, seven levels belonging to the Bronze Age were identified in the course of the excavation. In the south of Lake Urmia, Kura-Araxes potteries were less visible; however, typical black-burnished ceramics similar to those of the Kura-Araxes tradition were recovered from some sites. Surprisingly, Painted Orange Ware (POW) and beveled-rim Bowl were seen in the early Bronze Age of the Zab Basin. Furthermore, the impression of the seal from Rick Abad is remarkable as well since this type of object had an administrative function and it is a sign of economic and social activities as well as regional and extra-regional relations. The location of this region between northwest of Iran and the north of Mesopotamia (Iraqi Kurdistan) somehow turned this basin into a meeting place of various cultures. Probably these sites played a key role in trade and commerce, although, they never attained an urban status.  
۱۷۲.

Aesthetics and investigation of mystical aspects of paintings and motifs in Islamic civilization

کلید واژه ها: Aesthetics mystical aspects Paintings motifs in Islamic civilization

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۴۱
Light and color are effective factors in the creation of works of art, which, as the most immaterial element of nature, have always been influential in Iranian Islamic painting, and in fact, they represent the sublime world and spiritual atmosphere Also, the research about light and color in painting and its impact on painters and its contribution to the scope of expressing the influence of mysticism in the whole Islamic culture and art is at the starting point certainly knowing and understanding the three words mysticism, light and color and finding their meaning and meaning in a symbolic way is not only effective in better understanding Iranian and Islamic painting, but also our insight in understanding the Islamic ideas that are rooted in mysticism and Sufism and It also makes the behavior smoother. Colors have a chemical aspect in art, and mixing them is an art similar to alchemy. The main concern of this research, which is presented in an analytical way, is aesthetics and investigating the mystical aspects of paintings and motifs in Islamic civilization in Iranian art and architecture. It seems that Islamic art and architecture tries to manifest God's unity among colors, forms, lights, and sounds. Each color has a special allegory and a relationship with one of the inner states of man and soul. Color is an important factor for spiritual use in the painting effects of Islamic architecture. Mosques in the Islamic world usually use turquoise green and blue colors. Blue and turquoise colors are the main background colors of walls, tiles, altars, domes, and courtyards and along with the golden color in Iranian Islamic paintings, among other colors, they have a special shine and effect. These colors are manifestations of the inner meanings of colors. The colors of turquoise, green and white, which are symbols of nature's sky and divine light, respectively, are mixed together and add to the majesty of the mosques. The colors that result from the radiation of light are a symbol of the manifestation of unity in multiplicity and the dependence of multiplicity on unity. The reflection of the existence of colors in Iranian art shows an extraterrestrial truth outside the world of the senses, rather than imitating the surrounding natural colors. Vigilance and accurate insight in the arrangement of colors and the correct selection of each color refers to a symbolic concept of colors and their mutual effects that permeate the human soul and spirit.
۱۷۳.

اوضاع سیاسی کردستان ایران و عثمانی و تأثیرآن بر جنبش شیخ عبیدالله نهری در دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کردستان نابسامانی جنبش ایران عثمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۹۱
جنبش شیخ عبیدالله نهری (شمزینی) در سال 1297ق (1880م) در دوره ناصرالدین شاه قاجار به وقوع پیوست. برای درک بهتر زوایای وقوع این جنبش و زمینه های شکل گیری آن باید اوضاع سیاسی مناطق کردنشین ایران و عثمانی را به دقت بررسی کرد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تبیینی و با تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعاتی که به شیوه کتابخانه ای و اسنادی گرد آمده اند، در پی پاسخ به این سؤال است که اوضاع سیاسی مناطق کردنشین ایران و عثمانی چه تأثیری بر شکل گیری جنبش شیخ عبیدالله نهری داشته است؟ با توجه به نتایج تحقیق، موقعیت جغرافیایی عشایر مناطق کردنشین، سیاست ضعیف و ناتوانی دولت مرکزی در برقراری نظم و امنیت و همچنین رفتارهای ظالمانه و چپاولگرانه حکام محلی و مالیات گیری های بی برنامه آنها و مواردی از این دست باعث شد اوضاع کردستان ایران و عثمانی نابه سامان و آشفته گردد و مردم این مناطق برای رهایی از وضعیت موجود دست به شورش هایی بزنند. در این بین شیخ عبیدالله نهری، به عنوان رهبر مذهبی کردها، در واکنشی اعتراضی به یک حرکت سیاسی قابل تأمل دست زد.                      
۱۷۴.

وضعیت شغلی معلمان زن در عصر رضاشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدارس دخترانه عصر رضاشاه معلمان زن آموزش زنان تبعیض جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۹۲
تحول در نظام آموزشی عصر رضاشاه ذیل گفتمان دولت مدرن ملی و به تبع آن رشد و گسترش آموزش زنان با هدف تربیت زن و مادر جدید ایرانی، به اشتغال چشمگیر زنان در نظام آموزشی به ویژه به عنوان معلم منجر شد. درباره ضرورت آموزش زنان، رشد سوادآموزی، توسعه مدارس دخترانه و تربیت معلم در دوره رضاشاه تحقیقات ارزنده ای صورت گرفته است، اما آنچه کمتر به آن توجه شده، وضعیت اشتغال زنان معلم و چالش های پیش روی آنها در دوره مذکور است. مسئله اصلی این نوشتار چگونگی وضعیت شغلی معلمان زن در دوره رضاشاه است. پاسخ به این سؤال از مسیر بررسی کمّی و کیفی آموزش معلمان زن، افزایش و کاهش تعداد آنها در مدارس، شرایط استخدام، محدودیت ها و دشواری های آن، وضعیت حقوق آنها و همچنین تفاوت ها و تبعیض های جنسیتی در این حرفه، با  تکیه بر اسناد و برخی نشریات این دوره صورت گرفته است. یافته های پژوهش مبتنی بر تجزیه و تحلیل آمار و جداول به دست آمده است و نشان می دهد که آموزش زنان در مقایسه با مردان از اهمیت کمتری برخوردار بود. این مسئله مدارس دخترانه و معلمان زن را با مشکل دائمی کمبود بودجه، دستمزدهای کم و تبعیض جنسیتی در قانون استخدام مواجه کرده بود. فقر مردم و عدم تمکّن مالی برای پرداخت شهریه اندک مدارس ملی دخترانه، به ویژه در ایالات و در نتیجه حقوق پایین و کار زیاد در کنار توأمانیِ اشتغال بیرون از منزل با مسئولیت های زنان در خانه، از دیگر مشکلات معلمان زن بود که گاهی به استعفای آنها منجر می شد.
۱۷۵.

ارزیابی جایگاه بسترهای جغرافیایی بر استقرارهای دوره ساسانی در مناطق کوهستانی جنوب غرب ایران، مطالعه موردی: دشت ارسنجان، استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بسترهای جغرافیایی محوطه های ساسانی الگوهای استقراری دشت ارسنجان فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۱۸
محوطه های باستانی نشان دهنده چشم انداز فرهنگی حاصل برهم کُنش انسان و محیط بوده و متأثر از مجموعه ای از عوامل جغرافیایی، طبیعی و اجتماعی- فرهنگی هستند. به بیان دیگر سکونتگاه های باستانی به عنوان یادگارهای فضایی فعالیت های اولیه انسان ها، حامل اطلاعات در مورد سازگاری اولیه انسان و دگرگونی محیط هستند، تفسیر و آشکارسازی اطلاعات محیطی توزیع سکونتگاه می تواند شرایطی را برای درک بیشتر تعامل بین انسان و محیط در این دوران فراهم کند. در این تعامل عوامل محیطی چون ارتفاع از سطح دریا، شیب، منابع آب، پوشش گیاهی، درجه شیب و کاربری اراضی هرکدام به نوعی خود بسترهای جغرافیایی و طبیعی هستند که در پراکنش محوطه های باستانی نقش مؤثری دارند. هدف از این پژوهش ارزیابی بسترهای جغرافیایی بر استقرارهای باستانی دوره ساسانی در دشت میانکوهی ارسنجان است. براین اساس شش عامل جغرافیایی به عنوان عوامل محیطی یا متغیر مستقل و مساحت محوطه های باستانی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. به منظور بررسی این عوامل، از نرم افزارهای Arc GIS و SPSS و روش های تحلیل کمی از نوع آمار استنباطی با روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد. نتایج این تحلیل ها مشخص کرد که محوطه های دوره ساسانی با تعدادی از عوامل طبیعی وابستگی هایی را در سطح متوسط تا ضعیف و تعدادی از عوامل محیطی نیز وابستگی زیادی را نشان می دهد. در تحلیل و ارزیابی الگوهای استقراری محوطه های ساسانی با استفاده از تحلیل خوشه ای، چهار الگو به دست آمد و علاوه بر یک محوطه بزرگ در منطقه به همراه محوطه های کوچک تر اقماری آن که روستاهای بزرگ و کوچک با شیوه کشاورزی و دامداری هستند، یک الگوی دیگر نیز مشخص گردید که احتمالاً با کارکرد و محل قرارگیری آن ها در چشم انداز منطقه مرتبط است. این نوع محوطه ها به دلیل قرارگیری بر روی تپه ماهورها، بسترهای صخره ای و مناطق تقریباً مرتفع، یادآور قلعه های نظامی و یا پاسگاه های بین راهی هستند.
۱۷۶.

اختراع پوشش مقاوم کاهگلی ضدآب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کاهگل کاهگل ضدآب کاهگل نانو کاهگل مقاوم و ضدآب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۵
کاهگل به عنوان گسترده ترین اندود معماری خاکی شناخته شده است، اما در برابر رطوبت بسیار آسیب پذیر است. افزایش مرمت های دوره ای و هزینه های نگهداری باعث گسترش استفاده از مصالح دیگر مانند سیمان، ایزوگام و... به جای کاهگل شده است. این تغییرات، علاوه بر ایجاد مشکلات جدید، هویت بافت و مناظر آثار تاریخی، روستاها و شهرهای معماری خاکی را نیز تغییر داده است. برای حل این مشکل، می توان از فناوری هایی که باعث بهبود پایداری کاهگل می شوند، استفاده کرد. در این راستا، اختراع پوشش مقاوم کاهگلی ضدآب به عنوان یکی از راه حل های مؤثر برای احیای مهم ترین مصالح معماری خاکی ایران و اختراع برگزیده جشنواره رویش بنیاد ملی نخبگان در سال ۱۳۹۳ معرفی شده است. این پژوهش بر اساس ماهیت و هدف کاربردی و رویکرد توسعه ای دارد. در گام اول، با معرفی اختراع و فعالیت های پژوهشی مخترع، ایده و اهداف اختراع از دیدگاه مخترع بیان شده است. در ادامه با بیان ماهیت و کاربری اختراع و ارائه نتایج آزمون در برابر رطوبت، گزیده ای از پروژه های اجراشده را معرفی می کند. طرح پوشش مقاوم کاهگلی ضدآب که تأییدیه طرح از ستاد توسعه نانو دارد، در آزمون درصد جذب آب ۲۴ ساعته با میزان جذب آب ۱.۱درصد از بهترین نمونه مکعبی سیمانی با جذب ۱۴.۷ درصد عملکرد بهتری داشته که بیانگر نفوذناپذیری عالی در برابر رطوبت است. این پوشش با ایجاد بافت کاهگلی و قابلیت اجرا روی سطوح مختلف در ضخامت کم و حذف معایب کاهگل سنتی، دارای مزیت های کاهگل سنتی است و همچنین شسته نشدن در برابر رطوبت و عدم عبور آب به عنوان بخشی از ویژگی های منحصربه فرد این محصول باعث شده است که این اندود فناورانه در پروژه های مختلف نوسازی و بازسازی مراکز فرهنگی، مذهبی، تجاری و مسکونی استفاده شود.
۱۷۷.

رویکردی نقادانه به اصطلاح شناسی اهلی سازی یک مدل تطوری در اصطلاح شناسی

کلید واژه ها: اصطلاح شناسی نوسنگی شدن اهلی سازی دیدگاه تطوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۴۹
از مهم ترین دغدغه های هر دانشی موضوع اصطلاح شناسی در آن است. اصطلاح شناسی، مطالعه مفاهیم تخصصی و نحوه استفاده از آن ها در یک حوزه علمی است. مس أله در این پژوهش، تشویش نوشتن و به طور کلی مس أله مندی نوشتن در حوزه علم باستان شناسی و هدف آن ارائه تصوی ری دقیق از اصطلاح شناسی دوره نوسنگی در روند گذار از مصرف غذا به تولید غذا است . این نوشتار تلاش دارد، مشکلات ناشی از تعدد و کثرت معادل ها را مورد بررسی قرار داده و پیشنهادهایی در جهت یکسانی و یکنواختی آن ها مطرح کند. برخی از واژه های تخصصی فرأیند نوسنگی شدن، در پس پویایی الگوواره های باستان شناسی و در گذر از باستان شناسی تاریخی-فرهنگی به باستان شناسی فرآیندی و پس از تغییر رویکرد های آستانه ای به رویکرد های فرآیندی و بلندمدت شکل گرفته اند؛ اما باستان شناسی ایران هنوز نتوانسته با این پویایی همگام شود. تصویری که از این طریق برای کاربران علم باستان شناسی ایجاد می شود، تصویری ایستا از علم است و این نتیجه گیری را درپی دارد که علم، پدیده ای ساکن و تغییر ناپذیر است. این پژوهش با هدف نشان دادن مشکلات و کمبود هایی نوشته شده که می تواند در زمینه انتقال دانش باستان شناسی، بدون آماده سازی زبان علمی، ایجاد شود. یکی از دلایل پرداختن به این موضوع، نیاز به انتقال دانش جدید است. از آنجایی که در دوره ای مهم از پژوهش های باستان شناختی در ایران به سر می بریم که دوران گذار از رویکرد های سنتی به فرآیندی است و مطالعه فرآیند نوسنگی شدن در بسیاری از مناطق ایران در آغاز راه قرار دارد، لازم است که به مباحثی مانند اصطلاح شناسی تخصصی این دوره، پرداخته شود. این نوشتار یک مطالعه کیفی به روش توصیفی-تحلیلی است که در آن ابتدا به توصیف برخی از مفاهیم و شاخص های آن پرداخته شده و سپس پیشنهادهایی در ایجاد و معادل سازی اصطلاحات ارائه شده است.
۱۷۸.

Rostam’s Fight with the White Dīv in the Context of the Primeval Myth of the “Rain Shaman”. Theory of Polish Researcher Maria Składankowa

نویسنده:

کلید واژه ها: Firdowsī Šāh-nāma Rostam White Dīv Myth Rain Shaman

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۴۳
In the 1980s, Polish researcher Maria Składankowa promoted in her publications a theory stating that the representatives of the Sistani family described in Ferdowsī's Šāh-nāma were reflections of the rainy and sunny steppe shamans. The four main representatives of this lineage were said to alternately represent these particular shamans beginning with the primordial and rainy shaman personified by Sam and ending with the solar shaman in the form of Sohrab. Another rain shaman according to Składankowa was to be Rostam. This article aims to introduce Składankowa's theory to the international research community and to subject it to verification. The battle between Rostam and White Dīv, which was the seventh trial in Rostam's cycle of seven trials, was used for verification. This is a clash between two national heroes and the circumstances of this battle blur the boundaries between what is commonly understood as good and as evil. Thus, this is an example that perfectly demonstrates Składankowa's theory of rejecting religious notions of good and evil and focusing on the primeval connection between man and nature when it was man's greatest ally and enemy. Neither Rostam nor White Dīv, according to Składankowa's theory, are therefore completely good or completely evil, like any element of nature, which can be a life-giving or destructive force. Identified with good forces, the sun warms the earth and causes vegetation but can also cause drought and the death that follows. Identified with evil forces, rain can cause floods, but without it, vegetation will die. There is no absolute good or absolute evil in nature. Nor is there one in the battling Rostam and White Dīv. Ferdusī's description of this combat in Šāh-nāma clearly goes back to this primeval myth leaving the story universal.
۱۷۹.

واکاوی مضامین اخلاقی مرتبط با زنان در اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در حوزه مفاهیم تعلیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ساسانیان متون فارسی میانه زرتشتی زنان اندرزنامه آذرباد مهراسپندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۷
ادبیات اندرزی در بین متون پهلوی به دلیل طرح  مفاهیم اخلاقی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این راستا متن اندرزی منسوب به آذرباد مهراسپندان از موبدان موبد عصر شاپور دوم ساسانی حاوی نکات تعلیمی قابل تأملی است که با هدف تربیت نسل نگاشته شده است. جستار حاضر به روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر ترجمه های موجود  از منابع کهن فارسی میانه زرتشتی بر آن است تا رهیافت های تعلیمی این متن را در خصوص زنان مورد واکاوی قرار دهد و در پی پاسخ گویی به این پرسش است که؛ تعالیم اندرزی متن آذرباد مهراسپندان در خصوص زنان چه بوده و چه عواملی بر محتوای آن تاثیرگذار بوده است؟ بررسی ها بیانگر این است که در اندرزنامه مزبور تعلیم زنان در چارچوب معطوف به زندگی خانوادگی و اجنماعی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که رهیافت های تعلیمی زنان در اندرزنامه مزبور عبارتند از: 1. اهتمام به ازدواج و فرزندآوری؛ 2. تعلیم و فرهنگ پذیری؛ 3. توجه به ویژگی رفتاری شرم و حیا؛ 4. عدم اعتماد به زنان. بدین معنا که هر چند آذرباد معتقد به فراهم نمودن بستر آموزش و تعلیم برای زنان در کنار فرزندان است؛ اما زنان را تابع مردان دانسته که می بایست تحت تکفل همسر بوده و در روابط با آنان جانب احتیاط رعایت شود. این نگرش متأثر از سنت تعلیمی پیش از عصر ساسانی بوده که سینه به سینه منتقل شده و در ادبیات تعلیمی شفاهی، زنان را در رتبه ای پایین تر از مردان قرار داده و در این متن نیز بر آن صحه گذاشته شده است.
۱۸۰.

چالش های اقتصادی در کشاورزیِ سرزمین های خلافت شرقی اسلامی(نمونه پژوهی قرون سوم و چهارم قمری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کشاورزی زمین روستا شهر خراج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۵۴
زمین های کشاورزی یکی از اساسی ترین منابع درآمدزایی برای حکومت ها بوده است و فرمانروایان با درک اهمیت آن روی زمین های کشاورزی سرمایه گذاری می کردند. با توجه به سهم مهم درآمد زمین های کشاورزی در اقتصاد حکومت ها، پژوهش حاضر به این پرسش پاسخ می دهد که عوامل چالش زای اقتصادی در کشاورزی قرون سوم و چهارم قمری در سرزمین های خلافت شرقی اسلامی چه بوده است. این پژوهش با استفاده از رویکرد توصیفی_تحلیلی و با رجوع به منابع کتابخانه ای به پرسش مد نظر پاسخ می گوید. فرضیه پژوهش بر این استوار است که عدم مدیریت درست فرمانروایان  کنار برخی عوامل محیطی چالش هایی را برای کشاورزی این قرون ایجاد کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد عواملی، همچون ناامنی، تغییر چندباره مالکیت اراضی، گسترش اراضی اقطاعی و کاهش قدرت دهقانان، عدم وجود نظام کارآمد مالیاتی و اخذ خراج، تأثیر سیاست های فرمانروایان و برخی عوامل محیطی، مانند زلزله، از عوامل مهم چالش زا برای کشاورزی در قرون سوم و چهارم قمری در سرزمین های خلافت شرقی اسلامی بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان